سیر تاریخی حدیث عرفانی «کنت کنزا مخفیا» در منابع عارفان مسلمان

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

جلال یوسفی عنایت ¹ (دانشجوی دوره دکترای تخصصی الهیات و معارف اسلامی، گرایش علوم قرآن و حدیث، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.)
علی حسین احتشامی ² (استادیار علوم قرآن و حدیث، واحد تویسرکان، دانشگاه آزاد اسلامی، تویسرکان، ایران.)
محمد رضا فریدونی ³ (استادیار گروه عرفان اسلامی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/04/02 تاریخ پذیرش : 1400/06/08 تاریخ انتشار : 1401/01/01

کلید واژه: عرفان اسلامی, تاریخ حدیث, حدیث پژوهی, کنز مخفی,

چکیده مقاله :

یکی از کاستی‌های موجود در حدیث شناسی، فقدان اطلاعات کافی از سیر تاریخی احادیث است. وقوف بر شواهد تاریخی احادیث به ارزیابی اعتبار احادیث کمک شایانی می‌کند. اهل عرفان در پرداختن به حدیث، مبانی خاص خود را دارند. اختلاف مبنای ایشان با علمای حدیث موجب گردیده گاهی اهل عرفان به جعل و تحریف احادیث منسوب شوند. به نظر می‌رسد تجزیه و تحلیل سیر تاریخی احادیث مورد اهتمام اهل عرفان با روش-های دقیق علمی راهگشای فهم مبانی و قواعد ایشان در مواجهه با احادیث است. این تحقیق به بررسی سیر تاریخی حدیث کنت کنزا مخفیا در 110 منبع عرفانی پرداخته است. تلاش شده است تاریخ بکارگیری و فراوانی این حدیث با بهره گیری از روش‌های علمی و نوین مورد تحلیل کمی و کیفی قرار گیرد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد در مقاطع مختلف تاریخی این حدیث مورد توجه اهل عرفان بوده است. این اطلاعات می‌تواند در بررسی اعتبار سند حدیث کنز راهگشا باشد.

چکیده انگلیسی:

One of the shortcomings of hadith studies is the lack of sufficient information about the historical course of hadiths. Knowing the historical evidence of hadiths helps to evaluate the authenticity of hadiths. Mystics have their own principles in dealing with hadith. The difference of their basis with the scholars of hadith has caused mystics to be sometimes attributed to forgery and distortion of hadiths. It seems that the analysis of the historical course of the hadiths by the mystics with precise scientific methods paves the way for understanding their principles and rules in the face of the hadiths. This study examines the historical course of the hadith "Konto Kenzan Makhfiia" in 110 mystical sources. An attempt has been made to analyze the history of use and frequency of this hadith quantitatively and qualitatively using modern scientific methods. The research findings show that in different historical periods, this hadith has been considered by mystics. This information can be helpful in examining the validity of the Keynesian hadith document.