رابطه نوع ساختار سازمانی و میزان هوش هیجانی در بین مدیران مناطق آموزش و پرورش شهر تهران

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

بهارک شیرزاد ¹ , پری‌ناز بنی سی ² , سیّدنیما میرزا ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، گروه علوم تربیتی، رودهن، ایران.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، گروه علوم تربیتی، رودهن، ایران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، دانش‌آموخته گروه علوم تربیتی، رودهن، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/01/21 تاریخ پذیرش : 1395/01/21 تاریخ انتشار : 1392/06/01

کلید واژه: هوش هیجانی, مدیران, ساختار سازمانی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به منظور تعیین رابطه بین نوع ساختار سازمانی و میزان هوش هیجانی در بین مدیران مناطق آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی (همبستگی) و از نظر هدف کاربردی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران مناطق آموزش و پرورش شهر تهران به تعداد 192 نفر بوده است که حجم نمونه مطابق با جدول مورگان 127 نفر برآورد شد و این تعداد به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی طبقه‌ای ساده از بین جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای مدل ساختار سازمانی ریچارد هال، مشتمل بر 24 سؤال با ضریب آلفای 81/0 و هوش هیجانی گلمن مشتمل بر 25 گویه با ضریب آلفای 85/0 در طیف 5 درجه ای لیکرت بوده است. داده های گردآوری شده به کمک روش های آمار توصیفی و استنباطی هم‌چون آزمون کالموگروف اسمیرنف، tتک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون، نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان داد که بین نوع ساختار سازمانی و میزان هوش هیجانی در بین مدیران مناطق آموزش و پرورش شهر تهران، رابطه معنی‌داری وجود دارد. ساختار سازمانی مناطق آموزش و پرورش شهر تهران به میزان زیادی بر قواعد و مقررات و به میزان کمی بر شایستگی فنی استوار است. میزان هوش هیجانی مدیران مناطق آموزش و پرورش شهر تهران در حد بالایی می باشد.

چکیده انگلیسی:

The present study has been done for investigation of relationship between the types of organizational structures and emotional intelligence among the Managers of Tehran educational districts. The statistical population includes of all the managers of Tehran educational districts with population of 192 persons which the size of sample according to Morgan table has calculated 127 persons. The tools of data collection were two researcher questionnaires based on Richard Hall's organization structure model, consisting of 24 Questions with an alpha coefficient of 0/81 and with Emotional Intelligence of Goleman includes of 25 questions with the alpha coefficient of 0/85 in the range of 5 degrees of Likert. The gaining results showed that there is a significant relationship between the types of organizational structures and intellectual emotions among the managers of Tehran educational districts. The organizational structures of Tehran educational districts in large amounts are based in technical regulations and in small amounts are based on technical merits. The amounts of intellectual emotion of the managers of Tehran educational districts are in high level.  

منابع و مأخذ:

آقایار، سیروس؛ شریفی، پرویز (1385). هوش هیجانی و مدیریت. تهران: سپاهان.

اسدی جوانشیر؛ برجعلی، احمد؛ جمهری، فرهاد (1386). رابطه بین هوش هیجانی، فرسودگی شغلی و سلامت روان کارکنان شرکت ایران خودرو. فصلنامه تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره. سال 6، شماره 22، تابستان 138، صص 56-41.

اکبری، فیض‌اله؛ حسینی، سیدمصطفی؛ پوررضا، ابوالقاسم؛ توفیقی، شهرام؛ حیدری، سمانه (1389). رابطه سطح فنآوری اطلاعات با ابعاد سه­گانه ساختار سازمانی در بیمارستان­های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران. فصلنامه مدیریت اطلاعات سلامت. سال 4. شماره 17. صص 379-388.

امیدی، علیرضا؛ حمیدی، مهرزاد؛ خبیری، محمد؛ صفری، سمانه (1386). ارتباط بین ساختار سازمانی و خلاقیت مدیران ستادی سازمان تربیت بدنی. فصلنامه حرکت. شماره 33. صص 117-105.

بشارت، محمد علی (1386). بررسی رابطه ابعاد شخصیت و هوش هیجانی. دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکده علوم‌تربیتی‌وروانشناسی. مطالعات تربیتی و روانشناسی. مجله علمی-پژوهشی. دوره هشتم. شماره دوم.

حافظیان، مریم (1387). بررسی رابطه بین مؤلفه‌های هوش هیجانی مدیران و عملکرد کارکنان در دانشگاه‌های استان مازندران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

حدادی­کوهسار، علی­اکبر؛ روشن، رسول؛ نژادفرید، علی­اصغر (1386). بررسی مقایسه­ای رابطه هوش هیجانی با سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان شاهد و غیرشاهد دانشگاه تهران. مجله علمی.

حسن­زاده، رمضان (1388). بررسی میزان هوش هیجانی مدیران و ارتباط آن با خصوصیات جمعیت شناختی آنها. مجله پژوهشنامه تربیتی. شماره 20.

خنیفر، حسین؛ وکیلی، فردین (1387). رابطه بین نوع ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی و اقتصادی در شرکت­های اقتصادی کوچک و متوسط. فصلنامه توسعه کارآفرینی. سال 1. شماره 2. صص 55-35.

