شیوه های گسترش اسلام در مغرب اسلامی در دو قرن اول هجری

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

سعید عظیمی نیا ¹ , مهرناز بهروزی ²

1 - دانشجوی دکتری ، گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار، گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/08/12 تاریخ پذیرش : 1399/08/28 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: گسترش اسلام, مسلمانان, مغرب اسلامی, بربرها,

چکیده مقاله :

در دوران خلافت عمربن خطاب (13- 23 ق.) مسلمانان پس از تسلط بر مصر، به شمال آفریقا -به دلیل تثبیت موقعیت مصر و همچنین به دلایل تجاری و سیاسی - توجه نمودند و از سال 22ق. با فتح برقه، فتوح در مغرب آغاز شد. این منطقه وسیع به دلیل جغرافیای طبیعی و انسانی به کندی - حدود 70 سال طول کشید تا به صورت کامل- گشوده شد. هدف این پژوهش، ارایه شیوه های گسترش اسلام در مغرب است. این پژوهش در جهت پاسخگویی به این سوال که چه شیوه های موجب گسترش اسلام در مغرب شد؟ از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و مبانی نظری جغرافیای تاریخی بهره برد که به شیوه کتابخانه ای و اسنادی انجام شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات این نتیجه به دست آمد: گسترش اسلام به چندین صورت انجام یافت: 1- شایع ترین نحوه گسترش، جنگ و استیلای نظامی و سیاسی بر یک سرزمین و تسلط قوم غالب است. 2- خوارج اندیشه مساوات بین همه انسان ها و عدم تبعیض بین مردم را تبلیغ می نمود که از سوی بسیاری از بربرها مورد توجه قرار گرفت و موجب شد تا آنها اسلام بیاورند. 3- وضعیت اقتصادی موجب گروش بسیاری به اسلام شد. بربرهای آزاد و فقیر، پس از ورود مسلمانان، اگر اسلام می آوردند جزیه پرداخت نمی کردند. بنابراین، بسیاری از آنها به دین اسلام درآمدند. 4- رفتار حاکمان و والیان عرب با بومیان و 5- تساهل و تسامح مذهبی حاکمان اسلامی با غیرمسلمانان از مهمترین عوامل گسترش اسلام در مغرب بوده است.

چکیده انگلیسی:

During the caliphate of Umar ibn al-Khattab (23-23 AH), after conquering Egypt, Muslims turned their attention to North Africa- due to the stabilization of Egypt as well as for commercial and political reasons - and from 22 AH, with the conquest of Barqa, the conquest began in the west. This study tries to explain the presenting ways to spread Islam in the Maghreb. This study is intended to answer the question of what methods led to the spread of Islam in the Maghreb. He used the method of descriptive-analytical research and theoretical foundations of historical geography, which was done in a library and documentary manner. After analyzing the information, this result was obtained: the spread of Islam took place in several ways: 1- The most common way of spreading, war and military and political domination over a land and the domination of the dominant people. 2-The Kharijites promoted the idea of equality between all human beings and non-discrimination among the people, which was noticed by many Babars and led them to convert to Islam. 3- The economic situation caused many conversions to Islam. The free and poor Barbarians of North Africa did not pay Jizyah if they converted to Islam. Therefore, many of them converted to Islam 4- The behavior of Arab rulers and governors in the open lands with the natives, and 5- Religious tolerance of Islamic rulers with religious minorities has been one of the most important factors in the spread of Islam in Maghreb.