بررسی وضعیت گردشگری هوشمند در شهر چابهار

محورهای موضوعی : گردشگری

معصومه حافظ رضازاده ¹ , سید جواد امیری ² , زهره شیبانی ³

1 - گروه جغرافیا، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
2 - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
3 - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

تاریخ دریافت : 1402/12/27 تاریخ پذیرش : 1403/06/10 تاریخ انتشار : 1403/08/15

کلید واژه: گردشگری, گردشگری هوشمند, شهر هوشمند, شهر چابهار.,

چکیده مقاله :

گردشگری هوشمند به عنوان یک رویکرد جامع شناخته شده است که اطلاعات گردشگری، خدمات مربوط به سفر مانند مقصد، غذا، حمل و نقل، رزرو، راهنمای سفر را به راحتی از طریق تکنولوژی اطلاعات به گردشگران ارائه می‌دهد. هدف مطالعه حاضر، بررسی بررسی وضعیت گردشگری هوشمند در شهر چابهار بپردازد. اﯾﻦ پژوﻫﺶ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻫﺪف از ﻧﻮع کارﺑﺮدي و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش توصیفی-ﺗﺤﻠﯿلی اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳـﺖ. داده‌های این پژوهش، به دو روش اسنادی و میدانی به دست آمده و از پرسشنامه محقق­ساخته استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق، دربرگیرنده 106739 نفر از شهروندان شهر چابهار و ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣﻮل کوکران ﻣﻌﺎدل 325 نفر از جامعه آﻣﺎري اﯾﻦ پژوهش تعیین گردید. تحلیل پرسشنامه با کمک نرم‌افزار SPSS انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد که در مجموع، وضعیت گردشگری هوشمند شهر چابهار از نظر شاخص فنی با میانگین 129/3، شاخص اقتصادی با میانگین 187/3، شاخص عملیاتی با میانگین 093/3 و شاخص زمان‌بندی با میانگین 171/3 و شاخص قانونی با میانگین 108/3 مطلوب ارزیابی شده است. به منظور اولویت‌بندی عوامل موثر بر گردشگری هوشمند در شهر چابهار از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) استفاده گردیده است. نتایج به دست آمده نشان داد که بعد عملیاتی با مقدار وزن 328/0 در اولویت اول مهم‌ترین عوامل موثر بر گردشگری هوشمند در شهر چابهار را به خود اختصاص داده است. همچنین بعد اقتصادی با مقدار وزن 237/0 در اولویت دوم، بعد قانونی با مقدار وزن 196/0 در اولویت سوم، بعد فنی با مقدار وزن 157/0 در اولویت چهارم و بعد زمان‌بندی با مقدار وزن 082/0 در اولویت پنجم قرار گرفته است.

چکیده انگلیسی:

Smart tourism is known as a comprehensive approach that provides tourism information, travel related services such as destination, food, transportation, reservation, travel guide to tourists easily through information technology. The purpose of this study is to investigate the status of smart tourism in Chabahar city. This research has been done in terms of the purpose of the application type and using the descriptive-analytical method. The data of this research was obtained by two documentary and field methods and a researcher-made questionnaire was used. The statistical population of the research includes 106,739 citizens of Chabahar city and the sample size was determined using the Cochran formula equal to 325 people from the statistical population of this research. The questionnaire was analyzed with the help of SPSS software. The findings showed that, in total, the state of smart tourism in Chabahar city in terms of technical index with an average of 3.129, economic index with an average of 3.187, operational index with an average of 3.093 and scheduling index with an average of 3.171 and the legal index has been evaluated favorably with an average of 108.3. Fuzzy Hierarchy Analysis (FAHP) technique has been used in order to prioritize factors affecting smart tourism in Chabahar city. The obtained results showed that the operational dimension with a weight value of 0.328 has assigned the most important factors affecting smart tourism in Chabahar city. Also, the economic dimension with a weight of 0.237 in the second priority, the legal dimension with a weight of 0.196 in the third priority, the technical dimension with a weight of 0.157 in the fourth priority and the scheduling dimension with a weight of 0.082 in the fifth priority is placed.

