واکاوی میزان رضایتمندی شهروندان مناطق 6 و 8 و 14 کلانشهر اصفهان از اجرای ضوابط و مقررات شهرسازی طرح تفصیلی

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

حمید قدیری مدرس ¹ , مهدی مومنی ² , حمید صابری ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - دانشیار مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
3 - استادیار مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

تاریخ دریافت : 1399/05/19 تاریخ پذیرش : 1399/07/19 تاریخ انتشار : 1399/08/15

کلید واژه: "شهر اصفهان", "ضوابط ومقررات شهرسازی", " رضایتمندی", "طرح تفصیلی ",

چکیده مقاله :

ضوابط و مقررات شهرسازی یکی از مولفه‌های اصلی شکل‌دهنده سکونتگاههای شهری است. این امر بیانگر این مطلب است که هرچه اجرای این ضوابط در امر ساخت و ساز بیشتر رعایت گردد، بستر و کالبد سکونتگاه‌های شهری کیفیت بیشتری پیدا نموده و به تبع آن رضایتمندی شهروندان افزایش می‌یابد. در کلانشهرها و شهرهای کشور ما ایران، شهرداری مرجع اصلی بکارگیری ضوابط و مقررات شهرسازی می‌باشد. بنابر این میزان الزام شهرداریها به صدور پروانه ساختمانی منطبق با ضوابط شهرسازی، نقش اساسی در شکل گیری کالبد و بستر مناسب و مطلوب محلات شهری و ارتقای رضایتمندی شهروندان دارد. در این پژوهش با تقسیم بندی ضوابط شهرسازی به ده مولفه ضوابط ارتفاعات، ضوابط دسترسی و گذربندی، ضوابط پارکینگ، ضوابط پیش زدگی و بالکن، ضوابط کاربری، ضوابط نما وسیما و منظر شهری، ضوابط مناسب سازی معلولین، ضوابط مسیرهای پیاده، ضوابط مشرفیت و فضاهای نورگیری، ضوابط مساحت و سطح اشغال، میزان رضایتمندی شهروندان مناطق 6 و 8 و 14 اصفهان از اجرای این ضوابط بوسیله پرسشنامه و به صورت طیف لیکرت 5 گزینه‌ای (بسیار کم=1، کم=2، متوسط=3، زیاد=4، بسیار زیاد=5) مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از آزمون تی تک نمونه نتایج نشان داد با توجه به حد متوسط پاسخ 3، سطح معناداری همه متغیرها کمتر از 05/0 بوده و میزان رضایتمندی شهروندان از اجرای ضوابط و مقررات شهرسازی در مناطق هدف پائین‌تر از حد نرمال بوده و در سطح مطلوبی قرار ندارد.

چکیده انگلیسی:

Rules and regulations of urban planning are one of the main components of urban settlements. This indicates that the more the implementation of these criteria is observed in the field of construction, the better the bed and body of urban settlements and consequently, citizens’ satisfaction increases. In the metropolises and cities of our country, Iran, the municipality is the primary reference for the application of urban planning rules and regulations. Therefore, the requirement of municipalities to issue building permits following urban planning criteria has a key role in forming the appropriate body and bed of urban neighborhoods and promoting citizen satisfaction. In this research, by dividing urban planning criteria into ten components: elevation criteria, access and passage criteria, Parking criteria, advance and balcony criteria, land use criteria, façade and urban landscape criteria, adaptation criteria for the disabled, sidewalk criteria, visibility and skylight criteria, area and occupancy criteria; citizens' satisfaction of regions 6, 8, and 14 of Isfahan was evaluated from the implementation of these criteria by a questionnaire in the form of a 5-point Likert scale (very low = 1, low = 2, medium = 3, high = 4, very high = 5). Using one-sample t-test, the results showed that according to the average limit of response 3, the rate of the significance of all variables is less than 0.05  and the level of citizens' satisfaction with the implementation of urban planning rules and regulations in target areas is lower than the normal and it is not in a desirable level.

منابع و مأخذ:

احمدی، محمد، پوراحمد، احمد و حاتمی نژاد، حسین (1393): بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از سازمان زیباسازی و عوامل موثر بر آن برای بهبود منظر شهری مطالعه موردی: منطقه 9 کلان شهر تهران، مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 12، صص 37-19.

امانپور، سعید، بهمئی، حجت و اکبریان، روح اله (1396): بررسی رضایت‌مندی شهروندان از متغیرهای فردی موثر بر کیفیت محیط زندگی (مطالعه موردی: مراکز محلات مسکونی شهر اهواز)، نشریه علمی پژوهشی نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، دوره 9، شماره 4، صص 155-131.

امان‌پور، سعید، صفایی‌پور، مسعود و عباس پور، مریم (1393): بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری هندیجان، فصلنامه جغرافیا برنامه ریزی شهری، چشم انداز زاگرس، دوره 7، شماره 23، صص 72-53.

باغبانی، محمد (1397): بررسی میزان رضایت شهروندان از خدمات شورا و شهرداری دوره چهارم شهر سقز، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، شماره 34، صص 102-93.

برک پور، ناصر (1383): طراحی و اجرای نظام ارزیابی عملکرد در سازمان شهرداریها و دهیاریهای ایران، ویژه نامه مدیریت استراتژیک شهری 2، ضمیمه ماهنامه شهرداریها، شماره 22، صص 77-68.

بندرآباد، علیرضا (1389): بررسی تاثیر ضوابط شهرسازی بر شکل شهر تهران، مجله نظر، سال 2، شماره 9، صص 13-10.

