نوستالژی یاد کودکی در شعر نیما، شاملو، فروغ و سپهری

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

منوچهر جوکار ¹ (استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز)
مهری مساعد ² (کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی)
مینا مساعد ³ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز)

تاریخ دریافت : 1391/04/19 تاریخ پذیرش : 1391/09/12 تاریخ انتشار : 1392/08/01

کلید واژه: شعر معاصر, نوستالژی, یاد کودکی,

چکیده مقاله :

نوستالژی یکی از جنبه‌های فکری ادبیات فارسی است که به ویژه در شعر نمود آشکارتری یافته است. بر این پایه، شاعر یا نویسنده در سروده‌ها و نوشته‌های خود روزگار گذشته و فضا و مکانی را به یاد می‌آورد که از آن خاطرات خوش، داشته‌ها و اندوخته‌های مطلوبی دارد و معمولا با حسرت و دریغ از آن یاد می‌شود. یاد کردن از دوران کودکی و کودکانه‌ها یکی از مؤلفه‌های نوستالژی است. در این پژوهش به بررسی این مؤلفه در شعر نیما یوشیج، احمد شاملو، فروغ فرخزاد و سپهری پرداخته شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این شاعران در مراحل مختلف شاعری خود، از کودکی و خاطرات فارغ نبوده‌اند و با بسامد قابل توجهی از جوانب آن روزگار یاد کرده‌اند و عموماً با ابراز ناخرسندی از روزگار کنونی خود، تداعی لحظه‌های خوش کودکی را آرامش‌بخش روان خود می‌دانند. هم چنین فروغ فرخزاد و شاملو علاوه بر بیان و توصیف خاطرات کودکی، با نگاهی عمیق به تفریحات، بازی‌ها و سرگرمی‌های آن دوران اشاره‌های دقیق‌تری کرده‌اند.