نقش تغذیه گیاه مادری با کودهای شیمیایی و زیستی بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر پونه‌سای خوشه‌ای (Nepeta racemosa)

محورهای موضوعی : گیاهان دارویی

محمد نبی ایلکایی ¹ , علی صارمی راد ² , بهلول عباس زاده ³ , هادی صالحی ⁴

1 - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
2 - دانشجوی دکتری تخصصی اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران.
3 - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی

تاریخ دریافت : 1399/02/16 تاریخ پذیرش : 1399/05/29 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: کود شیمیایی, جوانه‌زنی بذر, گیاه پونه سای کوهی, کود زیستی فسفره و نیتروژنه,

چکیده مقاله :

جوانه‌زنی اندک و نامنظم، یکی از مشکلات مهم و اصلی در تکثیر بسیاری از گیاهان دارویی است که با استفاده از روش‌های مختلف می‌توان این مشکل را مرتفع نمود. بدین منظور آزمایشی با هدف بررسی اثر تغذیه پایه مادری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر پونه‌سای خوشه‌ای به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. عوامل مورد مطالعه شامل ‌کودهای شیمیایی ماکرو فسفر و نیتروژن در چهار سطح و کود زیستی نیز در چهار سطح بودند که به شکل تیمار ریشه نشاء قبل از کاشت اعمال گردیدند. نتایج اثر کود شیمیایی نشان داد که در تیمار شاهد و تیمار کاربرد 150 کیلوگرم فسفر در هکتار بیشترین رشد طولی ریشه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و وزن خشک گیاهچه حاصل می‌شود. در مورد طول گیاهچه، تیمار شاهد بالاترین تأثیر را در پی داشت. بر اساس نتایج اثر کود زیستی، بیشترین وزن خشک ریشه‌چه با میانگین‌های 0014/0 و 00013/0 گرم در تیمارهای قارچ میکوریزای آربوسکولار (AM) بعلاوه میکروارگانیسم های حل کننده فسفات (PSM) و شاهد حاصل شد. نتایج حاصل از مقایسات میانگین برهمکنش کود شیمیایی- کود زیستی، نشان داد که وزن تر گیاهچه در تیمار 150 کیلوگرم فسفر در هکتار (N0P150) به همراه کود زیستی AM+PSM + ریزوباکتری محرک رشد گیاه (PGPR)، درصد و سرعت جوانه‌زنی در تیمار شاهد و تیمار N0P150 به همراه کود زیستی AM+PSM، شاخص بنیه طولی در تیمار شاهد و وزن هزار دانه در تیمار کاربرد 150 کیلوگرم فسفر در هکتار (N0P150) به همراه کاربرد کود زیستی AM+PSM+PGPR از بالاترین مقادیر برخوردار بودند.