بررسی رابطه ساده و چندگانه هوش هیجانی با سبک‌های رهبری تحول‌آفرین، تبادلی و عدم مداخله

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

نقی رعدی‌افسوران ¹ , عبدالله پارسا ² , محبوبه محمّدشفیع ³ , مریم دهدشتی ⁴

1 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی. دانشگاه اصفهان
2 - دانشیار گروه علوم تربیتی. دانشگاه شهید چمران اهواز
3 - کارشناس ارشد برنامه‌ریزی آموزشی. دانشگاه اصفهان
4 - کارشناس ارشد مدیریت آموزشی. دانشگاه شهید چمران اهواز

تاریخ دریافت : 1393/06/24 تاریخ پذیرش : 1393/10/28 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: رهبری تبادلی, هوش هیجانی, سبک رهبری تحول‌آفرین, رهبری عدم مداخله,

چکیده مقاله :

در پژوهش توصیفی(همبستگی) حاضر رابطه ساده و چندگانه هوش‌هیجانی با سبک‌های رهبری تحول‌آفرین، تبادلی و عدم مداخله در دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز مورد بررسی قرار گرفته است. حجم نمونه شامل320 نفر از دانشجویان کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز است که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده اند. ابزار اندازه‌گیری داده‌ها شامل؛ پرسشنامه 36 گویه‌ای چند عاملی رهبری(MLQ[1]) و پرسشنامه 33 گویه‌ای هوش هیجانی بوده که پایایی پرسشنامه‌ها به ترتیب 83% و 56% بوده است. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که: هوش هیجانی با سبک رهبری تحول‌آفرین، همبستگی معنادار منفی و با سبک رهبری عدم مداخله، همبستگی معنادار مثبت دارد. این متغیر با سبک رهبری تبادلی فاقد همبستگی معنادار است. از میان ابعاد پنج گانه هوش هیجانی، ابعاد خودتنظیمی و انگیزش در سبک رهبری تحول‌آفرین، بعد انگیزش در سبک رهبری تبادلی و همچنین ابعاد خودتنظیمی و همدلی در سبک رهبری عدم مداخله تأثیر معناداری داشته اند. در این تحقیق مشاهده شد که هوش هیجانی دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، پایین تر از حد متوسط؛ ویژگی سبک های رهبری تحول‌آفرین و تبادلی دانشجویان بالاتر از حد متوسط و ویژگی سبک رهبری عدم مداخله در آن ها نیز پایین تر از حد متوسط بوده است. [1]. Multifactor Leadership Questionnaire

چکیده انگلیسی:

In the present descriptive (correlational) study, the relationship between emotional intelligence and leadership styles, namely, transformation, transactional and laissez – fair styles were examined among 320 graduate students of Shahid Chamran University, who were selected by categorial random sampling. The data was gathered through two questionnaires: a 36-item multifactor leadership questionnaire (MLQ) and a 33- item emotional intelligence questionnaire (EIQ). The reliability of the MLQ and EIQ questionnaires were 83% and 56% respectively. The main results indicated that emotional intelligence had a significant negative significant correlation with transformational style and a significant positive correlation with laissez-faire style. This variable did not have any significant correlation with transactional style. Among five dimenshions of emotional intelligence, the dimensions of self-regulation and motivation had significant effects on transformational style. These two dimenshions and the dimension of empathy also had significant effects on laissez-faire style, but only motivation had a significant effect on transactional style of leadership. In this study, the researchers found that the mean scores for affective intelligence and laissez-faire leadership style of the students were lower than average, but the mean scores for transformational and transactional leadership styles of the students were higher than average.

منابع و مأخذ:

خائف‌الهی، احمد علی و دوستار، محمد. (1382). ابعاد هوش هیجانی. مدیریت و توسعه. شماره18. صص62-52.

رمضانی، زهرا. (1388). تحقیق مقطعی پیرامون بررسی تأثیر آموزش عالی بر رشد مهارت­های تفکر انتقادی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز.

زالی، محمدرضا. (1383) رهبری تحول­آفرین. فصلنامه مصباح. شماره 52. صص 197-175.

سبحانی‌نژاد، مهدی و یوزباشی، علیرضا. (1387). هوش هیجانی و مدیریت در سازمان. تهران. نشر یسطرون.

سنجقی، محمدابراهیم. (1380). تحلیلی بر ماهیت و ابعاد نظریه رهبری تحول­آفرین. فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س). شماره 37 و 38. صص 312-281.

شهائی، بهنام. سبحانی­نژاد، مهدی. (1386). بررسی رابطه هوش هیجانی مدیران سازمان­های صنعتی استان اصفهان با سبک رهبری آنها. مجموعه مقالات دومین همایش مدیریت سرمایه­های انسانی با رویکرد کاربردی.

کریمی شهری، مینا. (1385). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سبک رهبری مدیران مدارس راهنمایی و متوسطه ناحیه 5 آموزش و پرورش شهر مشهد. مجله پژوهش‌های تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد. شماره8. صص 151-131.

کیوانلو، فهیمه. کوشان، محسن و سید احمدی محمد. (1389). رابطه هوش هیجانی و سبک رهبری. مجله علوم پزشکی و خدمات بهداشتی-درمانی سبزوار. دوره 18. شماره 1. صص47-54

لاجوردی، جلیل. جمالی نظری، آرزو. (1389). رابطه هوش عاطفی و سبک مرجع رهبری مدیران. مجله چشم­انداز مدیریت دولتی. شماره 1. صص 85-69.

مختاری پور، مرضیه. سیادت، سیدعلی و امیری، شعله. (1385). بررسی رابطه بین تئوری هوش هیجانی و تئوری‌های رهبری. پژوهشنامه ی علوم انسانی و اجتماعی. شماره21 . صص 56-39.

