ارتباط بین کمال‌گرایی و اضطراب اجتماعی با توجه به نقش واسطه‌ای عزت نفس در میان دانش‌آموزان پایه سوم دبیرستان‌های شهر شیراز

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

نگین اسلمی ¹ (استاد دانشگاه شیراز * نویسنده مسئول)
محمد خیر ² (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارسنجان، گروه روانشناسی، ارسنجان، ایران.)
لادن هاشمی ³ ()

تاریخ دریافت : 1395/01/20 تاریخ پذیرش : 1395/01/20 تاریخ انتشار : 1392/09/01

کلید واژه: اضطراب اجتماعی, عزت‌نفس, کمال‌گرایی جامعه‌مدار, کمال‌گرایی خودمدار,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین کمال‌گرایی و اضطراب اجتماعی با توجه به نقش واسطه ای عزت‌نفس در میان نوجوانان پایه سوم دبیرستان بود. بدین منظور از بین دانش‌آموزان دختر و پسر پایه سوم دبیرستان در نواحی چهارگانه آموزش‌وپرورش شیراز در سال تحصیلی91-90 نمونه ای به تعداد 222 نفر (115 دختر و 107 پسر) به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شدند و با استفاده از مقیاس های اضطراب اجتماعی جرابک (1996)، عزت نفس روزنبرگ (1965) و مقیاس چندبعدی کمال‌گرایی هویت و فلت (1991)، مورد آزمون قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه هم زمان و از روش بار اُن و کنی (1986)، ارزیابی شدند. نتایج یافته ها حاکی از آن بود که کمال‌گرایی جامعه مدار پیش بینی کننده مثبت و معنی‌دار اضطراب اجتماعی می باشد. کمال‌گرایی جامعه مدار پیش بینی کننده منفی و کمال‌گرایی خودمدار پیش بینی کننده مثبت عزت نفس می باشد و عزت نفس نقش واسطه ای در ارتباط کمال‌گرایی جامعه مدار و اضطراب اجتماعی ایفا می کند.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to investigate the relationship between perfectionism and social anxiety due to the mediating role of self-esteem among third grade high school students. Thus among male and female third grade high school students in four district of education in 2011-2012 in Shiraz. Using multiple stage cluster random sampling method the sample size was 222 (115 female, 107 male) were selected and using Jerabek social anxiety scale (JSAS) (1996), self-esteem (Rosenberg, 1965) and multidimensional perfectionism scale (Hewitt and Flett, 1991), were tested. Using simultaneous multiple regression analysis and Bar on and Kenny methods (1986), were analyzed. Results showed that socially prescribed perfectionism was positive predictor of social anxiety. Socially oriented perfectionism was negative predictor and self-oriented perfectionism was positive predictor of self-esteem. Self-esteem as a mediator played a role in relation to socially oriented perfectionism and social anxiety.

منابع و مأخذ:

بشارت، محمدعلی. (1383). بررسی رابطه کمال‌گرایی و حرمت خود در دانش‌آموزان پیش دانشگاهی. فصلنامه روانشناسان ایرانی، شماره 1. صص 25-1.

بیطرف، شبنم؛ شعیری، محمدرضا؛ حکیم جوادی، منصور. (1389). بررسی نقش کمال‌گرایی و سبک­های والدگری در تبیین هراس اجتماعی دانشجویان. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی تحولی. شماره 5، سال 7، صص 25-1.

شریفی، حسن­پاشا. (1387). پرسشنامه­های پژوهشی. تهران: انتشارات سخن.

رجبی، غلامرضا و بهلول، نسرین. (1386). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت نفس روزنبرگ در دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران. مجله پژوهش های تربیتی و روانشناختی دانشگاه اصفهان، سال 3، شماره 2، صص 48-33.

رحیمی، جعفر؛ حقیقی، جمال؛ مهرابی­زاده هنرمند، مهناز و بشلیده، کیومرث. (1385). بررسی تأثیر آموزش جرأت ورزی بر مهارت‌های اجتماعی، اضطراب اجتماعی و ابراز وجود در دانش آموزان پسر سال اول مقطع متوسطه. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران، دوره 3، شماره 1، صص 124-111.

سجادی‌نژاد، مرضیه؛ محمدی، نورالله. (1386). رابطه نگرانی از تصویر بدنی، ترس از ارزیابی منفی و عزت نفس با اضطراب اجتماعی. فصلنامه روانشناسی دانشگاه تبریز. صص 22-17.