حیدری، ابراهیم (1388). مدیریت مهندسی. قابل دسترسی در: www.modiryar.com

دانشنامه آزاد ویکی پدیا (1389). ساختار سازمانی. قابل دسترسی در: www.fa.wikipedia.org

دهشیری، غلامرضا (1382). هنجاریابی پرسشنامه بهر هیجانی بار اون (EQ-I) برای
ارزیابی جنبه‏های مختلف هوش دانشجویان دانشگاه­های تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. چاپ نشده.

رفیعیان شهمیری، هاجر (1389). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سلامت روان معلمان ابتدایی با خلاقیت دانش آموزان شهرستان بهشهر. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

سلیمانی، فاطمه. (1387). بررسی رابطه بین هوش هیجانی، روحیه کاری و رضایت شغلی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم شهر. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد چاپ نشده دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری.

شریفی، اصغر؛ اسلامیه، فاطمه (1390). بررسی رابطه بین نوع ساختار سازمانی (بوروکراتیک و حرفه­ای) با اخلاق‌گرایی مدیران مدارس شرق استان تهران در سال تحصیلی 90-89. چکیده مقالات اولین همایش ملی مدیریت آموزشی در نظر و عمل. ص 72.

علاقه­بند، علی (1381). مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی. تهران: روان.

علی­بیگی، فرزانه (1388). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و خودکارآمدی مدیران دانشگاه‌های آزاد اسلامی منطقه ده. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد. چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

علیمردانی، مهرزاد؛ قهرمانی، محمد؛ ابوالقاسمی، محمود (1388). بررسی رابطه میان ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی (مورد مطالعه دانشگاه شهید بهشتی). فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. سال 1. شماره 3. صص 144-131.

غلامی، محمدحسین؛ علیزاده اوصالو، علی؛ آریانی، جهانبخش (1390). نقش ساختار سازمانی در عملکرد واحدهای بهداشت، ایمنی و محیط زیست صنایع نفت، گاز و پتروشیمی. قابل دسترسی در: www.npchse.net

فیضی، مهدی؛ اسمی، کرامت (1389). بررسی تحلیلی رابطه ساختار سازمانی و خلاقیت سازمانی. مجموعه مقالات سومین کنفرانس ملی خلاقیت شناسی، TRIZ ومهندسی و مدیریت نوآوری ایران. آبان 89.

محمدخانی، شهرام؛ باش قره، رقیه (1387). رابطه هوش هیجانی و سبک­های مقابله­ای با سلامت عمومی دانشجویان. فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی. سال دوم، شماره یک، بهار 1387.

مختاری­پور، مرضیه؛ سیادت، سیدعلی؛ امیری، شعله (1386). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و بازدهی­های رهبری (مدل برنارد باس) مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه اصفهان. دانشگاه فردوسی مشهد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. مجله مطالعات تربیتی و روانشناسی. مجله علمی-پژوهشی. دوره هشتم. شماره دوم. 

مقیمی، سیدمحمد (1386). سازمان و مدیریت رویکردی پژوهشی. تهران: ترمه.

میرزایی، آزیتا (1389). بررسی ارتباط ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی در اداره کل تامین اجتماعی تهران بزرگ. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. چاپ نشده. دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.

هال، ریچارد اچ (1381). سازمان: ساختار، فرآیند و ره آوردها. (ترجمه: علی پارسائیان و سید محمد اعرابی). تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.

هوی، وین.ک؛ میسکل، سیسیل.ج (1382). مدیریت آموزشی: تئوری، تحقیق و عمل. (ترجمه: میرمحمد سیدعباس‌زاده). ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.

Crantson, N.C. (2005). Game, setandmatch: bureaucracy1, schools: time to change the rules?

Cherniss. C. (2001). Emotional intelligence and orgamzational Effectivness. [Online] AT:  www.eiconsortium.org

Goleman. P. B. Y atzis. R. Mckee, A. (2001). Primal Leadership: The Hidden priver of Greut performance. Hardward Business Review. Pecember.

Hannah, R., & Nicola, S. (2003). Low emotional intelligence as a predictor of substance-use problems. Journal of Drug Education, 33, 391-398.

Hoy, W.K.,Miskel, C. (2005). Educational administration, theory, research and practice. New York, MC Grow hill.

Kreysing, M. (2002). In Search of Structural Excellence Aelita. Journal of Educational Administration. Vol 40. No 6. PP: 552-560.

Mcneil, L.M. (1988). Contradictions of control, part2: Administrators and teachers. Phi delta kappan, 69.38-432.

Mandel & Fervany.(2003). The impact of service provider emotional intelligence on customer satisfaction. Journal of services marketing. No19 (6/7), 438-445.

Mestre, J.M, Guil, R, Lopes, P.N, Salovey, P, Gil-Olarte, P (2006). Emotional Intelligence and Social Academic Adaptation to School. Psicothema, 18. PP: 112-117.

Parker, John. Walker, A (2004).linking emotional intelligence abilities and transformational leadership styles. Leadership & organizing development   Journal, 25(7/8), 554-564.

Robbins, S. P. (2000). Organizational Behavior. 10th Ed. Upper Saddle River, New Jersey: Prentice – Hall