منابع و مأخذ:

آبیلی، مریم و ديگران (1401). ایجاد امنیت هوشمند در مقصد گردشگر جهت توسعه گردشگری؛ (مطالعه موردی: بندر شانگهای). فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده. ۳ (۳)، 96-79.
اسکندری‌ثانی، محمد؛ سفالگر، سحر (1402). ارزیابی بسترهای فناوری بلاک چین در راستای توسعه گردشگری پایدار در ایران. فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده. ۴ (۳)،۷۹-۱۰۲.
اسماعیلی‌مهیاری، مصطفی؛ ایرانی، حمیدرضا؛ نورمندی‌پور، وحید (1400). مرور کتاب‌سنجی بر پژوهش‌های گردشگری هوشمند. گردشگری و اوقات فراغت. 6 (12)، 21-35.
اقدامیان، لیلا؛ تبریزی، نازنین؛ لطفی، صدیقه (1400). نقش شاخص‌های سبز رشد هوشمند شهری در توسعه گردشگری شهر اصفهان. برنامه ریزی و توسعه گردشگری. 10 (38)، 59-86.
آسایش، فاطمه؛ مهینی‌زاده، منصور (1400). تبیین الگوی رشد درون‌زا مبتنی بر شهر هوشمند. اقتصاد شهری. 6 (1)، 95-114.
برادران خانیان، زینب؛ پناهی، حسین؛ اصغرپور، حسین. (1402). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل کلیدی مؤثر در شهر هوشمند بر مبنای رویکرد آینده‌پژوهی (مورد مطالعه: کلانشهر تبریز). فصلنامه علمی نظریه‌‌های کاربردی اقتصاد. 10 (1)، 89-128.
برادران‌خانیان، زینب؛ پناهی، حسین؛ اصغرپور، حسین (1399). بررسی وضعیت کنونی تحول هوشمند در کلان‌شهر تبریز. اقتصاد شهری. 5 (2)، 85-112.
توانایی مروی، لاله؛ بهزادفر، مصطفی؛ مفیدی‌شمیرانی، سید مجید (1402). واکاوی جایگاه کنشگران در تحقق‌پذیری مفهوم هارمونی در شهر هوشمند، مورد‌پژوهی شهر تهران. مجله آمایش جغرافیایی فضا. 13 (1)، 1-19.
توفیقی سردرودی اصل، پریا؛ کرمی، فریبا؛ قنبری، ابوالفضل (1402). بررسی نقش گوشی هوشمند در شکل‌گیری تصویر مقصد از منظر شهروندان کلانشهر تبریز. نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی. 27 (83)، 39-48.
حسینی، علی و ديگران (1401). تحلیل چندبعدی از شاخص‌های شهر هوشمند در دوره پاندمی کووید 19؛ مورد مطالعه شهر مشهد. برنامه ریزی و توسعه محیط شهری. 2 (7)، 79-94.
خسروی، سلیمه‌السادات؛ نادری، نادر (1402). مدل بازاریابی داده محور در گردشگری هوشمند؛ رویکرد فراترکیب. مطالعات مدیریت گردشگری. 18 (61)، 169-206.
رحیمی دهچراغی، معصومه و ديگران (1402). مدیریت بهینه مرتع در راستای بهبود معیشت مرتعدار (مطالعه موردی مرتع لار آبسر مازندران). تحقیقات مرتع و بیابان ایران. 30 (1)، 59-48.
زنگویی، فرنوش و ديگران (1401). هوشمندسازی صنعت گردشگری ایران: تأکیدی بر توانمندسازی اجتماعی و فرهنگی. مطالعات اجتماعی گردشگری. 10 (19)، 335-368.
سامانی نژاد، محمد جواد؛ خداکرمیان گیلان، ندا (1402). فراتحلیل مطالعات انجام شده در زمینه شاخص‌های شهر هوشمند در ایران. راهبرد توسعه. 19 (73)، 281-300.
