شناسایی مواد موثره اسانس و بررسی اثر ضدباکتریال اسانس و عصاره گیاه Salvia multicaulis Vahl علیه باکتری Xanthomonas translucens pv. Cerealis

محورهای موضوعی : ژنتیک

امیر عزیزی ¹ , عبدالمجید عزیزی ² , غلامرضا عزیزی ³

1 - مدیر گروه‌ کشاورزی و صنایع شیمیایی آموزشکده فنی و حرفه ای سما اراک و عضو باشگاه پزوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی
2 - کارشناس ارشد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، استان مرکزی
3 - کارشناس مبارزه بیولوژیک سازمان حفظ نباتات استان مرکزی

تاریخ دریافت : 1387/06/03 تاریخ پذیرش : 1388/03/18 تاریخ انتشار : 1388/09/25

کلید واژه: استان مرکزی, عصاره الکلی, ترکیبات اسانس, باکتری Xanthomonas translucens pv, Salvia multicaulis,

چکیده مقاله :

گیاه Salvia multicaulis Vahl از گونه‌های مهم دارویی است که خواص درمانی آن از گذشته مورد توجه مردم جنوب شرق آسیا و منطقه مدیترانه بوده، به همین خاطر اثر ضد باکتریایی اسانس وعصاره الکلی برگ گیاه بر رشد باکتری Xanthomonas translucens pv. Cerealis با استفاده از روش‌های دیسک دیفیوژن، چاهک و تعیین MIC مورد مطالعه قرار گرفت. گونه مورد مطالعه در اواخر خرداد ماه از کوه‌های اطراف اراک در مرحله گلدهی جمع‌آوری و اسانس‌گیری به روش تقطیر با بخار آب (طرح کلونجر) انجام شد. عصاره اتانلی گیاه توسط سوکسله و ترکیب‌های موجود در اسانس با استفاده از دستگاه‌‌های GC و GC-MS شناسایی شدند. 23 ترکیب از مجموع 23/98 درصد وزنی اسانس استخراج شده قابل شناسایی بود. 1و8- سینئول با 78/24 درصد و کامفور با 95/17 درصد بیشترین ترکیبات اسانس بودند. در این بررسی محلول‌های مادر استاندارد به ترتیب از حل کردن 5/0 میلی لیتر و5/0 گرم اسانس و عصاره برگ گیاه سالویا مولتی کولیس هرکدام در 25 میلی لیتر آب تهیه شد. با توجه به رقتهای مختلف استفاده شده در آزمایش مقادیر حداقل غلظت مهار کنندگی(MIC ) و حداقل غلظت کشند (MBC) تعیین گردید. تاثیر عصاره گیاه گیاه علیه باکتری Xanthomonas translucens pv. Cerealis در غلظت‌های بکار رفته منجر به ایجاد هاله‌های عدم رشد با قطر میانگین 5/12 میلی‌متر در روش‌های دیسک و چاهک مشاهده گردید. رقت‌های 20 و60 درصد تهیه شده از اسانس و رقت‌های 20 و 80 درصدی از عصاره گیاه علیه باکتری مورد مطالعه به ترتیب غلظت هایی بودند که باعث MIC و MBC شدند. قطر هاله‌های عدم رشد با افزایش غلظت محلول‌های تهیه شده از عصاره و اسانس گونه بررسی شده کاهش معنی‌داری نشان می‌دادند.

چکیده انگلیسی:

Salvia multicaulis Vahl. is one of the important unique medicinal plants the it use has been known from past by native people. Ground parts of plant collected were submitted to water distillation for 3 h using a Clevenger-type apparatus and sample were extracted by using a scxhlet apparatus for about 6 h. Constituents of essential oils and methanolic extracts of Salvia multicaulis Vahl were collected from arak and analysed by GC & GC-Mass. Twenty-tree componets representing 98.2% of the oil, were identified. The main constituents of the oil and extracts were 1,8 cyneol (24.78%) and camphor (17.95%). Then the effects of different concentrations of essential oil and methanolic extracts prepared from leaves of Xanthomonas translucens pv. Cerealis were tested. In this investigation use of controller and different dilutions of essential and extracted of Salvia multicaulis Vahl were treatments. The disc diffusion method was employed for the determination of antimicrobial activites of essential oil and methanolic extracted. At concentration used inhibition zone was 12.5 mm indiameter wholl applayed extracted solution for well and disc method. But inhibition zone was 8 mm indiameter at each two method. The essential oil (60 percent) and the dilutions of methanolic extracts (80 percent) on Xanthomonas translucens pv. Cerealis had MBC efficacy.The dilutions of essential oil 20 percent also the dilutions of methanolic extracts 20 percent on Xanthomonas translucens pv. Cerealis had MIC efficacy.

منابع و مأخذ:

آبروش،ز، (1383). اثر فعالیت ضدباکتریایی اسانس S.officinalis L.. فصلنامه پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر جلد 20. صفحه468-457.

بیکی، ف. (1383). بررسی اثرات ضد باکتریایی اسانس گیاه دارویی Ecehincphora sibteorplana و اجزاء آن روی باکتری Xanthomonas translucens pv. Cerealis. خلاصه مقالات شانزدهمین کنگره گیاه پزشکی ایران-تبریز.صفحه 516.

خانجانی، م. (1384). آفات گیاهان زراعی ایران. انشارات دانشگاه بوعلی سینا همدان.

