بررسی فعالیت آنتی‌اکسیدانی، سنجش محتوی متابولیت‌های ثانویه و اسمولیت‌های اندامهای هوایی و زیرزمینی گیاه دارویی مامیران (Chelidonium majus L.) در مراحل مختلف فنولوژیکی
محورهای موضوعی : ژنتیکمریم نیاکان 1 , آیتن جرجانی 2 , ابراهیم غلامعلی پور علمداری 3
1 - 1گروه زیست‌شناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان ، ایران
2 - 1گروه زیست‌شناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان ، ایران
3 - گروه تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع‌طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
کلید واژه: پراکسیداز, کاتالاز, مراحل رشد, گیاه دارویی, فنل کل, آلکالوئیدها, آنتوسیانین‌ها,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی، سنجش میزان آلکالوئیدها، ترکیبات فنلی و آنتوسیانینی، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز به‌علاوه اسمولیت‌های گیاه دارویی مامیران در مراحل رویشی، گل‌دهی و میوه‌دهی بود. جهت نیل به این هدف، ابتدا نمونه‌های مامیران از حاشیه مزارع بخش چمستان شهرستان نور از توابع استان مازندارن جمع‌آوری و سپس از لحاظ گیاه‌شناسی مورد شناسایی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ریشه مامیران در مراحل مختلف فنولوژیکی از میزان آلکالوئیدها و فنل کل بیشتری در مقایسه با اندامهای هوایی در مراحل مشابه برخوردار بود. هم‌چنین بیشترین میزان آلکالوئیدها و فنل کل ریشه به ترتیب به مرحله رویشی و گل‌دهی اختصاص داشت. میزان آنتوسیانین‌ها با افزایش مرحله نموی گیاه مامیران در اندامهای ریشه و هوایی به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. سنجش قندهای محلول در گیاه مامیران نشان داد که میزان این ترکیبات در تمام مراحل فنولوژیکی در ریشه بیشتر از اندام هوایی بود. اما بیشترین میزان پرولین در اندام هوایی در مرحله رویشی مشاهده شد. مطابق نتایج به‌دست آمده فعالیت، کاتالاز و پراکسیداز همبستگی مثبتی با فعالیت آنتی‌اکسیدانی نشان دادند. در این تحقیق مشخص شد با افزایش میزان ترکیبات آلکالوئیدی و فنلی در اندامهای زیرزمینی و هوایی مامیران در مراحل مختلف فنولوژیکی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در مهار رادیکال‌های آزاد به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در مجموع، ریشه گیاه مامیران در مرحله رویشی از مقدار مناسبی از مواد موثره آلکالوئیدی برخوردار بود، بنابراین شاید بتوان از آن به‌عنوان منبع مناسبی جهت استحصال ترکیبات دارویی استفاده نمود.
The purpose of this study was to evaluate antioxidant activity and determining content of alkaloids, total phenols, anthocyanins, catalase, peroxidase activity as well osmolytes in vegetative,flowering and fruit stage of Chelidonium majus. Smples were collected from marginal fields of Chamestan district of Noor which is located in Mazandaran province firstly, and then collected samples were botanically authenticated.. Results showed that root of C. majus in various phenological stages had a more alkaloids and total phenols content over aerial organs in similar stages. It was also observed that the highest alkaloids and total phenols in root were obtained in vegetative and flowering stages respectively. Anthocyanins content in root and aerial organs were increased with an increase of phonological stages. Also, the measurement of soluble sugars in C. majus showed that the highest amount of this compound was in all phonological stages at the root more than the aerial parts. The maximum amount of proline was observed in the aerial parts at the vegetative stage. According to the results, enzyme of catalase and peroxidase had positive correlation with antioxidant activity. Overall, antioxidant capacity in inhibition of free radicals significantly were increased with an increase of alkaloids and total phenols content from underground and aerial organs of C. majus in various phonological stages. Overall, root of Chelidonium majus in vegetative stage had the appropriate amount of alkaloids; it may be used as a suitable source for the preparation of pharmaceutical compounds.