مرتضوی، سعید. ناظمی، شمس‌الدین و محمودی فخرآبادی، صادق. (1384). بررسی رابطه بین هوش عاطفی و سبک رهبری (تحول بخش، مبادله‌ای). فصلنامه مدرس علوم انسانی. ویژه‌نامه مدیریت. صص190-167.

منصوری، بهزاد (1380) هنجاریابی هوش هیجانی سیبر یا شرینگ. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.

موغلی، علیرضا. (1383) رهبری تحول‌آفرین و ابزار سنجش آن. مجله مطالعات مدیریت. شماره 44 و 43.صص 112- 95.

یعقوبی، نورمحمد. اورعی یزدانی، بدرالدین و مقدمی، مجید. (1388). بررسی رابطه هوش عاطفی و سبک رهبری تحول‌آفرین. مجله پژوهش‌های علوم اقتصادی. شماره 9. پیاپی33. صص144-119.

Afzalar, R. (2002). A model of emotional intelligence and conflict management strategies, a study in seven countries. Int J organ anal. 10(4): 319-23

Barsade, S.G. The ripple effect: emotional contagion in group working. [Cited 2009 Agu Availabale from: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=250894

 

Bacon, T. R. (2009) “Character Power. Leadership Excellence. Vol. 26 No. 11 p.18.

Balthazard, P. A., Waldman, D. A., Warren, J. E. (2009). Predictors of the emergence of transformational leadership in virtual decision teams. The Leadership Quarterly. Vol. 20 pp. 651 – 663.

Barling, J. Salater, F & Kelloway, E. (2000). Transformational Leadership Emotional Intelligence. Leadership and organizational Development Journal. Vol, 21. No, 3. PP, 157-161.

Beuger, D., William, A. & Willian, B. (2006). Transformational Leadership in Organizations: An Environment-Induced Model. International Journal of management. Vol, 27. No, 1.

Bliss, S. (2005). The affect of Emotional Intelligence on a Modern Organizational Leaders Ability to Make Effective Decisions. Bellevue University. Cited from the World Wide Web http://www.eqi.org.

Carmichael, D.B., Sytch, M. (2005). Emotional Intelligence in organizational Legitimacy and Charismatic Leadership. Cited from the World Wide Web http:// www. transformasia.com.

Duckett, H & Macfarlane E. (2003). Emotional Intelligence and Transformational Leadership in Retaling», Journal of Leadership and Organizational Development, Vol.24 No.6, p.309-317

Gardner, I., Stough, C. (2002). Examinating the relationship between leadership and emotional Intelligence in senior level managers. Journal of Leadership and organization Development. Vol, 23. No, 2. PP, 46-48.

Golman, D. (2004). Emotional Intelligence. www.shu.ac.uk/research. Integral excellence.

Golman, D. (1995). Emotional Intelligence: Why It Can Matter More Than IQ? New York. Bantam Books. 55-68.

Golman, D. (2000). Leadership that gets results. Harvard Business Review.

Goleman, D. Boyatzis, R.E. & Rhee, k. (1999). Clustering competence in emotional intelligence insights from the emotional competence inventory (ECI). From the World Wide Web http:// www. Eiconsortium. Org.

Horwitz, I. B., Horwitz, S. K., Daram, P., Brandt, M. L., Brunicardi, F. Ch. & Awad, S. S. (2008). Transformational, Transactional, and Passive-Avoidant Leadership Characteristics of a Surgical Resident Cohort: Analysis Using the Multifactor Leadership Questionnaire and Implications for Improving Surgical Education Curriculums. Journal of Surgical Research, xx, xxx, PP: 1- 11.

Hellriyel, D., Slocum, J. (1996). Management. Seventh edition, cincinnate, Ohio, south-western college Publishlny. P 470.

Hersey, P., Blanchard, K. & Dewey, J. (1996). Management of organization Behavior, 6thed. Enylewood cliffs. N. J, Prentice-Hall.

Judge TA, Bono JE. (2000). Five-factor model of personality and transformational leadership. J Appl Psychol. 85(5):751-65

Kerr R, Garvin J. Heaton N, Boyle E. (2006). Emotional intelligence and leadership effectiveness. Leader Organ devel J. 27(4): 265-79

Laban, W., Zulauf. C. (2004). Linking Emotional Intelligence abilities and Transformational Leadership styles. The Leadership and organizational Development Journal. Vol, 25. No, 7. PP, 63-83.

Oshagbemi, T. (2004). Age Influence on the Leadership Styles and Behavior of Managers. Empoloyee Relation Journal. Vol, 21. No, 1. PP, 14-29.

Purvanova, R. K., Bon, J. E. (2009). Transformational leadership in context: Face-to-face and virtual teams. The Leadership Quarterly. Vol. 20 p. 343 – 357.

Shao, L., Webber, S. (2004). A cross – cultural test of five factor model of personality and transformational leadership. Journal of Business Research. Vol. 59 pp. 936 – 944.

Smallwood, N., Younger, J. (2009). Decoding Leadership. Leadership Excellence. Vol. 26 No. 11 p.19.

Stone, A., Gregory, R. F. & Robert, P. K. (2003). Transformational Versus Servant Leadership – A Difference in Leader Focus, Servant Leadership Round- table. OctoberPP, 1-15.

Trabun, M. A. (2005). The Relationship between Emotional Intelligence and Leader Performace. NAVAL Postgraduate school Montereyca. Master Dissertation. Cited from the World Wide Web http://www.storming.us.

Vesinger, H. (2000). Emotional Intelligence at work. Sanfrancisco. www. Sciencedirect.com