رضایی، م. (1379). ترکیب شیمیایی و فعالیت ضدمیکروبی اسانس شوید و مریم گلی اولین همایش بین المللی طب سنتب و مفردات پزشکی. 5 صفحه.

زرگری،ع. (1369). گیاهان دارویی.انتشارات دانشگاه تهران.

سلطانی پور، م. (1381). مقایسه ترکیب‌های اسانس برگ گیاه مور خوش و بررسی پتانسیل آللوپاتیک و خواص ضدمیکروبی اسانس استخراج شده. پایان نامه دانشجوئئ کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.120 صفحه.

سلطانی پور، م.، رضایی، م. (1383) بررسی ضد میکروبی اسانس گیاه مورخوش.فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر.جلد20شماره 3 سال 1383.صفحه 277-289

قهرمان، ا.، (1373). کور موفیت‌های ایران. مرکز نشر دانشگاهی.

مجد، ا. (1380). بررسی ساختار تشریحی- تکوینی و مطالعه سیتوژ نتیکی دو گونه مریم گلی و برخی از خواص ضد میکروبی آنها. مجموعه مقالات دهمین کنفرانس سراسری زیست شناسی ایران.

محمدی، م. (1378). بررسی سمیت حاد و اثرات ضد دردی و ضدالتهابی عصاره تام Zhumeria majdae بر موش‌های سفید کوچک و بزرگ پایان نامه دکتری داروسازی دانشگاه علوم پزشکی مشهد. 150 صفحه.

مصحفی، م. (1383). بررسی اثرات ضدمیکروبی عصاره‌های مریم گلی ایرانی و مری مگلی آذربایجانی برشش سوش میکروبی گرم مثبت و گرم منفی. مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دورۀ یازدهم، صفحه 109-118.

وند یوسفی، ج. (1374). فعالیت بیولوزیکی گیاه Artemisia hausskenchtil مجله پزوهش وسازندگی، شماره، 28، ص 28-30.

Adams, RP. (2004). Identification of essential oil componets by gas chromatography / Mass sepectroscoopy. Al urred publishing corporation illioise.pp65-120.

Carta, C. (1996). Activity of the oil of salvia officinalis.against botrytis cinerea.J.of Essential oil research, No. 8, 399-404.

Dorman. H.J.D., and Deans, S.G., (2000). Antimicrobial agents from plants: antibacterial activity of plant volatile oils. Journal of Applied Microbiology 88, pp. 308-316.

Eightpick Index of mass spectra. (1974). 2^nd ed, mass spectroscopy data center , Reading, uk.

Haznedaroglu MZ, Karabay NU and Zeybek, U. (2001). Antibacterial activity of Salvia tomentosaessential oil. Fitoterapia; 72(7): 829-831.

Kuzmal, Rozalski, M, Walencka, E., Rozalska, B. (2007). Antimicrobial of diterpenoedis from haivy roots of Salvia sclareal, Salvia pisone as a potential anti-biofilm agent active against anti-biotic resistant Staphylocococci phytomedician. 14(1):31-35.

Kabouche, A, Butaghane, N, Kabouche, Z. (2005). Components and antibacterial activity of the roots of Salvia Jsminana. Fitoterapia. 76(5):450-452.

Knobloch, K., Pauli, A., Iberi, B., Wegand H., and Weis, N., (1989). Antibacterial and antifungal properties of essential oil components. Journal of Essen. oil Res., 1, pp. 119-128.

Message C.M. (1984). Practical A spects of Gas. chromatography / mass spectrometry. wiley new york.

Miski M, Ulubelen A, Johansson C and Mabry, TJ. (1983). Antibacterial activity studies of flavonoidsfrom Salvia palaestina. J Nat Prod; 46(6):874-875.

Mangena, T.O., Muyima, N. (1999). Comparative evaluation of the antimicrobial activities of essential oils of Artemisia afra, pteronia incana and Rosmarinus on selected bacteria and yeast strains. Lett Appl Microbiol. 28(4):291-296.

Piccaglha, R., Marithi, M., & Dellaceae ,V., (1997). Effect of planting density & harvest date on yield & chemical composition of sage oil. J.Essen. oil Res., No 9, 187-191.

Peana AT, Moretti MD and Juliano C. (1999). Chemical composition and antimicrobial actionof the essential oils of Salvia desoleana and S.sclerea. Planta Med; 65(8): 752-754.

Sivropolulov, A., Skokini, Thlanaros and Arsenakas. M., (1995). Antimicrobial activity of mint essential oil, j. Agric food chem. 43,2334-2388.

Tepe, B., Donmez, E., Unlu, M. (2004). Antimicrobial and anti oxidative activities of the essential oils and methanol extracts of Salvia. cryptantha and Salvia. multiculis. J.Food chemistry.No.84, 519-525.

Tzako, O., Pitarokili, D., Harvala, C. (2001). Composition and antimicrobial activity of essential oil of Salvia ringens. Planta medica. No. 67.81-83.

Tepe, B, Daferera D, Sokmen, A, Polissial M. (2005). Antimicrobial and antioxidant activities of the essential oil and and varies extracts of Salvia tumentosa miller.Food chemistry. 90(3): 333-340.

Ulubelen, A., Topcu, G., Eris, C. (1994). Terpenoids from Salvia sclarea. Phytochemistry; 36(4): 971-974.

Vanden, D., Vlietinck, A. (1991). Methods in plant biochemistry: Screening medthods for antibacterial and aktiviral agents from higher plants.Academic press, London: 47-69.