تحلیل روند تغییرات بارش در شرق گیلان

محورهای موضوعی : اقلیم شناسی

پرویز رضائی ¹ , آتیه قربان پور ²

1 - دانشیار اقلیم شناسی، واحدرشت، دانشگاه آزاداسلامی ، رشت، ایران
2 - کارشناس ارشد اقلیم شناسی، واحدرشت ،دانشگاه آزاداسلامی ، رشت، ایران

تاریخ دریافت : 1396/04/24 تاریخ پذیرش : 1397/02/29 تاریخ انتشار : 1397/06/31

کلید واژه: بارش, روند, آزمون آماری و گرافیکی من &ndash, کندال,

چکیده مقاله :

پدیده تغییر اقلیم یکی از مسائل بسیار مهم در محافل علمی در سطوح مختلف جهانی محسوب می گردد و بنوعی ابعاد تاثیرات آن جهانی بوده و اکوسیستم کره زمین را تحت الشعاع خود دارد. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق شرق استان گیلان در شمال کشور است. داده های مورد استفاده از اطلاعات 13 ایستگاه هواشناسی مستقر در سطح منطقه و مجاور آن در یک دوره آماری40 ساله (1394-1354) بدست آمده است. روش مورد استفاده در تحقیق، آزمون آماری و گرافیکی من _کندال است. نتایج حاصل از روش نشان می دهد، نوسانات بارشی در این ایستگاه ها از روند ثابتی تبعیت نمی کند. به این صورت که در اکثر ماه ها تغییر مشاهده شده در جهت افزایشی و روند مثبت بوده است. اما در فصل پاییز و زمستان، هیچگونه تغییر مهمی مشاهده نمی شود. همچنین بالاترین روند تغییرات سالانه در جهت مثبت در ایستگاه لاهیجان و سپس پارودبار بدست آمده است.

چکیده انگلیسی:

پدیده تغییر اقلیم یکی از مسائل بسیار مهم در محافل علمی در سطوح مختلف جهانی محسوب می گردد و بنوعی ابعاد تاثیرات آن جهانی بوده و اکوسیستم کره زمین را تحت الشعاع خود دارد. محدوده مورد مطالعه در این تحقیق شرق استان گیلان در شمال کشور است. داده های مورد استفاده از اطلاعات 13 ایستگاه هواشناسی مستقر  در سطح منطقه و مجاور آن در یک دوره آماری40 ساله (1394-1354) بدست آمده است. روش مورد استفاده در تحقیق، آزمون آماری و گرافیکی من _کندال است. نتایج حاصل از روش نشان می­دهد، نوسانات بارشی در این ایستگاه­ها از روند ثابتی تبعیت نمی کند. به این صورت که در اکثر ماه­ها تغییر مشاهده شده در جهت افزایشی و روند مثبت بوده است. اما در فصل پاییز و زمستان، هیچگونه تغییر مهمی مشاهده نمی شود. همچنین بالاترین روند تغییرات سالانه در جهت مثبت در ایستگاه لاهیجان و سپس پارودبار بدست آمده است.

منابع و مأخذ:

1. ابراهیمی، هدی وکردوانی پرویز(1393): مطالعه تغییر اقلیم در تالاب بین­المللی انزلی به روش من_­کندال. فصلنامه علمی پژوهشی اکوبیولوژی تالاب- دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. سال ششم، شماره21، صص72-59.


2. باقرپور، مهسا. سیدیان، سیدمرتضی. فتح­آبادی، ابوالحسن و امین محمدی(1396): بررسی کارایی آزمون من_کندال در شناسایی روند سری­های دارای خودهمبستگی. نشریه علمی پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران. سال یازدهم، شماره 36 ، صص22-11.


3. باهک، بتول(1392): بررسی احتمال تغییر اقلیم در استان کرمان با روش من_کندال (مطالعه موردی ایستگاه کرمان). فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال دهم ، شماره39 ، صص 74-67 .


