توانایی گیاه پالایی گونه Polypogon monspeliensis L. در پالایش خاک‌های آلوده به نفت

محورهای موضوعی : ژنتیک

مژگان فرزامی سپهر ¹ (استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران)
فرهاد نوروزی حاجی عبدال ² (دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران.)
میر علی فرج‌زاده ³ (دانشیار، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)

تاریخ دریافت : 1391/11/14 تاریخ پذیرش : 1392/01/30 تاریخ انتشار : 1392/03/01

کلید واژه: گیاه پالایی, آلودگی به مواد نفتی, رایزوسفر, میکروارگانیسم ها, نفت خام کل,

چکیده مقاله :

امروزه آلودگی محیط زیست از مسائل مهمی است که جوامع مختلف با آن روبرو هستند. پالایشگاه نفت تهران یکی از قدیمی ترین پالایشگاه‌ها در ایران است که به خاطر آلودگی نفتی ناشی از آن، اکوسیستم‌های این منطقه با چالش‌های جدی مواجه شده اند. در یک مطالعه گلخانه ای توانایی اکوتیپ یزد گونه Polypogon monspeliensis در پالایش خاک‌های آلوده به نفت پالایشگاه نفت تهران مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور میزان نفت خام کل، قبل و 45 روز بعد از قرار گرفتن دانه رست‌های یک ماهه در 5 تیمار مختلف که در آن‌ها خاک آلوده با خاک کشاورزی به ترتیب با نسبت‌های وزنی 1 به 9 (10درصد)، 2 به 8 (20 درصد)، 3 به 7 (30 درصد)، 4 به 6 (40 درصد) و 5 به 5 (50 درصد) با هم مخلوط گردیده بود در مقایسه با تیمارهای شاهد فاقد پوشش گیاهی با همین غلظت از آلودگی‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمارهای این گیاه توانایی کاهش معنی‌دار آلودگی نفت خام در سطح احتمال 95 درصد را دارد. بیشترین کاهش میزان نفت خام مربوط به تیمار 10 درصد خاک آلوده مشاهده شد که سهم گیاه پالایی در این تیمار 33/69 درصد بود. بررسی‌ها نشان داد که با افزایش غلظت نفت خام، میزان کاهش آن در خاک کاهش یافت. بررسی پارامترهای ارتفاع اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه نشان داد که تنها در تیمار 50 درصد، کاهش معنی‌داری در ارتفاع اندام هوایی گیاه نسبت به تیمار شاهد فاقد آلودگی وجود دارد. در تیمار‌های 10 و 20 درصد آلودگی نفتی ارتفاع اندام هوایی افزایش یافت. وزن تر و خشک ریشه در تیمارهای 10، 20 و 30 درصد در مقایسه با تیمار شاهد فاقد آلودگی افزایش و در تیمار‌های 40 و 50 درصد کاهش یافت. افزایش ارتفاع اندام هوایی در تیمار‌های 10 و 20 درصد و همچنین افزایش وزن تر و خشک ریشه در تیمار‌های 10، 20 و 30 درصد مشاهده شد.