ارزیابی تناسب اراضی برای کاربری‌های چندمنظوره در حال و آینده (حوضه آبخیز ایلگنه، آذربایجان شرقی)

محورهای موضوعی : کاربری اراضی

ساغر چاخرلو ¹ (بخش خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی)

تاریخ دریافت : 1401/07/17 تاریخ پذیرش : 1401/11/12 تاریخ انتشار : 1401/12/26

کلید واژه: GIS, کاربری اراضی, آذربایجان شرقی, تناسب اراضی,

چکیده مقاله :

یکی از راه های افزایش تولید در واحد سطح یا به عبارت دیگر استفاده بهینه از اراضی، شناسایی ظرفیت تولید هر زمین و انتخاب کاربری متناسب با ظرفیت تولید آن است. برای دستیابی به این هدف، ارزیابی تناسب اراضی و تعیین پتانسیل تولید، راه کار مناسبی می‌باشد. قابلیت اراضی حوضه ایلگنه ورزقان با مساحت 20965 هکتار به منظور تشخیص و تفکیک کلیه تیپ ها، واحدها و اجزای واحدهای اراضی و مشخص کردن محدودیت های اراضی این منطقه انجام شد. محدوده مرز تیپ ها، واحدها و اجزای واحدهای اراضی نیز بر اساس استاندارد فیزیوگرافی مؤسسه تحقیقات خاک و آب مشخص و سپس نقشه های تفسیری اولیه تهیه شدند. در مطالعات صحرایی از نقشه های توپوگرافی50000: 1 و 25000: 1 منطقه استفاده شد و نقشه های مختلف مانند طبقه بندی و استعداد اراضی، کاربری اراضی و تناسب اراضی در مقیاس25000: 1 در محیط Arcmap تهیه گردید. نتایج نشان داد، 3 تیپ اراضی )کوه، تپه، دشت رسوبی رودخانه ای( 3 واحد اراضی (1.1، 2.1، و 5.1) و 10 اجزای واحد اراضی (1.1.1، 1.1.2، 1.1.3، 1.2.1، 1.3.1، 2.1.1، 2.1.2، 2.2.1، 2.2.2، 5.1.1) در منطقه مورد مطالعه شدند. خاک ها دارای محدودیت هایی مانند پستی وبلندی، شیب، فرسایش آبی، رخنمون های سنگی، عمق خاک و سنگریزه و سنگلاخی بودن برای کاربری های مختلف بودند. ازجمله عوامل تهدیدکننده منابع و اراضی این منطقه می توان به عدم مدیریت مناسب اراضی، چرای بی رویه و بدون کنترل و فرسایش خاک اشاره کرد.

چکیده انگلیسی:

One of the ways to increase the production per unit area or in other words the optimal land use is to identify the production capacity of each land and choose the appropriate use for its production capacity. To achieve this goal, evaluating land suitability and determining production potential is a suitable way of working. The capability of the lands of Ilgane Warzeghan area with an area of 20965 hectares was done in order to identify and separate all the types, units and components of the land units and to specify the land limits of this area. The boundaries of land types, units and components of land units were determined based on the physiographic standard of the Soil and Water Research Institute, and then preliminary interpretive maps were prepared. In field studies, 1:50000and1:25000topographical maps of the region were used, and various maps such as land classification and aptitude, land use and land suitability were prepared on a scale of 1:25000. The results showed, 3 Land unit brigade (mountain, hill, river sedimentary plain), 3 land units (1.1, 2.1, and 5.1) and10land unit components (1.1.1, 1.1.2, 1.1.3, 1.2. 1, 1.3.1, 2.1.1, 2.1.2, 2.2.1, 2.2.2, 5.1.1) were identified in the study area were classified. Soils have limitations such as low and high elevation, slope, water erosion, rock outcrops, soil depth and gravel and stony for use. Among the factors that threaten the resources and lands of this region, we can mention the lack of proper land management, indiscriminate and uncontrolled grazing, and soil erosion