کاربست رویکرد روانشناختی گوردون آلپورت بر سیر تطوّر و تحوّل «معشوق» در ادبیات کلاسیک فارسی

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

رضوان وطن خواه ¹ , سید عباس شفتی ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی
2 - عضو هیأت علمی گروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

تاریخ دریافت : 1393/02/22 تاریخ پذیرش : 1394/11/04 تاریخ انتشار : 1396/08/01

کلید واژه: &quot, نقد روانشناختی&quot, , &quot, ادبیات غنایی کلاسیک&quot, , &quot, معشوق&quot, , &quot, آلپورت&quot, , &quot, انگیزه&quot, , &quot, کنش خود مختار&quot, ,

چکیده مقاله :

ادبیات فارسی کلاسیک را اگر به تمامی ، ادبیات تغزل و عشق نتوان نامید، اما بی شک بخش عمده ای از آن را باید در قلمرو عشق و غزل دانست؛ یگانه فرمانروای این خطّه نیز کسی نیست، جز معشوق که هردم به شکلی و جامه ای در می آید و جلوه گری می کند؛ گاهی آسمانی می شود و گاهی زمینی. گاه نیز معشوق، زمینی- آسمانی است. هدف این پژوهش بررسی این تحوّل، تنوّع و دگرگونی در دوره های مختلف شعر کلاسیک فارسی است؛ به این منظور دیدگاه روانشناسی آلپورت، ملاک و ابزار پژوهش قرار گرفته است. آلپورت رفتار انسان ها را از منظر انگیزه مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش نیز سیر تحول و تکوین معشوق در ادبیات فارسی از همین دیدگاه بررسی شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سیر تکاملی معشوق در ادبیات فارسی با دیدگاه آلپورت قابل تبیین و بررسی می باشد.