بازسازی شرایط اقلیمی دورههاییخچالی پلیوستوسن الوند همدان بر اساس شواهد ژئومورفولوژی
محورهای موضوعی : اقلیم شناسی
غلام حسن جعفری
1
(استادیار گروه جغرافیا دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
زینب براتی
2
(کارشناس ارشد هیدروژئومورفولوژی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران)
کلید واژه: تغییرات اقلیمی, الوند, سیرک, سنگ سرگردان, کواترنری,
چکیده مقاله :
تغییرات اقلیمی پلئیستوسنبا توجه به زمان وقوع و نقش آن در شکلگیریچشماندازهای فعلی کره زمین، از اهمیت ویژهای برخوردارند. با استفاده از نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، تصاویر ماهوارهای و بازدیدهای متعدد میدانی شواهد ژئومورفولوژیکی تغییرات آبوهوایی پلیوستوسن فوقانی در توده الوند شناسایی گردید. ازجمله شواهد ژئومورفولوژیکی تغییرات آبوهوایی پلیوستوسن فوقانی میتوان بهآثار کاوشی سیرکها و درههای یخچالی، مواریث تراکمی مانند سنگهای سرگردان اشاره کرد. بر اساس بررسیهای میدانی، آثار مورفولوژیکی کاوشی یخچال در دامنه شمال شرقی الوند از ارتفاع بالای 2000 متر و در دامنههای جنوب غربی از ارتفاع 1700 متر به بالا بهخوبیقابلتشخیص و تفکیک است. آثار تراکمی یخچالی موجود در منطقه بهاندازهای بزرگ است که حتیالامکان حمل آنها در حالت سیلابی شدید در دورههای بارانی گذشتهقابلتصور نیست. با برآورد و استفاده از روابط گرادیان دمایی (دما- ارتفاع) و بارشی (بارش- ارتفاع) و ارتفاع برف مرز کواترنری الوند (سه روش رایت، شیب- جهت و ضریب خمیدگی)، نقشه همدما وهم بارش دوران چهارم ترسیم شد. بررسیهای صورت گرفته حاکی از آن است که در آخرین دوره یخچالی دمابا توجه به استفاده از روش ترکیبی برآورد برف مرز، 26/9 درجه سانتی گراد سردتر و میزان بارش 317میلیمتر بیشتر از زمان کنونی بوده است. وجود سنگهای سرگردان نشانگر این است که؛ زبانههای یخچالی تا ارتفاعی که این سنگها وجود دارند،پیشروی کردهاند (دامنه شمال غربی 1780 و دامنه جنوب شرقی 1680 متری).
تغییرات اقلیمی پلئیستوسنبا توجه به زمان وقوع و نقش آن در شکلگیریچشماندازهای فعلی کره زمین، از اهمیت ویژهای برخوردارند. با استفاده از نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، تصاویر ماهوارهای و بازدیدهای متعدد میدانی شواهد ژئومورفولوژیکی تغییرات آبوهوایی پلیوستوسن فوقانی در توده الوند شناسایی گردید. ازجمله شواهد ژئومورفولوژیکی تغییرات آبوهوایی پلیوستوسن فوقانی میتوان بهآثار کاوشی سیرکها و درههای یخچالی، مواریث تراکمی مانند سنگهای سرگردان اشاره کرد. بر اساس بررسیهای میدانی، آثار مورفولوژیکی کاوشی یخچال در دامنه شمال شرقی الوند از ارتفاع بالای 2000 متر و در دامنههای جنوب غربی از ارتفاع 1700 متر به بالا بهخوبیقابلتشخیص و تفکیک است. آثار تراکمی یخچالی موجود در منطقه بهاندازهای بزرگ است که حتیالامکان حمل آنها در حالت سیلابی شدید در دورههای بارانی گذشتهقابلتصور نیست. با برآورد و استفاده از روابط گرادیان دمایی (دما- ارتفاع) و بارشی (بارش- ارتفاع) و ارتفاع برف مرز کواترنری الوند (سه روش رایت، شیب- جهت و ضریب خمیدگی)، نقشه همدما وهم بارش دوران چهارم ترسیم شد. بررسیهای صورت گرفته حاکی از آن است که در آخرین دوره یخچالی دمابا توجه به استفاده از روش ترکیبی برآورد برف مرز، 26/9 درجه سانتیگراد سردتر و میزان بارش 317میلیمتر بیشتر از زمان کنونی بوده است. وجود سنگهای سرگردان نشانگر این است که؛ زبانههای یخچالی تا ارتفاعی که این سنگها وجود دارند،پیشروی کردهاند (دامنه شمال غربی 1780 و دامنه جنوب شرقی 1680 متری).
_||_