نقش شاخص های اجتماعی و کالبدی بر کیفیت زندگی در بافت های شهری(مطالعه موردی : محلات شهری زنجان)

محورهای موضوعی : هیدرولوژی

اسماعیل دویران ¹ ()
سعید غلامی ² ()
مهرداد دانش دوست ³ ()

تاریخ دریافت : 1391/02/18 تاریخ پذیرش : 1391/11/08 تاریخ انتشار : 1391/10/01

کلید واژه: کالبد, کیفیت زندگی, بافت شهری, فرایند تحلیل سلسه مراتب(AHP), شهر زنجان,

چکیده مقاله :

مفهوم کیفیت زندگی دارای کاربردهای فراوانی است،اما ارائه تعریف روشن وجامع از آن دشوار است،به همین دلیل این واژه همچنان در ادبیات علمی مختلف دچار ابهام است. این پژوهش می کوشد چارچوب مفهومی برای کیفیت زندگی با تاکید بر معیارهای کالبدی آن در مقیاس خرد شهری (محله) ایجاد نماید. روش تحقیق در پژوهش حاضر روش فرضی- استنتاجی بوده که به شیوه کتابخانه ای ومیدانی جمع آوری اطلاعات صورت گرفته وبا بکار بردن مدل فرایند تحلیل سلسه مراتبی(AHP) واستفاده از نرم افزار SPSSو Expert choiceبه تجزیه وتحلیل داده هاپرداخته شد.نتایج حاصل از مطالعه سه بافت مختلف شهری( بافت اسکان غیر رسمی ،بافت فرسوده و بافت برنامه ریزی شده) شهر زنجان نشان می دهد که محلات برنامه ریزی شده از نظر شاخص های کالبدی فرمال اجتماعی در مقایسه با دو بافت دیگر از وضعیت مناسبی برخوردار می باشند.

منابع و مأخذ:

-پاکزاد،جهانشاه(1386):«راهنما طراحی فضاهای شهری»،انتشارات شهیدی:وزارت مسکن و شهرسازی،معاونت شهرسازی و معماری،چاپ سوم،تهران.

2-سیف الدینی،فرانک(1389):«فرهنگ شهرسازی»،انتشارات آییژ،نوبت اول چاپ،تهران.

3-غفاری،غلامرضا و امیدی،رضا(1388):«کیفیت زندگی:شاخص توسعه اجتماعی»انتشارات شیرازه،چاپ اول،تهران.

4-فرجی ملائی،امین وعظیمی،آزاده و زیاری،کرامت اله(1389):«تحلیل ابعاد کیفیت زندگی در نواحی شهری ایران»،مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری،سال اول،شماره دوم،صص16-1.

5-Bennett,C. Lenihan,D. Williams, J. &Young, W. (2001):Measuring quality of life:The use of societal outcome by parliamentarians, presented for quality of life and social indicators serminar series, February, March,April.

6-Billings, K.(1993):Quality in Design, Department of Architecture, The University of Sydny.

7-Blomquist,  G.C.,  Berger,  M.C.,  Hoehn,  J.P.,(1988):New estimates  of  quality  of  life  in  urban  areas.  American Economic Review 78 (1), 89±107.

8-Boyer, R., Savageau, D.,(1981):Places Rated Almanac. Rand McNelly, Chicago.

9-Bryson, N.(1996):Group decision-making and the analytic hierarchy process:Exploring the consensus-relevant information content.Computers and operations research23(1),27-35.

10-Connelly S(2007):Mapping sustainable development as a contested concept.  Local Environ;12(3):259-79.

11-Fahy. F, O Cinneide. M.(2007):Developing and testing an operational framework for assessing quality of life, Environmental Impact Assessment Review 28(2008) 366-379.

12-Florida R.(2002): The rise of the creative class.  New York: Basic Books.

13-Lambiri D,  Biagi  B, Royuela  V(2007):Quality  of  life  in  the economic and  urban economic literature. Social Indicators Research;84:1-25. [22]

14-Kemp R, Parto S, Gibson RB(2005) Governance for sustainable development: moving from theory to practice. Int J Sustain Dev;8 (1):12-30.

15-Liu, B.C.,(1976):Quality of Life Indicators in US Metropolitan Areas: A Statistical Analysis. Praeger, New York. 16-Morais, Paulo ⁿ, Ana S. 16Camanho(2010): 16-16-16Evaluation of performance of European cities with the aim to promote quality of life improvements,omega39(2011):398-409.

17-Mitchell G, Namdeo A, Kay D(2001):A new disease-burden method for estimating the  impact  of  outdoor  air quality  on  human  health.  Science  of  the  Total Environment;246:153-64.

18-Massam,B.H.(2002):Quality of life:public planning and private living,progress in planning,Vol.58,p.p.141-227.

19-Noll,H.(2002):Towards a eruopean system of social indicators:theoretical framework and system and system architecture,social indicators research,Vol.58,p.p.47-87.

20-Pacione  M.(2003):Introduction  on  urban  environmental  quality  and  human  wellbeing. Landscape and Urban Planning;65:1-3.

21-Phillips,David(2006):Quality of life:Concept, policy and Practice Londan:Routledge Publications

22-Rees w. (1997):Is sustainable city an oxymoron?, Local Environ, 2(3),10-303

. 23-Santos,L. and  Martins, I.(2007):Monitoring Urban Quality of Life:The Porto experience, Social Indicators Research, 80.

24-Ulengin,Burc ,Ulengin, Fusun ,Guvenc,Umit(1999):A multidimensional approach to urban quality of life:The case of Istanbul.European Journal of Operational Research 130(2001)361-374.

25-UNDP Human Development Report,(1994):Oxford University,Press, New York.

26-Wish, N.B.,(1986):Are we really measuring the quality of life?Well-being has subjective dimensions, as well as objective ones. American Journal of Economics and Sociology 45 (1), 93±99.

27-World Health Organization Group(1995):The world health organization quality of life assessment:position paper from the world health organization, Society science & medicine, Vol. 41, p.p.1403-1409.

28-Zebardast , Esfandiar(2009): The Housing Domain of Quality of Life and Life Satisfaction in the Spontaneous Settlements on the Tehran Metropolitan Fringe, Social Indicators ResearchVolume 90, Number 2, Pages 3