سازمان اداری و تشکیلات دیوان ها در دوره ساسانی
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
حسین صالحی
1
,
معصومه قره داغی
2
,
سید حسین رئیس السادات
3
,
احد عبادی
4
1 - گروه تاریخ،واحد شبستر ،دانشگاه آزاد اسلامی،شبستر ، ایران
2 - گروه تاریخ ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی ، شبستر ، ایران
3 - گروه تاریخ، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
4 - گروه معارف اسلامی،واحدتبریز،دانشگاه آزاداسلامی،تبریز،ایران
کلید واژه: ساسانیان, تشکیلات اداری, دیوان ها, سازمان ها,
چکیده مقاله :
اساس و استخوان بندی همه حکومت ها بر ساختار و سازمان های اداری آن ها استوار است به شکلی که این چهارچوب ها کمک می کند امور گوناگون سر و سامانی بگیرد و بتوان بیشترین بهره وری از امکانات موجود بدست آورد. ساختار اداری ساسانی به واسطه پیشینه تاریخی اش در حکومت های ایلامی، هخامنشی، سلوکی و اشکانی به پختگی لازم رسیده بود و با گذر قرن ها با هرس و ویرایش خود توانسته بود از معایبش بکاهد و کاربری خود را بالا ببرد. دیوان های ساسانی با توجه به شرایط زمانی خود کاردکرد مناسبی داشتند. تقریبا برای هر امری که ضروری به نظر می رسید دیوان یا سازمان مخصوصی وجود داشت تا به رتق و فتق امور جاری بپردازند. سازمان اداری ساسانیان یکی از نقاط قوت این امپراطوری به شمار می آمد. این ساختار ادارای در کنار دیگر عوامل تمدنی، ساسانیان را به عنوان یک نیروی فعال در جهان آن روز حفظ می کرد. این ساختار تا قرن ها بعد مورد استفاده خلفای اسلامی و فرمانروایان حاکم بر ایران قرار می گرفت.
Abstract The framework of any regime is based on administrative structure and organizations so that these frameworks help organize various affairs to be able to make the most of the available facilities. Due to its historical background in Elamite, Achaemenid, Seleucid and Parthian dynasties, the Sassanid administrative structure had reached the required development, and over the centuries, it managed to reduce its shortcomings and increase its efficacy through constant trimming and overseeing. The Sassanid divans had a function customized according to prevailing circumstances. For almost everything that seemed necessary, there was a special divan or organization to deal with the current affairs. The Sassanid administrative organization was one of the strengths of this empire. This administrative structure, along with other factors of civilization, maintained the Sassanids as an active force in the world of that day. This structure was used by the Islamic caliphs and rulers of Iran for centuries.