سودانی، منصور؛ احیاکننده، منیژه؛ محمدی،کبری؛ عباسپور، ندا؛ سودانی، شهین. (1387). بررسی رابطه کمال‌گرایی با اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دختر پایه سوم دبیرستان‌های شهر اهواز. مجله دانشگاه شهیدچمران اهواز. شماره1. صص33-12.

شریعتمداری، علی. (1370). جامعه و تعلیم و تربیت. تهران: نشر امیرکبیر.

عباسی، مریم. (1380). بررسی رابطه بین اضطراب و کمال‌گرایی منفی والدین با اضطراب امتحان دانش آموزان سوم دبیرستان شهرستان ملایر. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران.

عبداللهی، سکینه. (1377). بررسی ارتباط فوبی اجتماعی با عزت نفس و مقایسه عزت نفس در افراد مبتلا و عادی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه فردوسی مشهد.

عبدخدایی، محمدسعید؛ مهرام، بهروز؛ ایزانلو، زهرا. (1390). بررسی رابطه بین ابعاد کمال‌گرایی و اضطراب پنهان در دانشجویان. مجله پژوهش‌های روانشناسی بالینی و مشاوره، سال 1، شماره 1، صص 55-45.

فراهانی، محمد؛ شهرآرای، مهرناز؛ عباسپور، مهناز. (1385). بررسی رابطه بین کمال‌گرایی و عزت نفس با سلامت روانشناختی (بهزیستی) در دانشجویان پزشکی دانشگاه­های دولتی شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تربیت معلم تهران.

مسعودنیا، ابراهیم. (1388). بررسی رابطه بین عزت نفس و اضطراب اجتماعی در دانشجویان دوره کارشناسی. مجله دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال 16، شماره 37، صص 20-16.

ملکیان بهابادی، محسن؛ محسنی ذنوزی، هاشم؛ کشاورز، محسن. (1388). کمال‌گرایی و عزت نفس از نخبگان علمی، ورزشی و افراد غیرنخبه در شهر تهران. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، شماره 41.

مهرابی‌زاده هنرمند، مهناز؛ بساک نژاد، سودابه؛ شهنی ییلاق، م؛ شکرکن، حسین؛ حقیقی، جمال. (1384). بررسی رابطه ساده و چندگانه ترس از موفقیت، عزت نفس،کمال‌گرایی و ترس ازارزیابی منفی با نشانگان وانمودگرایی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، سال 12، شماره 3، صص 24-1.

مهرابی­زاده هنرمند، مهناز؛ نجاریان، بهمن؛ بهارلو، رویا. (1378). رابطه کمال‌گرایی و اضطراب اجتماعی در دانشجویان. مجله روانشناسی، شماره 3، صص 12-1.

نیسی، عبدالکاظم؛ شهنی ییلاق، منیجه؛ فراشبندی، افسانه. (1384). بررسی رابطه ساده و چندگانه متغیرهای عزت نفس، اضطراب عمومی، حمایت اجتماعی ادراک شده و سرسختی روانشناختی با اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان پایه اول دبیرستان­های شهر آبادان. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه چمران اهواز، شماره 3، صص12-1.

هاشمی، لادن؛ لطیفیان، مرتضی. (1388). بررسی رابطه بین کمال‌گرایی و جهت گزینی هدف در میان دانش‌آموزان پیش دانشگاهی دولتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا (س). مجله مطالعات روانشناختی، دوره 5، شماره 3، صص112-99.

Accordions, D.B., Accordion, M.P., & Slaney, R.B. (2002). An investigation of perfectionism, mental health, achievement, and achievement motivation in adolescents. Psychology in the Schools, 37: 535-545.

Alden, L.E., Ryder, A.G., & Millings, T. M.B. (2002). Perfectionism in context of social fears: Toward a Two-Component Model. In G. L. Flett & P.L. Hewitt (Eds.), Perfectionism: Theory, Research, and Treatment. Washington, DC: American Psychological Association: 373-391.

Antony, M.M., Purdon, C.L., Hutu, W., and Swenson, R.P. (1998). Dimensions of perfectionism across the anxiety disorders. Behavior Research and Therapy, 36: 1143-1154.

Beck, A.T., Emery, G., & Greenberg, R.L. (1985). Anxiety disorders and phobia: A cognitive perspective. New York: basic books, 34, 101-122.

