رابطه احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی با فرسودگی شغلی در بین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی
علیرضا اقدمی باهر
1
,
سعید نجارپور استادی
2
,
شعله لیوارجانی
3
1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
2 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
3 - 3- عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
کلید واژه: هوش هیجانی, کارکنان, فرسودگی شغلی, احساس خودکارآمدی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی با فرسودگی شغلی دربین کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شده است. روش پژوهش از نوع همبستگی است. به همین منظور 260 نفر از کارکنان، با روش تصادفی طبقه ای انتخاب و آزمونهای فرسودگی شغلی مسلچ و جکسون، احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی بار- آن توسط کارکنان پاسخ داده شد. آزمون فرضیه ها نشان داد که بین احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی با مولفه احساس موفقیت فردی رابطه وجود دارد (01/0>P) و 6/43 درصد از تغییرات این مولفه ناشی از دو متغیر فوق است. ضرایب رگرسیون در متغیرهای پیش بین به ترتیب برای احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی 451/0 و 274/0 به دست آمد (01/0>P). همچنین مشخص شد که بین احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی با دو مولفه دیگر فرسودگی شغلی یعنی خستگی هیجانی و مسخ شخصیت رابطه وجود ندارد. از یافته های دیگر پژوهش این بود که بین احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی با مولفه احساس موفقیت فردی به ترتیب 63/0 و 569/0 همبستگی وجود دار د(01/0>P). اما بین احساس خودکارآمدی و هوش هیجانی با دو مولفه دیگر فرسودگی شغلی، رابطه معنادار نبود.
The aim of this research is to study the relation between self-efficiency sense and emotional intelligence with job burnout amount the personnel of Islamic Azad University of Tabriz. The method of research is correlation method and 260 subjects were selected using stratified random sampling and job burnout tests of Maslach and Jackson and Bar-On self-efficiency sense and emotional intelligence tests were answered by subjects. Testing of hypotheses showed that there is a relation between the self-efficiency sense and emotional intelligence with individual success sense component (P<0.01) and 43.6% of changes in this component result from the two above-mentioned variables. Regression coefficient in anticipating variables were 0.451 and 0.274 for self-efficiency sense and emotional intelligence, respectively (P<0.01). It was also determined that there is no relation between self-efficiency sense and emotional intelligence with two other components of job burnout that is emotional fatigue and personality metamorphosis. One of the findings of this research showed that there is a correlation between self-efficiency sense and emotional intelligence with individual success sense component, which were 0.63 and 0.569 (P<0.01). But there was no significant relation between self-efficiency sense and emotional intelligence with two other components of job burnout.
احمدی، عزت‌الله و شیخ‌علیزاده، سیاوش.(1384). رابطه فرسودگی شغلی و هوش هیجانی.
فصلنامه اندیشه و رفتار، سال اول، شماره 2، صص49-56.
اسدی، جوانشیر. (1382). بررسی رابطه هوش هیجانی و فرسودگی شغلی و سلامت
روانی کارکنان شرکت ایران خودرو. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه
علامه طباطبایی.
اسدی، جوانشیر؛ برجعلی، احمد و جمهری، فرهاد.(1386). رابطه بین هوش هیجانی، فرسودگی
شغلی و سلامت روان کارکنان شرکت ایران خودرو. فصلنامه تازه‌ها و پژوهشهای
مشاوره، شماره22، صص 41-56.
اصغری، آرزو.(1385). رابطه توانمند‌سازی و خودکارآمدی با رضایت شغلی در
دبیران شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
ثمری،علی اکبرو طهماسبی،فهیمه (1386). بررسی رابطه هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی در
دانشجویان.اصول بهداشت روانی، شماره نهم،صص 128-121.
جلد کار، معصومه. (1379). مقایسه فرسودگی شغلی پرستاران بخش‌های روانپزشکی و
غیر روانپزشکی مراکز پزشکی نور، فارابی و توانبخشی مدرس. پایان‌نامه
کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان.
دهشیری، غلامرضا. (1383). هنجاریابی پرسشنامه هوش هیجانی شرینگ در بین
دانشجویان دانشگاههای تهران و بررسی ساختاری عاملی آن. پایان‌نامه
کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
رضایی، علیرضا. (1374). بررسی میزان شیوع منابع و علائم استرس در میان معلمان ایرانی.
مجموعه مقالات اولین سمینار استرس، چاپ اول، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
قدیمی‌مقدم، ملک‌محمد، حسینی طباطبایی، فوزیه و جمعه‌پور، احمد.(1384). بررسی میزان شیوع
فرسودگی شغلی درمعلمان مدارس ابتدایی. فصلنامه روان‌شناسان ایرانی. سال دوم،
شماره 5، پائیز84، صص43-54.