4. حجام، سهراب. خوشخو، یونس. شمس­الدین­وندی، رضا (1387): تحلیل روند تغییرات بارندگی­های فصلی و سالانه چند ایستگاه منتخب در حوضه مرکزی ایران با استفاده روش­های ناپارامتری. پژوهش­های جغرافیای طبیعی، مقاله11، صص 168- 157.


5. خلیلی، علی و جواد بذرافشان(1382): تحلیل روند تغییرات بارندگی­های سالانه، فصلی و ماهانه ایران در یکصد و شانزده سال گذشته (2001- 1887)، اصفهان، سومین کنفرانس منطقه ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، ص128.

6.رضیئی، طیب و قاسم عزیزی(1387): بررسی توزیع مکانی بارندگی فصلی و سالانه در غرب ایران، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، شماره65، صص108- 93 .

1. ﺳﺒﺰی­ﭘﺮور، ﻋﻠﻲ­اﻛﺒﺮ و مجتبی ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲ(1390): ﺗﺤﻠﻴﻞ روﻧﺪ ﺗﺒﺨﻴﺮ و ﺗﻌﺮق ﻣﺮﺟﻊ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن ﻣﻦ_ﻛﻨﺪال و اﺳﭙﻴﺮﻣﻦ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺸﻚ اﻳﺮان، ﻧﺸﺮﻳﻪ آب و  ﺧﺎک (ﻋﻠﻮم و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻛﺸﺎورزی) ،جلد25،  شماره 4،صص 834-823.


2. عزیزی، قاسم و محمود روشنی(1387): مطالعه تغییر اقلیم در سواحل جنوبی دریای خزر به روش من_کندال. پژوهش­های جغرافیایی، شماره64 ،28 - 13.


3. عساکره، حسین(1384): تحلیل روند بارش سالانه استان اصفهان، نیوار، سال30 شماره4، صص90-76.


4. عساکره، حسین(1386): تغییرات زمانی – مکانی بارش ایران زمین طی دهه­های اخیر، جغرافیا و توسعه، پاییز و زمستان1386، شماره10، صص 164-145.


5. فرج­زاده­اصل منوچهر و وحید فیضی(1391): آشکارسازی تغییرهای زمانی- مکانی عناصر دما و بارش در ایران. فصلنامه علمی پژوهشی برنامه­ریزی و آمایش فضا. دوره شانزدهم، شماره4 ، صص66-49.


6. فرسادنیا، فرهاد. رستمی­کامرود، محسن و علیرضا مقدم نیا(1391): تحلیل روند بارندگی در استان مازندران با استفاده از روش من-کندال منطقه­ای، فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران. سال هشتم، شماره2، صص70-60 .


7. قادرپور محسن، هیراد عبقری،حسین طبری. (1395): ارزیابی روند مکانی بارش در حوضة آبریز دریاچة ارومیه. پژوهش­های جغرافیای طبیعی،دورة 48،  شماره 4 ، صص643-627.


8. قصاب­فیض مصطفی و اسلامی حسین(1396): ارزیابی روند تغییرات بارندگی با روش من کندال و رگرسیون خطی در استان خوزستان،  فصلنامه علمی تخصصی مهندسی آب. دوره پنجم، شماره 2، پاییز و زمستان 1396، صص121-113.


9. عسگری، احمد و فاطمه رحیم زاده(1385): مطالعه تغییرپذیری بارش دهه­های اخیر ایران، پژوهش­های جغرافیایی، دوره 58، شماره 2، صص80- 67.


10. علیجانی، بهلول. (1374):  نقش کوههای البرز در توزیع ارتفاعی بارش، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 38، صص52-37 .


11. کتیرایی، سیما. حجام، سهراب و پرویز ایران نژاد(1386): سهم تغییرات فراوانی و شدت بارش روزانه در روند بارش در ایران طی دوره 1960 تا 2001، مجله فیزیک زمین و فضا، جلد33 ، شماره 1، صص83-67.