Billing, P. J, Israeli, A. I, & Antony, M. M (2004). Is perfectionism good, bad or both? Examining models of the perfectionism construct. Personality and Individual Differences, 36: 1373-1385.

Blat, S. J. (1995). The destructiveness of perfectionism. American Psychologist, 50 (12): 1003-1020.

Clark, D., & Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia in R. G. Hemi berg & Liebowitz, M. R. (EDS), Social Phobia: Digenesis, Assessment and Treatment: 69-93, New York: Guilford.

Dixon, F. A., Lapsley, D. K., & Hanchon, T. A. (2004). An empirical typology of perfectionism in gifted adolescents. Gifted Child Quarterly, 48(2): 95-106.

Dunkley, D. M., Zuroff, D. C. & Blank stein, K. R (2003). Self-critical perfectionism and daily affect: Dispositional and situational influences on stress and coping. Journal of Personality and Social Psychology, 84: 234-252.

Fallen, T. (1997). Core symptom pattern of social phobia. Depress-Anxiety. 4(5): 223-232.

Flett, G. L. & Hewitt, P. L. (2002). Perfectionism and maladjustment, an overview of Theoretical, definitional, and treatment issues. Perfectionism Theory, Research and Practice: 5-31.

Flett, G. L. & Hewitt, P. T. (1997). Perfectionism, Self-actualization and personal adjustment. Journal of Social Behavior and Personality, 6: 117-160.

Frost, R. O, Lahart, C. M. & Rosenblatt, R. (1991). The development of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 15: 469-490.

Frost, R. O., Marten, P., Lahart. C., & Rosenblatt, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14: 449-468.

Hewitt, P. L., & Flett, G. L. (1991). Perfectionism in the self and social contents: Conceptualization, assessment, and association with psychopathology. Journal of Personality and Social Psychology, 60: 456-470.

Izgic, F., Akyuz, G., Dogan, O., Kugu, N. (2004). Social phobia among university students and its relation to self-esteem and body image. Canadian Journal of Psychiatry. 49 (9): 630-634.

J. de Jong, p. (2002). Implicit self-esteem and social anxiety: Differentional self-favoring in high and low anxious individuals. Behavior Research and Therapy, 40: 501-508.

Koivula, N., Has man, P. H., fall by, J (2002). Self-esteem and perfectionism in elite athletes: effect on competitive anxiety and self-confidence. Personality and Individual Differences, 32: 865-875.

Park, H. J, Heppner, P. P, Lee, D. G. (2010). Maladaptive coping and self-esteem as mediators between perfectionism and psychological distress. Personality and Individual Differences, 48: 469-474.

Rheingold, A. A, Herbert, J. D., Franklin, M. E. (2003). Cognitive bias in adolescents with social anxiety, Cognitive Therapy and Research, 639-655.

Rice, K. G., Ashby, J. S., & Slaney, R. B. (1998). Self-esteem as a mediator between perfectionism and pression: a structural equation analysis. Journal of Counseling Psychology, 45: 304-314.

Rustics, S. H., Hubley, A. M., & Zambo, B. D. (2004). Cross-National comparability of the Rosenberg self-esteem scale. Poster Presented at the 112Convention of the American Psychological Association, Honolulu, Hawaii. 133-145.

Shumaker, E. A., Rodebaugh, T. L. (2009). Perfectionism and social anxiety: Rethinking the role of high standard. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 40: 423-433.

Shafran, R., Cooper, Z., & Fairburn, C. G. (2002). Clinical perfectionism cognitive- behavior analysis. Behavior Research and Therapy, 40: 773-791.

Shafran, R. & Man sell, W. (2001). Perfectionism and psychopathology: A review of research and treatment. Clinical Psychology Review, 21: 866-906.

Stump, H. & Parker, W. D. (2000). A hierarchical structural analysis of perfectionism and its relation to the personality characteristics. Personality and Individual Differences. 28: 837-852.

Taylor, C. T., Bomyea, J. & Amir, N. (2010). Attention bias away from positive social information mediates. The link between social Anxiety and anxiety Vulnerability to a social stressor. Journal of Anxiety Disorder, 24 (4): 403-408.

Trumpeter, N., Watson, R. J., & O’Leary, B. J (2006). Factors within multidimensional perfectionism scales: Complexity of relationships with self-esteem, narcissism, self-control and self-criticism. Personality and Individual Differences, 41: 849-860.