نقش تغذیه گیاه مادری با کودهای شیمیایی و زیستی بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر پونه‌سای خوشه‌ای (Nepeta racemosa)

محورهای موضوعی : گیاهان دارویی

محمد نبی ایلکایی ¹ , علی صارمی راد ² , بهلول عباس زاده ³ , هادی صالحی ⁴

1 - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
2 - دانشجوی دکتری تخصصی اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران.
3 - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی

تاریخ دریافت : 1399/02/16 تاریخ پذیرش : 1399/05/29 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: کود شیمیایی, جوانه‌زنی بذر, گیاه پونه سای کوهی, کود زیستی فسفره و نیتروژنه,

چکیده مقاله :

جوانه‌زنی اندک و نامنظم، یکی از مشکلات مهم و اصلی در تکثیر بسیاری از گیاهان دارویی است که با استفاده از روش‌های مختلف می‌توان این مشکل را مرتفع نمود. بدین منظور آزمایشی با هدف بررسی اثر تغذیه پایه مادری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر پونه‌سای خوشه‌ای به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا درآمد. عوامل مورد مطالعه شامل ‌کودهای شیمیایی ماکرو فسفر و نیتروژن در چهار سطح و کود زیستی نیز در چهار سطح بودند که به شکل تیمار ریشه نشاء قبل از کاشت اعمال گردیدند. نتایج اثر کود شیمیایی نشان داد که در تیمار شاهد و تیمار کاربرد 150 کیلوگرم فسفر در هکتار بیشترین رشد طولی ریشه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و وزن خشک گیاهچه حاصل می‌شود. در مورد طول گیاهچه، تیمار شاهد بالاترین تأثیر را در پی داشت. بر اساس نتایج اثر کود زیستی، بیشترین وزن خشک ریشه‌چه با میانگین‌های 0014/0 و 00013/0 گرم در تیمارهای قارچ میکوریزای آربوسکولار (AM) بعلاوه میکروارگانیسم های حل کننده فسفات (PSM) و شاهد حاصل شد. نتایج حاصل از مقایسات میانگین برهمکنش کود شیمیایی- کود زیستی، نشان داد که وزن تر گیاهچه در تیمار 150 کیلوگرم فسفر در هکتار (N0P150) به همراه کود زیستی AM+PSM + ریزوباکتری محرک رشد گیاه (PGPR)، درصد و سرعت جوانه‌زنی در تیمار شاهد و تیمار N0P150 به همراه کود زیستی AM+PSM، شاخص بنیه طولی در تیمار شاهد و وزن هزار دانه در تیمار کاربرد 150 کیلوگرم فسفر در هکتار (N0P150) به همراه کاربرد کود زیستی AM+PSM+PGPR از بالاترین مقادیر برخوردار بودند.

منابع و مأخذ:

References

Ajimoddin, I., Vasundhara, M., Radhakrishna, D., Biradar, S.L. and Rao, G.G.E. 2005. Integrated Nutrient Management Studies in Sweet Basil (Ocimum Basilicum L.). Indian Perfume. 49: 95-101.

Batooli, H. and Safaei-Ghomi, G. 2012. Comparison of Essential Oil Composition of Three Nepeta L. Species from Kashan. Iranian journal of medicinal and aromatic plants. 28(1): 161-175.

Bhadaurla, S. 2000. Effect of Azospzrzllum Biofertilizer on Seedling Growth and Seed Germination of Emblica Officinalis. rn. 41 1SHOOT.

Gooding, M., Murdoch, A. and Ellis, R. 2000. The Value of Seeds. Seed technology and its biological basis. 1-41.

Hamzi, S., Srooshzadeh, A., Askharzadeh, A. and Naghdabadi, H.A. 2012. Effect of plant growth promoting rizobacteria on germination and seedling growth of fleawort in different temperature. Plant medicine. 11(2): 104- 115.

Koppad, A.G. and Umarbhadsha, N.K. 2006. Effect of Pre-Sowing Treatments on Seed Germination of Babchi and Senna in Nursery. Karnataka Journal of Agricultural Sciences. 19 (2): 441-442.

Krishna, A., Patil, C. and Ragharendra, S. 2008. Effect of Bio-Fertilizers on Seed Germination and Seedling Quality of Medicinal Plants.

Manjunath, P., Nauc, V., Bergeron, A. and Ménard, M. 2002. Major Proteins of Bovine Seminal Plasma Bind to the Low-Density Lipoprotein Fraction of Hen's Egg Yolk. Biology of Reproduction. 67(4): 1250-1258.

Mojab, F., Nickavar, B. and Hooshdar Tehrani, H. 2009. Essential Oil Analysis of Nepeta Crispa and N. Menthoides from Iran. Iranian Journal of Pharmaceutical Sciences. 5 43-46.

Rajaei, S., Raeisi, F. and Alikhani, H. 2007. Effect of Growth Promoters Potential of Native Strains of Azotobacter Chroococcum on Growth, Yield and Nutrient Uptake in Wheat. Scientific Journal of Agriculture. 30 (4): 33-47.

Saeednia, S., Dasian, Z. and Haji-Akhoond, A. 2009. Effective Medicinal Plants in Pediatrics. Journal of Medicinal Plants. 70-81.

Sajjadi, S.E. and Mehregan, I. 2005. Chemical Constituents of the Essential Oil of Nepeta Daenensis Boiss. Journal of Essential Oil Research. 17 (5): 563-564.

Salardini, A.A. 1992. Soilfertility. University of Tehran Publications. p 441.

Salardini, A.A. 2003. Soil Fertility. University of Tehran Publications. p

Salardini, A.A. 2005. Soil Fertility. University of Tehran Publications. p 434.

Sims, J. and Sharpley, A. 2005. Phosphorus: Agriculture and the Environment. Agron. Monogr. 46. Asa, Cssa, Sssa, Madison, Wi. Phosphorus: Agriculture and the Environment. Agron. Monogr. 46. ASA, CSSA, SSSA, Madison, WI.