تحلیل پایداری کرانه رودخانه در برابر فرسایش با استفاده از تنش برشی- مطالعه موردی: رودخانه لاویج
محورهای موضوعی : اقلیم شناسی
محمدمهدی حسین زاده
1
(
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی،تهران ،ایران
)
سید حسن صدوق
2
(
استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی،تهران ،ایران
)
سعیده متش بیرانوند
3
(
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی،تهران ،ایران
)
رضا اسماعیلی
4
(
دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه مازندران،بابلسر ،ایران
)
کلید واژه: تنش برشی, ضریب امنیت کرانه, پایداری کرانه رودخانه, رودخانه لاویج,
چکیده مقاله :
زمینهایحاشیهرودخانهتحت تأثیرعقبنشینیکنارهکانالرودخانههموارهدرمعرضتخریبهستند. فرسایشکناریاغلببهصورتیکمخاطرهطبیعیمطرحاستکهبایدسعیدرجلوگیریوکنترلآنداشت. یکیازمعمولترینروشهایحفاظتکرانهرودخانهاستفادهازپوششپارهسنگیباابعادواندازهمناسب، به عنوان روشی مقرون به صرفه است.در این مقاله باهدف تعیین اندازه قلوهسنگ مناسب برای پوشش پارهسنگی ساحل رودخانه لاویج با استفاده از روش تنش برشی پس از محاسبه ضریب پایداری کرانه رودخانه(SF) و تعیین اندازه پارهسنگ در آستانه حرکت(dm)، اندازه مناسب پارهسنگ (ds) برای پوشش پارهسنگی تخمین زده میشود.بدینمنظورکلیهپارامترهایموردنیازدر 5 مقطع عرضی رودخانه بااستفادهازبررسیمیدانیوتصاویر گوگلارثاندازهگیریودرنهایتشیب،تنشبرشی،زاویهشیببدنه،ضریبپایداریذره،زاویهانحرافخطوطجریان،عددپایداریشیببدنه،زاویهحرکتذرهبستر وضریبپایداریبدستآمد، پس از تعیین میزان ناپایداری کرانه و تعیین آستانه حرکت ذرات، اندازه قلوهسنگ مناسب جهت سنگچینی ارائه شد. نتایج این پژوهش مشخص کرد مقاطع شماره 2 و 5 رودخانه لاویج ناپایدارتر از سایر مقاطع میباشند و مقاطع شماره 3 و 4 پایدارترین مقاطع میباشد.مقایسه اندازه قلوهسنگ مناسب جهت سنگچینی کرانه با اعداد تنش برشی محاسبهشدهنشان داد درتعییناندازهمناسبپارهسنگبرایسنگچینی فقط میزان تنش برشی وپارامترهایمؤثردرتنشبرشیمهموتأثیرگذار نیستبلکهپارامترهایشیبکرانه،ضریبمانینگ،زاویهقراررسوبات،شعاعانحنا، نوع پوشش گیاهی کرانه، اندازه ذرات رسوبات تشکیلدهنده کرانهوعرضمقطعدبیلبالبینیزبسیارمهماست
_||_
Times New Roman";mso-hansi-font-family: "Times New Roman"'>نظری، اکبر؛حیدری،محمدمهدی.(1388). آستانهحرکترسوباتیکنواخت.هشتمینکنفرانسهیدرولیکایران،تهران. دانشکدهفنیدانشگاهتهران.