تأثیر مؤلفه‌های پدیده‌ی جهانی‌شدن بر برنامه‌های درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

زهره سعادتمند ¹ , سمیرا تیغ بخش ²

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.
2 - کارشناس ارشد علوم تربیتی- برنامه ریزی آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/01/21 تاریخ پذیرش : 1395/01/21 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: آموزش شهروندی, آموزش محیط زیست, : آموزش جهانی, آموزش چندفرهنگی, آموزش صلح, آموزش سلامت,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای برنامه های درسی تعلیمات اجتماعی دوره‌ی راهنمایی بر مبنای مؤلفه های پدیده جهانی شدن انجام گرفت و مؤلفه های پژوهش شامل آموزش شهروندی، آموزش چند فرهنگی، آموزش صلح، آموزش محیط زیست و آموزش سلامت بودند. بدین ترتیب در این پژوهش کتاب های درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی به عنوان مهم ترین منبع آموزشی مورد تحلیل قرار گرفت تا مشخص شود که تا چه حد در راستای مؤلفه های آموزش جهانی حرکت کردند. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای پژوهش آنتروپی شانون و نیز تحلیل کیفی بوده و واحد تحلیل نیز صفحات (متن، پرسش ها، تمرین ها و تصاویر) در مجموع 232 صفحه از کتاب تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی را شامل می شدند و جامعه آماری کتاب های درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی شامل سه جلد کتاب در سال 1390-1389 با عنوان تعلیمات اجتماعی بود و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهدکه به هر چهار مؤلفه آموزش جهانی یعنی آموزش شهروندی (227/0) و آموزش سلامت (226/0)، آموزش چند فرهنگی (205/0) و آموزش صلح (205/0) به یک نسبت پرداخته شده بود و این در حالی بود که به مؤلفه آموزش محیط زیست (135/0) در حد کم پرداخته شده بود.

چکیده انگلیسی:

The main objective of the study was content analysis of social study curriculum in guidance school based on the globalization phenomenon components. The components included citizenship, multicultural, peace, enviromental and health education. So the guidance social study text-books were examined to determine how well the globalization phonemenon components are dealt with and implemented. Shannon entropy and qualitative analysis were used. The unit of analysis included the text, questions, exercises and pictures existing in 232 pages of guidance social text books. The statistical population were three guidance social study text books. The results showed that all four components namely, citizenship (0.227), multicultural (0.205), peace (0.205), and health (0.226), were  considered almost in equal proportion, but enviromental component was dealt with less in proportion (0.135).  

منابع و مأخذ:

آدم زاده، فاطمه (1384). تأثیر جهانی ­شدن بر تعلیم و تربیت. مجموعه مقالات اولین همایش ملی جهانی­شدن و تعلیم و تربیت. تهران: وزارت امور خارجه.

آذر، عادل (1380). بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده­ها در تحلیل محتوی. تهران: فصلنامه علمی و پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س) سال یازدهم، شماره 38 و 37.

تافلر، آلوین (1379). جابه­جایی در قدرت. ترجمه­ی شهیندخت خوارزمی. تهران: سیمرغ.

جعفری، ابراهیم؛ شریف، مصطفی و شایسته فر، عباس (1384). جهانی­شدن و نظام­های نوین آموزشی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی جهانی­شدن و تعلیم و تربیت. تهران :وزارت امورخارجه.

چراغی، خلیل و همکاران (1384). اولین گام­های آموزش حقوق بشر. تهران: شورا.

حکیم زاده، رضوان (1385). بررسی مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی و میزان هم‌خوانی اهداف و محتوای کتاب­های درسی دوره راهنمایی با اهداف و مفاهیم کلیدی این برنامه. رساله جهت دکتری رشته علوم تربیتی برنامه ریزی درسی. دانشگاه تربیت معلم. دانشکده روان شناسی و تربیتی.

درانی، کمال (1384). مدرسه آینده در آینده­نگری نظم نوین جهانی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی جهانی شدن و تعلیم و تربیت. تهران: وزارت امور خارجه.

ذکاوتی قراگزلو، علی (1381). آموزش صلح. تهران: نوروز هنر.

رضایی، فرزانه (1387). تحلیل محتوای کتاب­های درسی دوره ابتدایی بر مبنای مؤلفه­های آموزش جهانی. پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی آموزشی. دانشگاه مازندران.

سرمد، زهره و حجازی، عباس (1380). روش­های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات سپهر.

عطاران، محمد (1382). جهانی شدن، فناوری اطلاعات (IT) و تعلیم و تربیت. تهران: موسسه­ی آفتاب مهر با همکاری انتشارات ایتا.

علاقه بند، علی (1380). جامعه شناسی آموزش و پرورش. [چاپ 29]، تهران: روان.

فرمیهنی فراهانی، محسن (1385). جهانی­شدن و تربیت شهروندی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی جهانی­شدن و تعلیم و تربیت. تهران: وزارت امورخارجه.

 کاردان، محمد علی (1381). نوسازی و نوآوری در آموزش و پرورش، امکانات و شرایط آن. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی. شماره­ی 1، سال اول.

کدیور، پروین (1384). ضرورت آموزش شهروندی در جامعه جهانی. مجموعه مقالات اولین همایش ملی جهانی شدن و تعلیم و تربیت. تهران: وزارت امور خارجه.

کیامنش، علیرضا (1383). آموزش همه جانبه و مشارکتی در دوره ی ابتدایی. دستاوردها و چشم­اندازها فصلنامه‌ی نوآوری­های آموزشی. سال سوم، شماره10.

 لطف آبادی، حسین (1385). آموزش شهروندی ملی و جهانی همراه با تحکیم هویت و نظام ارزشی دانش‌آموزان فصلنامه نوآوری­های آموزشی. شماره­ی 7، سال پنجم.

 نوروزی، وحیده و لطف آبادی، حسین (1383). بررسی نگرش دانش­آموزان دبیرستانی و پیش­دانشگاهی ایران به جهانی­شدن و تأثیر آن بر ارزش­ها و هویت دینی و ملی آنان. فصلنامه علمی پژوهشی نوآوری­های آموزشی، شماره 9.

Alladin, Ibrahim (1989).Teaching for Global Awareness. ATA Magazine.

Fujikan, Hiroko (2003). Approaches to Global Education in the united states, the united kingdom and japan, International Review of Education, kluwer Academic publishers.

Kirkwood, Tonifuss (2001). Our Global Age Requires Global Education: Clarifying Definitonal Ambiguities. The Social Studies.

Lin, jing (2007). Love, peace and wisdom in Education: Transforming Education for peace, Marvard Education Review: Academic research library.

Macdonald, Lawrence Gerard (2003). Traditional Approaches To citizen Education, Globalization, Towards peace Education Framework Canada: Haouse university.

Scheunp flog, Annette & Asbrand, Barbara (2006). Global Education And Education for sustainability, Enviromental Education Research, Vol.12, No.1, pp. 33-46.

Selby, David (2000). Global as Transformative Education zep23, jg. Heft3. pp3-9.

Triolo, Rosalie (1998). Civics and Citizenship Education, Monash University, Proquest Education Journals.

Tucker, janl (1991). Global Education Is essential to secondary school social studies, http://bul.sagepub.com.

Tye, Kenneth (2003). Globalizing Global Education to nurture world citizens, Published at p.o box 789, Blooington.