بررسی الگوی بهینه توسعه فیزیکی شهر بانه بر اساس شاخصهای توسعه میان افزا
محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری
هوشنگ سرور
1
(
استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
)
رحیم سرور
2
(
استاد، گروه جغرافیا، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
مهدی توحیدی
3
(
کارشناس ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی شهری،
)
کلید واژه: شاخص, نواحی شهری, رشد افقی, شهر بانه, توسعه میان افزا,
چکیده مقاله :
رشد شتابان جمعیت شهرنشین، هجوم جمعیت مهاجر به شهرها و لزوم پاسخ گویی به نیازهای ساکنین شهرها ضرورت به کارگیری تمام توان و ظرفیتهای موجود شهر را ضروری می سازد. بدین منظور لازم است تا به جای توسعه و رشد بی رویه شهر به صورت افقی،از طریق پر کردن بافت موجود شهر، افزایش متعادل تراکم و تغییر کاربری بناهای قدیمی به رشد و توسعه پایدار شهر دست یافت. یکی از روشهای دستیابی به این مهم توسعه میان افزا است،که از سال 1995 میلادی مورد توجه قرار گرفته است. شهر بانه از دهه 80 به بعد با رونق گرفتن بازار تجاری رشد افقی بسیار چشمگیری داشته و بیش از هر زمانی دیگر نیازمند توسعه از درون می باشد. تحقیق حاضر از نظر ماهیت کاربردی و از لحاظ روش‌توصیفی تحلیلی است.در این پژوهش پس از شناخت شاخصهای توسعه میان افزا و بومی ساختن آنها با توجه به شرایط شهر بانه و نیزتولید لایه های GIS مرتبط با شاخصها و هم پوشانی آنها با منطق بولین نواحی مناسب برای توسعه میان افزا انتخاب شد.سپس با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به رتبه بندی نواحی نهایی برای توسعه اقدام شد.نتایج نشان می دهد که در کل شهر پنج پهنه برای توسعه میان افزا مناسب می باشد.در میان پهنه ها سایت شماره 1 دارای بیشترین امتیاز برای توسعه میان افزا و به ترتیب سایت های شماره 2، 5، 4، 3 قرار دارند.بنابراین در مجموع توسعه میان افزا راه حل مناسبی برای توسعه شهر بانه و پاسخ به نیازهای مختلف آن می باشد.
The need to utilize all the abilities and capacities of a city reveals, more than ever, byrapid growth of urban population, invasion of migrants to big cities,the necessity of meeting urban population’s needs and providing urban services. Sustainable development and growth of a city can be achieved by filling city’sexist space, balancedincrease indensity and repurposingof old and pollutant buildings instead of horizontal development and excessive growth of city. The solution for this problem is “Infill Development”which hasconsidered in European countries since 1995. Infill development (Development from inside) is not simply a physical-skeletal work but hasalso strong social, cultural, economic, and ecological aspects.Booming the commercial market,Banehfromthe 80sonwards, has experienced a verysignificant horizontaldevelopment which make it requiring to development from inside more than ever.This research is an applied research,and in terms of methodis adescriptive-analyticone. In this study,best areas of the cityare selected after identifying the “Infill Development” indicatorsand make them localize –based onesaccording to the Baneh’scircumstances- and after producing GIS layers related to the indicators and overlapping layers by using Boolin Logic.Using theAnalytic Hierarchy Process (AHP) andwith the help ofExpert Choice Software, ranking of final areas for development has been done.Therefore, confirmingthe applicability of theprinciples of Infill Developmentin Baneh is possible. And regarding the population increasing growth in Baneh, we can argue that the best way for managing urban development is Infill Development
1. آئینی، محمد؛ اردستانی، زهرا (1388)، هرم بازآفرینی و مشارکت مردم معیار ارزیابی برنامه‌های توسعه درون زای شهری، نشریه هویت شهر، شماره پنجم، دوره سوم، ص 47.
2. احدنژاد، محسن؛ احمدی، لیلا؛ شامی، اصغر؛ حیدری، تقی (1392). بررسی روند توسعه درون شهری با تأکید بر تغییرات تراکم و کاربری اراضی (نمونه موردی: بافت فرسوده شمالی شهر زنجان 1388-1375). فصلنامه علمی - پژوهشی دانشگاه گلستان. سال سوم. شماره 8.
3. حبیبی، سید محسن (1382)، از شار تا شهر، دانشگاه تهران.
4. حبیبی، سید محسن؛ مقصودی، ملیحه (1383)، مرمت شهری ریا، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
5. حیدری، جهانگیر؛ سلیمانی، محمد (1392)، توسعه درون شهری با تاکید بر نوسازی بافت‌های فرسوده، چاپ اول، انتشارات آذرخش، تهران.
6. زیاری، کرامتاله؛ پارسی پور، حسن؛ علی آبادی، نسرین (1391). بافت میانی شهرها ظرفیتی برای حرکت به سمت الگوی شهر فشرده (مورد: شهر بجنورد). مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای، شماره 19.
7. زبردست، اسفندیار (1380)، کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای، مجله هنرهای زیبا، شماره 10، تهران.
8. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (1373)، فرهنگ جغرافیایی بانه.
9. سعیدی رضوانی، نوید و همکاران (1392)، کاربرد اصول توسعه میان افزا در بهبود فضایی- عملکردی بافت شهری(نمونه موردی منطقه 17 تهران)، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال یازدهم شماره 36، صص1180- 159.
10. شماعی علی و پوراحمد احمد،(۱۳۸۵)بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا،چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران،تهران
11. قدسی پور، سید حسن (1381)، مباحثی در تصمیم گیری چند معیاره، فرایند تحلیل سلسله مراتبی، چاپ سوم، نشر دانشگاه امیر کبیر، تهران.
12. قربانی، رسول و همکاران( ۱۳۹۳) نگرشی بر الگوهای نوین آمایش شهری،چاپ اول،انتشارت فروزش،تبریز
13. مزینی،منوچهر (1387)، مقالات در باب شهر و شهرسازی، انتشارات دانشگاه تهران.
14. نجفی،یدالله (1369)، جغرافیای عمومی استان کردستان، انتشارات امیر کبیر، تهران.
15. Bowen, William M.,(1993),AHP:Multiple Criteria Evaluation,in Klosterman, R. et al (EDS), Spreadsheet Models for Urban and Regional Analysis, New Brunswik: Center for Urban Policy Research.
16. E. Sendich, (2006), Planning and Urban Design Standards, American Planning Association, John Willey & Sons.
17. Kienitz.R.(2001),Managing Maryland’s Growth: Models and Guidelines for InfillDevelopment, Maryland, Maryland Department of Planning.
18. Saaty, T.L., (1980), The Analytical Hierarchy Process, Planning, Priority,Resource Allocation, USA: RWS Publication.
19. Wheeler, S. ( 2003). Smart Infill: Creating More Livable Communities the Bay Area; A Guide for Bay Area Leader, San Francisco: Greenbelt Alliance.
20. Wheeler, Stephen. M. (2001) “Infill Development in the San Francisco Bay Area: Current Obstacles and Responses”, The Annual Conference of the Association of Collegiate Schools of Planning,Cleveland, Ohio.
21. www.wikipedia.org
22. www.girs.ir
_||_