بررسی واکنش به نور برخی از گونه‌های آویشن در مرحله جوانه‌زنی

محورهای موضوعی : ژنتیک

بهاره الهوردی ممقانی ¹ (دانشجوی دکتری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
ابراهیم شریفی عاشور آبادی ² (دانشیار موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، تهران، ایران)
مریم ملکی زاده تفتی ³ (دانشجوی دکتری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
جمال حسنی ⁴ (کارشناس‌ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع‌طبیعی استان کردستان)
محمد بختیاری رمضانی ⁵ (کارشناس‌ارشد ایستگاه تحقیقاتی همند و آبسرد، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور)

تاریخ دریافت : 1391/06/18 تاریخ پذیرش : 1391/12/20 تاریخ انتشار : 1392/03/01

کلید واژه: نور, جوانه‌زنی, آویشن, شاخص بنیه بذر, اکوتیپ,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثرات نور مداوم (h 24)، تناوب نور/تاریکی (h16/h8) و تاریکی مداوم (h 24) بر جوانه‌زنی و تعیین نیاز نوری جوانه‌زنی شش گونه آویشن متعلق به دو اکوتیپ دماوند و کردستان، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1390، در موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور اجرا گردید. نتایج نشان داد تأثیر تیماsر نوری، گونه و اکوتیپ بر بسیاری از فاکتور‌های جوانه‌زنی معنی‌دار بود. از نظر درصد جوانه‌زنی تفاوت معنی‌داری بین تیمار‌های آزمایش شامل نور مداوم، تناوب نور/تاریکی و تاریکی مداوم مشاهده نشد. درصد جوانه‌زنی بذر‌ها بسته به گونه و اکوتیپ از 57 تا 93 درصد در اکوتیپ دماوند و از 26 تا 92 درصد در اکوتیپ کردستان متغیر بود. بالاترین درصد جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر متعلق به گونه Thymus daenensis و بالاترین شاخص بنیه بذر در تیمار نور مداوم ثبت گردید. بالاترین سرعت جوانه‌زنی در گونه Th.pubescence و از اکوتیپ کردستان و در شرایط تناوب نور/تاریکی مشاهده شد. در اکوتیپ دماوند، سرعت جوانه‌زنی در تیمارهای تناوب نور/تاریکی و نور مداوم یکسان بود. بالاترین نسبت طول ریشه چه به ساقه‌چه در تیمار نور مداوم و در گونه Th.pubescence مشاهده گردید. بیشترین وزن خشک و وزن تر گیاهچه در تیمار تناوب نور/تاریکی و در گونه Th.daenensis به دست آمد. نور مدام منجر به بهبود برخی از پارامتر‌های جوانه‌زنی گردید که بسته به گونه و اکوتیپ متغیر بود. بذر‌های آویشن در تاریکی جوانه‌ زدند، هرچند ویژگی‌های دانه‌رست‌های بیرنگ را نشان دادند. در نهایت می‌توان گفت که پارامتر‌های جوانه‌زنی در اکوتیپ‌های گونه‌های آویشن متغیر می‌باشد که باید در مطالعات آزمایشگاهی و برنامه‌های کشت آویشن مورد توجه قرار گیرد.