پوردیهیمی، شهرام، مدنی، رامین و موسوی نیا، سیده فاطمه (1396): عوامل کالبدی مؤثر بر ادراک تراکم در محیط های مسکونی نمونه موردی: محلات مسکونی شهر مشهد، دو فصلنامه مطالعات معماری ایرانی، شماره 11، صص 61-43.

پورمختار، محمدجعفر (1383): ایمنی شهر و توسعه پایدار، مجموعه مقالات همایش مسائل شهرسازی ایران. جلد اول ساخت کالبدی شهر، شیراز، دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز.

حسینی، سید علی (1385): مبانی فنی و اجرایی حقوق شهری و منطقه‌ا‌ی در ایران، انتشارات حق شناس.

رستمی، محمدحسین، امان‌پور، سعید، کرمی، مهران و مراد رام‌نژاد، سیدالله(1394): سنجش رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری در حوزه خدمات شهری مطالعه موردی: شهر درود، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال 6، شماره 21،  صص 50-30.

زنگنه، یعقوب و حسین آبادی، سـعید  (1394): ارزیابی رضایت شهروندان از عملکرد شهرداری و نقش آن در تامین منابع مالی مدیریت شهری، مورد: شهر سبزوار، مجله آمایش جغرافیایی فضا، شماره 20، صص 62-51.

سعیدنیا، احمد (1383): کتاب سبز شهرداریها جلد یازدهم (مدیریت شهری)، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، ص117.

شهرداری اصفهان (1396): آمارنامه شهر اصفهان، معاونت برنامه ریزی و توسعه سرمایه انسانی، اداره آمار و تحلیل اطلاعات.

شیخ محمدی، مجید و تولیت زواره، محمدرضا (1384): مدیریت مشارکت‌پذیر بر اساس نظام پیشنهادها انستیتو ایزایران، تهران.

صالحی، اسماعیل (1385): نقش ضوابط و مقررات شهرسازی در تحقق شهر خوب و توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی تهران)، نشریه محیط شناسی، دوره32، شماره40، صص 62-51.

علیلو، مهدی، میرغلامی، مرتضی، هاشم پور، پریسا (1398).واکاوی تاثیر ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری بر سازمان کالبدی محله، نشریه دانش شهرسازی، دوره 3، شماره 1، صص 83-71.

کریمیان بستانی، مریم، بلوچی، عثمان و جوبه، صاحبداد (1392): سنجش میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری) مطالعه موردی: شهر زاهدان)، نشریه چشم‌انداز جغرافیایی، سال 7، شماره 18، صص 125-112.

گلابی، فاطمه، آقایاری هیر، توکل و ابراهیمی، رضا (1392): بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی مرتبط با سطح رضایتمندی شهروندان از محله ی مسکونی، نشریه مطالعات جامعه شناختی شهری، دوره 3، شماره 9، صص 154-125.

محمدی، رضا، شریعتی، صدیقه، پرند، کوروش و پورعباس، عبدالرسول (1386): طراحی و استقرار نظام ارزشیابی کلان عملکرد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی شماره 46، صص 124-91.

مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران (1387): نظامهای ارزیابی و عملکرد در شهرداری‌ها (مبانی نظری و مطالعات تطبیقی)، ویژه نامه مدیریت استراتژیک شهری 3، ضمیمه شماره 26 ماهنامه 87 شهرداری‌ها، صص 51-36.

مراد نژاد رحیم بردی، آنا، زارع، الهه و قاسمپور، فاطمه (1397): سنجش رضایتمندی شهروندان از خدمات شهری شهرداری بابلسر، فصلنامه برنامه ریزی فضایی (جغرافیا)، سال 7، شماره 4، صص 72-57.

معتمدی، محمد، رسولی، سیدحسن و نصیری، محمد (1398). ارزیابی میزان رضایت شهروندان از عملکرد مدیریت شهری در حوزه خدمات شهری، مطالعه موردی: شهر فاروج، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 19، شماره 55، صص 116-99.

مهندسین مشاور نقش جهان پارس (1390): طرح بازنگری طرح تفصیلی شهر اصفهان (دفترچه ضوابط و مقررات شهرسازی و ساختمانی)، معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان.

هدایت، رقیه، علمی، محمود، (1391). بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد خدمات شهری و عوامل اجتماعی، اقتصادی مرتبط با آن در شهر نقده، نشریه مطالعات جامعه شناسی، سال 4، شماره 16، صص 47-29.

Abdolvahab, N& Edaie, AH (2020). The role of the Kano model in determining customer satisfaction with quality of service provided- Applied research in the Municipality of Dora, Journal of Baghdad College of Economic sciences University, Volume , Issue 60, Pages 389-428.

Akgul, Deniz (2012), Mcasuring the Satisfacion of citizens for the Scrviccs givcn by the municipality: the case of kirsehir municipality. Proccdia – Social and Bchavioral Scinces, 62: 555.

BülentBostancıaNuriErdem (2020). Investigating the satisfaction of citizens in municipality services using fuzzy modelling, Socio-Economic Planning Sciences, 69: 231.

Deichmann, Uwe, Lall., V., Somik, (2007), citizen feedback and delivery and urban services, worlddevelopment, Vol.35, No.4: 649-662.

Lakovic, Vojio (2020). Crisis management of municipality performance on citizen satisfaction with urban services by structural equation modeling, Quality & Quantity,37: 213.