جایگشت عرصه‎های بینابین بر حصول رضایت در مجموعه‌‌‌های زندگی جمعی مبتنی بر اصلاح رفتارهای نامطلوب زیستی (مطالعه موردی: شهرک مهرگان قزوین)

محورهای موضوعی : آمایش محیط

تورج جلیلی ¹ , رضا بهبهانی ² , شوکا خوشبخت بهرمانی ³

1 - دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
3 - استادیار، گروه معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1398/03/03 تاریخ پذیرش : 1398/08/13 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: محیط, رضایتمندی, رفتار, عرصه, بینابین, شهرک مهرگان قزوین,

چکیده مقاله :

عرصه‌‌‌های بینابین واقع شده در میان مجموعه بلوک‌های مسکونی نقش نسبتاً مهمی در کنترل، کاهش و اصلاح رفتارهای نامطلوب ساکنین و پیدایش مفهوم رضایت از محیط را دارا می‌باشند. ضرورت انجام این پژوهش به دلیل تأثیرات منفی سطح رفتاری ساکنین بر دامنه زندگی جمعی حائز اهمیت می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر عرصه‎های بینابین بر کنترل و اصلاح نسبی رفتارهای نامطلوب زیستی و به دنبال آن دستیابی به مفهوم رضایت محیطی در مجموعه‎های جمعی مسکونی ارزان قیمت می‌باشد. روش پژوهش در تدوین این تحقیق اکتشافی- تحقیقی می‌باشد. روش گردآوری داده‌ها مبتنی بر مصاحبه‎های ساختار یافته، مشاهدات عینی پژوهشگران و مطالعه منابع دست اول و فرادستی می‌باشد. نتایج و یافته‎های حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که در صورت بازطراحی و تقویت نقش کمی و کیفی عرصه‎های بینابین امکان دستیابی نسبی به مفهوم رضایت در مجموعه‎های زندگی جمعی و به طور خاص ارزان قیمت از منظر رفتارشناسانه وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

The intermediate areas located among the residential blocks have a relatively important role in controlling, reducing and correcting the undesirable behaviors of residents, and the emergence of the concept of environmental satisfaction. The necessity of conducting this research is important because of the negative effects of residents' behavioral level on the scope of collective life. The purpose of this study is to investigate the effect of intermediate areas on the control and relative modification of undesirable biological behaviors and subsequently to achieve the concept of environmental satisfaction in low-cost residential complexes. The research method in compiling this research is an exploratory one. The method of data collection is based on structured interviews, objective observations of researchers and the study of first-hand and superior sources. The results and findings of the research show that in case of redesigning and strengthening the quantitative and qualitative role of intermediate areas, there is a possibility of achieving a relative concept of satisfaction in groups of collective life and especially cheap from a behavioral point of view.

منابع و مأخذ:

 

• آلتمن، ا. 1382. محیط و رفتار اجتماعی (خلوت، فضای شخصی، قلمرو و ازدحام). ترجمه علی نمازیان.4. انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. 153-35.


• بیرهوف، ه. 1384. رفتارهای اجتماعی مطلوب از دیدگاه روانشناسی اجتماعی. ترجمه رضوان صدقی نژاد.1. انتشارات گل آذین.127-42.


• پاکزاد، ج، بزرگ، ح. 1391. الفبای روان‌شناسی محیط برای طراحان.2. انتشارات آرمانشهر.189-67.


• جلیلی، ت، بهبهانی،ر،خوشبخت بهرمانی،ش.1398. دستیابی به مفهوم رضایتمندی در مسکن ارزان قیمت شهری بر مینای اصلاح محیطی رفتارهای نامطلوب(نمونه موردی: مجموعه زیستی مهرگان قزوین). نشریه آمایش محیط.47 (12) : 145-125.


• راپاپورت، آ. 1376.منشأ فرهنگی مجتمع‌های زیستی. ترجمه راضیه رضازاده. انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه علم و صنعت ایران.1. 211-202.


• چرمایف، س، کریستفر، ا. 1376. عرصه‌های زندگی جمعی و زندگی خصوصی: به سوی یک معماری انسانی. ترجمه: منوچهر مزینی. مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.1. 100-112.


• سعیدفر، ا. 1394. نگاهی آماری بر وضعیت شهرک مهرگان قزوین. نشریه فنی اداره کل راه و شهرسازی استان قزوین.5 (3) : 14-8.


• کاپلان، ه. 1376. خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری. ترجمه نصرت‌الله پورافکاری. انتشارات شهر آب.1. 124-137.


• لنگ،ج. 1388. آفرینش نظریه معماری، نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. ترجمه علی‌رضا عینی‌فر. انتشارات دانشگاه تهران. 3. 243-256.


• مرتضوی، شهرناز. (1380). روانشناختی محیط و کاربرد آن. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.


• فتح بقالی،ع،صنیعی پور،حمید.1397.تأثیر عناصر کالبد-فضایی(معماری) بر دلبستگی به مکان شهروندان در مجموعه بازار تبریز. نشریه آمایش محیط.43(11): 124-97.


• مک،ا، فرانسیس،ت. 1387. روانشناسی محیطی. ترجمه غلامرضا محمودی. انتشارات زرباف اصل.4 .154-137.


• هدایتی مرزبالی،م،مقصودی تیلکی،م،زارعی،م.1398. ارزیابی تأثیر کیفیت دسترسی محلات مسکونی بر روابط اجتماعی و سلامت ساکنین(مورد مطالعه: پنانگ مالزی). نشریه آمایش محیط. 44(12): 223-200.


• Amérigo, M,Aragones, J.1990. Residential satisfaction in council housing. Environmental. Journal of urban environmental.21(2):245-267.


• Amole,d.2009.Residential satisfaction in student’s housing,Journal of environmental psychology.19(3):76-85.


• Bonaiuto, M, Bonnes, M.2002.Residential satisfaction in the urban environment within the ESCO-MAB Rome Project. Journal of urban environmental. 21(4):205-277.


• Carmona,2011.Public places, urban spaces, different aspects of urban design. Journal of Environmental Psychology.21(4):159-237.


• Francis,j.2012.Creating sense of community:The role of public space.Journal of Environmental Psychology.22(5):112.134.


• Gehle,J.2004.Public Spaces,Public Life. Melbourne: The Danish Architrctural Press.21(4):321-367.


• Heret,M. 2008.Neighbourhood satisfaction,physical and perceived charactristics.Social and Behavioral Sciences.11(2):251-289.


• Low,D.2010.Place attachment, identification and environment perception: An empirical study.Journal of Environmental Psychology.10(2):150-159.