مرادی، اسود.(1386). بررسی و مقایسه رابطه بین فرسودگی شغلی و راهبرد‌های مقابله
با استرس در مشاوران زن و مرد مدارس متوسطه و مراکز پیش‌دانشگاهی
شهرستان کرمانشاه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
میرهاشمی، مالک؛ شریفی، حسن پاشا و ثابتی، شیما. (1387). رابطه هوش هیجانی با درگیری
شغلی پرستاران. اندیشه و رفتار. دوره سوم، شماره 9، صص 26-17.
نجفی، مصطفی؛ صولتی دهکردی، سید کمال و فروزبخش، فرهاد.(1379). رابطه فرسودگی شغلی با سلامت روان در بین کارکنان مرکز تحقیقات و تولید سوخت هسته ای اصفهان.مجله علوم پزشکی شهر کرد.سال2، شماره2،صص 34-41.
Adeyemo, D.A & Ogunyemi, B.(2008). Emotional Intelligence and self-efficacy as predictors of occupational stress among academic staff in a Nigerian university.Nigerian Journal of Clinical and Counseling Psychology 7, 2, 135-156.
Bandura, A.(1997). Self- efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
Beech,H. R; Burns, L.E & Sheffield, B.F.(1982). Behavioral approach to the management of stress. A practical guide to techniques. By: John Whily & Sons.
Benson, Sarah & Findlay, Bruce.(2007). Burnout and Emotional Intelligence in Surgeons. International Doctors’ Health Conference. Thursday 25thOctober, 2007
Budnik, Margaret F.(2003). Emotional intelligence and burnout: Influence on the intent of staff nurses to leave nursing. School university of phoenix degree.p:207, 2003.
Davis, Martha & et al.(1988). The relaxation & stress reduction workbook. CA By: Harbinger pub.
Egyed, Carla & Short, Rick. Jay.(2006). Teacher self – Efficacy, Burnout, Experience and Decision to Refer a Disruptive student. School psychology international. V27, n4, P462 – 74.
Garden, A. M.(1987). Depersonalization: A valid dimension of burnout. Journal of occupational behavior,2, p99-113.
Gerits, Linda; Derksen, Jan.L & Verbruggen, Antoine, B.(2004). Emotional intelligence and Adaptive Success of Nurses caring for people with Mental Retardation and Severe Behavior Problems. Mental Retardation: A Jounal of Practices. V 42, n2, pp: 106 - 121.
Gerits, Linda; Derksen, Jan. L; Verbruggen, Antoine. B & Katz, M.(2005). Emotional intelligence profiles of nurses caring for people with severe behavior problems. Personality and individual differences. Vol: 38, pp: 33-43.
Golman, d.(1997). Emotional intelligence. New York: Bentham books. P: 32.
Krejcie, Robert. V& Morgan. Dayle. W.(1970). Determining sample size for Research Activities, Educational and Psychological Measurement, 30:608.
Maslach, C.(2001). Job Burnout. Annual Review of Psychology. WWW.Findarticles.com .p:1-22.
Mcqueen, A.C.(2004). Emotional intelligence in nursing work. Journal of Advanced Nursing, Vol. 47, No. 1. (July 2004), pp. 101-10.
Penrose, Andrea; Perry, Chris & Ball, Ian.(2007). Emotional intelligence and teacher self efficacy: The contribution of teacher status and length of experience. Issues In Educational Research, Vol 17, 2007.
Prati, M; Liu,Y; Perrewé,P& Ferris,G.(2009). Emotional Intelligence as Moderator of the Surface Acting—Strain Relationship. Journal of Leadership & Organizational Studies, Vol. 15, No. 4, 368-380.
Rathi, Neerpal & Rastogi, Renu.(2008). Effect of Emotional Intelligence on Occupational Self-Efficacy. The Icfai Journal of Organizational Behavior, Vol. 7, No. 2, pp. 46-56, April 2008.
Salovy, P.(2003). Emotional intelligence and the self- Regulation of affect. Englewood cliffs. By: prentice Hall.
Skaalvik, Einar. M & skaalvik, Sidsel.(2007).Dimensions of Teacher Self –Efficacy and Relations with strain Factors, Perceived Collective Teacher Efficacy, and Teacher Burnout. Journal of Educational Psychology. V99, n3, p611-625.
Tsai, Pao. Feng.(2003).A middle – range theory of caregiver stress.Nursing Science. 16(2): 137- 45.
Wilkinson, R.(1999). Burnout in chairs of obstetrics and gynecology. American Journal of obstetrics and gynecology. 186 (4). PP: 604-612.
Yousefy, A. R & Ghassemi, Gh. R.(2006). Job Burnout: psychiatric nurses versus non psychiatric nurses. Eastern Mediterranean Health Journal- V12, No 5, 2006, 662-669.
