بررسی رابطه سبک‌های شناختی (وابسته به زمینه، نابسته به زمینه) با یادگیری و شیوه‌های مطالعه در بین دانش‌آموزان دختر پایه سوم رشته‌های نظری دبیرستان‌های شهر تبریز در سال تحصیلی90-89

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

یوسف ادیب ¹ , اکبر رضائی ² , صدیقه صبحی‌لاله ³

1 - دانشیار دانشگاه تبریز
2 - استادیار دانشگاه پیام نور.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد رشته برنامه‌ریزی درسی ، تبریز، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/01/21 تاریخ پذیرش : 1395/01/21 تاریخ انتشار : 1391/12/01

کلید واژه: سبک‌های شناختی (وابسته/ نابسته به زمینه), شیوه‌های مطالعه و یادگیری,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه ی سبک‌های شناختی (وابسته به زمینه، نابسته به زمینه) با یادگیری و شیوه‌های مطالعه در بین دانش‌آموزان دختر پایه سوم رشته‌های نظری دبیرستان‌های شهر تبریز صورت پذیرفته است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- همبستگی بود و اطلاعات از طریق آزمون اشکال نهفته (GEFT) و پرسشنامه استراتژی‌های انگیزشی برای یادگیری (MSLQ) جمع‌آوری گردیده است، جامعه‌ی آماری تحقیق کلیه دانش‌آموزان سال سوم متوسطه (شاخه نظری) نواحی 5 گانه شهر تبریز در سال تحصیلی 90- 1389 می‌باشد که تعداد آنان 6821 نفر می‌باشد و 364 نفر از این جامعه به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و به پرسشنامه‌های تحقیق پاسخ دادند. ابزارها دارای روایی و پایایی قابل قبولی بودند و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار spss ویرایش 17 استفاده شد که نتایج تحقیق نشان داد: سبک غالب شناختی دانش‌آموزان نابسته به زمینه است. بین سبک‌های شناختی (وابسته/ نابسته به زمینه) و شیوه‌های مطالعه و یادگیری دانش‌آموزان دختر مورد مطالعه رابطه مثبت و مستقیم وجود دارد. بین سبک‌های شناختی (وابسته/ نابسته به زمینه) دانش‌آموزان رشته‌های مختلف تحصیلی نظری تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد

چکیده انگلیسی:

The present study aimed at investigating the relationship between cognitive styles (field dependence and field independence) with learning and studying female among the theoretical high-school students of Tabriz. Employing descriptive-correlational method, the data was collected through GEFT and MSLQ. The statistical population included all thethird grade students 6821 people in fifth educational districts of Tabriz. Using Morgan`s. Table the sample size 364 people. The sampling method was multiple clusters. The reliability of questionnaires was acceptable. For analyzing and interpreting the data, SPSS software (version 17) was used. The results demonstrated that cognitive style of the participants was field independence. A positive and direct relationship was found between cognitive (field dependence and field independence) and studying methods and learning styles of the female participants. Finally, no significant relationship was found between cognitive styles (dependence field and independence field) of participants at different majors.  

منابع و مأخذ:

آزادی، مهران. (1387).پیشرفت تحصیلی و روش‌های تدریس در دانشجویان با سبک‌های شناختی مستقل/وابسته به زمینه. فصلنامه روانشناسان ایرانی، سال پنجم،شماره 18.

ابرامی، هوشنگ. (1375). کتاب و پدیده کم رشدی. تهران: مرکز اسناد آسیا.

الهی، طاهره. (1381). ارتباط سبکهای یادگیری وابسته/نابسته به زمینه و پیشرفت در یادگیری زبان انگلیسی، پایاننامه کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.

بنتهام، سوزان. (1389). روانشناسی تربیتی، ترجمه: اسماعیل بیابانگرد و علی نعمتی، تهران: رشد.

خرازی، علینقی. (کمال) و رمضان. دولتی. (1375). راهنمای روانشناسی شناختی و علم شناخت، تهران: نشر نی.