12. کاویانی، محمد رضا وحسین عساکره(1382): بررسی آماری روند بلند مدت بارش سالانه اصفهان، سومین کنفرانس منطقه­ای و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، صص120- 110 .  


13.  معروف­نژاد، عباس و شهلا قاسمی(1396): روند تغییرات دما  با استفاده از روش من_کندال (مطالعه موردی چهار شهرستان استان چهار محال و بختیاری). فصنامه آمایش محیط، دوره دهم، شماره37، صص166-146.


14. میرموسوی، سیدحسین. (1387): مطالعه نوسانات دما و بارش سالانه در منطقه شمال غرب ایران، پژوهش­های جغرافیای طبیعی، دوره 37، شماره66، صص 99-87.


15. زاهدی، مجید. ساری صراف، بهروز و جامعی، جاوید. (1386). تحلیل تغییرات زمانی – مکانی دمای منطقه شمال غرب ایران، جغرافیا و توسعه، پاییز و زمستان1386،دوره پنجم، شماره10،صص198-183.

1. Brunetti. M, Buffoni. L, Maugeri. M, Nanni. T. (2001): Trends in Daily Intensity of precipitation in Italy From 1951 to 1996, International Journal of Climatology, vol 21, pp. 299.


2. Brunetti. M, Buffoni. L, Maugeri. M, Nanni. T. (2000): Precipitation Intensity Trends in Northern Italy, International Journal of Climatology, vol 20. pp. 1017.


3. Brunetti. M, Buffoni. L, Mangiantic. F, Maugeri. M, Nanni. T. (2004): Temperature, precipitation and extreme events during the last century in Italy, Global and Planetary Change, vol 40, pp. 141. www. Elsevier. Com / Locate / gloplacha.


4. Buffoni. L, Maugeri. M and Nanni. T, 1999, Precipitation in Italy from 1833 to 1996, Theor, Appl, Climatol, vol 63, pp. 33.


5. Camuffo. Dario. (1984): Analysis of the Series of Precipitation at Padova, Italy, Climatic Changes, vol 6, pp. 57.


6. Domonkos. P, 2003, Recent precipitation Trend in Hungary in Context of larger Scale Climatic Changes , Natural Hazards , vol 29 , pp. 255.


7. Hartmann. H, Becker. S, King. L. (2008): Quasi – periodicities in Chinese precipitation time series, Appl. Climatol. Vole 92, pp.155. DOI 10. 1007/s00704-007-0317-1.


8. Katsoulis. Basil D. (1989): Analysis of The Long-Term Precipitation Series at Athens, Greece, Climatic Change, vol14 ,pp. 263.


9. Nastos. P. T, Zeroes. C. S, (2007): on extreme daily precipitation totals at Athens, Greece. Adv. Geosci. Vol 10. pp. 59. WWW. Adv. – geosci. Net/10/ 59/2007/.    


10. Olaniran. Olajire. J ,(1991): Evidence of Climatic Change in Nigeria Based on Annual Series of Rainfall of Different Daily Amounts ,1919-1985, Department of Geography , University of ilorin , ilorin , Nigeria , Climatic Change, vol 19, pp. 319.


11. Olaniran. Olajire. J, summer. G. N. (1990): Long – Term Variations of Annual and Growing Season Rainfalls in Nigeria, Appl, Climatol, vol 41, pp 41.


12. Tarhulei. A, KO Woo, M. (1998): Changes in Rainfall Characteristics in Northern Nigeria. International Journal of Climatology. Climatol. Vol 18. pp. 1261.  


13. TURKESH,M. (1996): Spatial and Temporal Analysis of Annual Rainfall


14. Jain SK., Kumar V., and Saharia M. (2013): Analysis of rainfall and temperature trends in northeast India. International Journal of Climatology. 33: 968-978.