شمس نجفی، فاطمه السادات؛ کامیابی، سعید؛ ارغان، عباس (1401). ارائة الگوی بهینة شهر هوشمند از منظر توسعة پایدار شهری (مطالعة موردی: شهر ری). مجله علمی آمایش سرزمین. 14 (2)، 623-649.
صادقی، محسن؛ حافظ رضازاده، معصومه؛ کریمیان‌بستانی، مریم (1401). آینده پژوهی توسعه گردشگری شهری (مورد مطالعه: شهر اردبیل). مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی. ۳ (۲)، 190-167.
صفری علی‌اکبری، مسعود (1401). تحلیل بستر گردشگری هوشمند در روستاهای هدف گردشگری و موانع پیش رو (مورد مطالعه: شهرستان پاوه). روستا و توسعه پایدار فضا. 3 (4)، 64-44.
صلاحی‌کجور، عظیم و ديگران (1399). واکاوی عوامل موثر بر گردشگری هوشمند در صنعت ورزش مبتنی بر تکنیک فراترکیب. برنامه ریزی و توسعه گردشگری. 9 (34)، 101-120.
فرجی‌دارابخانی، محمد و ديگران (1402). تحلیل و ارزیابی ابعاد شهر هوشمند از دیدگاه شهروندان شهر کرمانشاه. فصلنامه چشم انداز شهرهای آینده. ۴ (۲)، ۹۵-۱۱۲.
قربانی، امیر و ديگران (1398). پست مدرنیسم و طراحی مدل سازمان هوشمند مدیریت گردشگری (مورد مطالعه: دفاتر ارائه خدمات گردشگری و هتل‌های سه ستاره شهر بیرجند). برنامه ریزی و توسعه گردشگری. 8 (28)، 69-50.
قهرمان، آرش و ديگران (1402)، سناريو‌های حضور گردشگران خارجی غيرمسلمان در افق 1404 در مشهد. مطالعات اجتماعی گردشگری. 11 (23)، 105-128.
کاوه، خدیجه؛ نکوئی زاده، مریم؛ علیمحمدلو، مسلم (1400). شناسایی کاربردهای اینترنت اشیاء برای هوشمندسازی مقاصد و جاذبه‌های گردشگری: یک مرور سیستماتیک. رشد فناوری. 18 (69)، 21-33.
کوکبی، لیلا؛ برمایه‌ور، بهنود (1399). هم‌آفرینی فضای گردشگری هوشمند از طریق تعاملات دیجیتالی ارائه مدل مفهومی سایبر پارک. نشریه گردشگری شهری. 7 (1)، 51-67.
محمدعلیزاده، مریم و ديگران (1402). واکاوی پیامدهای رهبری زهرآگین در سازمانهای حوزه گردشگری با رویکرد کیفی. مدیریت تبلیغات و فروش. 4 (3)، 322-351.
محمدی، جلیل و ديگران (1400). سنجش تأثیرپذیری شهر از نماگرهای شهر هوشمند (مطالعۀ موردی: شهر زنجان). پژوهش‌های جغرافیای انسانی. 53 (2)، 521-543.
مولایی، فهیمه؛ کرکه‌آبادی، زینب؛ کامیابی، سعید (1399). نیازسنجی ایجاد دهکده گردشگری هوشمند در شهر بندر انزلی. نشریه گردشگری شهری. 7 (4)، 49-60.
میهن‌خواه، عبدالمجید؛ حافظ‌رضازاده، معصومه؛ انوری، محمودرضا (1402). سنجش اثرات منطقه آزاد تجاری - صنعتی بر عدالت اجتماعی در شهر چابهار. مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی. 4 (1)، 1-16.
هاشم‌بیگی، فاطمه؛ مشیری، فاطمه؛ آسوشه، عباس (1402). ارائه و ارزیابی مدل معماری بیمه سلامت گردشگری هوشمند مبتنی بر IoT و ابر. مجله انفورماتیک سلامت و زیست پزشکی. ۱۰ (۱)،۲۸-۴۰.