رضایی، اکبر. (1389). مقایسه ی شیوه ها و سبکهای یادگیری دانشجویان رشته های علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه پیام نور، خلاصه مقالات اولین همایش ملی روانشناسی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان‌شرقی.

رضایی، اکبر و اسدالله. خدیوی. (1388). مقدمه‌ای بر مبانی نظری و سنجش فراشناخت، تبریز: شایسته.

رضایی، اکبر و علی‌اکبر. سیف. (1380). مقایسه‌ی سبک‌های یادگیری (وابسته به زمینه و نابسته به زمینه) دانش‌آموزان و دانشجویان گروه‌های علوم انسانی و ریاضی مدارس و دانشگاه‌های شهر تهران، نشریه پژوهشکده تعلیم و تربیت، سال هفدهم، شماره4. صفحات 61-67.

سیف، علی‌اکبر و جمشید. مصرآبادی. (1382). اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری بر سرعت خواندن، یادداری و درک متون مختلف، فصلنامه تعلیم و تربیت، سال19، شماره2، 54ـ37.

سیف، علی‌اکبر. (1380). روانشناسی پرورشی، روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: آگاه.

سیف، علی‌اکبر. (1386). روانشناسی پرورشی نوین، تهران: انتشارات آگاه.

سیف، علی‌اکبر. (1389). روش‌های یادگیری و مطالعه، تهران: نشر دوران، ویرایش دوم.

کرمی، رزاق. (1381). بررسیرابطهسبک‌هاییادگیریباشیوه‌هایمطالعهویادگیریدربیندانش‌آموزاندبیرستان‌هایشهرستانچاروایماق 81-80 . پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد . دانشکده علوم تربیتی ، دانشگاه تبریز.

لفرانسوا، گای. آی.(1380). روانشناسی برای معلمان، ترجمه: هادی فرجامی، مشهد: شرکت به نشر.

متولی، سیدمحمد. (1386). بررسی تأثیر آموزش راهبردهای فراشناختی بر خواندن، درک مطلب و سرعت یادگیری دانش‌آموزان کلاس اول دبیرستان‌های دخترانه شهرستان فردوس، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.

همایونی، علیرضا. و محمدحسین. عبداللهی. (1382). بررسی رابطه بین سبک‌های یادگیری و سبک‌های شناختی و نقش آن در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان، مجله روانشناسی 26، سال هفتم، شماره2.

وطن پرست اقدمی، علی. (1380). بررسیرابطهمؤلفه‌هاییادگیریخودنظمدادهشدهبا منبعکنترلدردانش‌آموزانسومدبیرستان شهرستان ارومیه، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد. تبریز: دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تبریز.

Beckman, P. (2002). Strategy instruction Eric Digest,23.

Forrest S. (2004). Learning and teaching: the reciprocal link. J Contin Educ Nurs, 35(2): 74-9.

Goetz, E.T., Alexander, P.A., & Ash, M.J., (1992). Educational psychology: A classroom perspective, Max weel macmillan international. No. ll, v., 1988, Lost in a book, Yale university press. New Haven.

Palinscar, A.S., & Brown, A.L. (1984). Reciprocal teaching and comprehension monitoring activities. Cognition and instruction, 2, 117-175.

Peters, R.T. (2002). Cognitive learnning style: A review of the field dependent-field independent approach, Journal of Vocational Education and Training, 54, 117-132.

Reid, G. (2003). Dyslexia a practitioners handbook (3rd ed), Wily & Sons Itd.

Riding, R.J., and Cheema. I. (1991). Cognitive styles – An overview and integration. Educational Psychology, pp 193 – 215.

Slavin, R.E. (2006). Educational psychology (3rd ed.) Practice (8th ed.). New York: Pearson.

Vermigli, P., & Toni, A. (2004). Attachment and field dependence: individual differences in information processinng. European Psychologist, 1, 43-55.

Witkin, H., Morre, C., Goodenough, D., & Cox, P. (1971). Field-dependent and field-independent cognitive styles and their educational implications. Review of Educational Research, 47, 1-64.

Woolfolk. A.E. (2004). Educational psychology (9th ed). Boston: Allyn and Bacon