رابطه بین هوش‌های چندگانه و ویژگی‌های شخصیتی با رویکردهای یادگیری راهبردی، سطحی و عمقی دانشجویان

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

اکبر رضایی ¹ , جواد مصرآبادی ² , علی محمدزاده ³

1 - گروه روانشناسی- دانشگاه پیام نور تبریز
2 - استادبار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان.
3 - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور.

تاریخ دریافت : 1395/01/21 تاریخ پذیرش : 1395/01/21 تاریخ انتشار : 1391/03/01

کلید واژه: ویژگی‌های شخصیتی, هوش‌های چندگانه, رویکردهای عمقی یادگیری, رویکردهای سطحی یادگیری, رویکردهای راهبردی یادگیری و دانشجویان,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه و همچنین تعیین سهم هوش‌های چندگانه (هوش زبانی یا کلامی، منطقی- ریاضی، فضایی، موسیقایی، بدنی- جنبشی، درون فردی، میان فردی و طبیعت گرایانه) و ویژگی‌های شخصیتی (برون‌گرایی، سازش‌پذیری، وظیفه‌شناسی، روان‌رنجورخویی و انعطاف‌پذیری یا پذیرابودن نسبت به تجارب جدید) در پیش بینی رویکردهای یادگیری راهبردی، عمقی و سطحی دانشجویان بود. بدین منظور، 413 نفر از دانشجویان گروه های علوم انسانی دانشگاه پیام نور مرکز تبریز (283 زن و 130 مرد) با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های هوش‌های چندگانه، پنج عامل اصلی شخصیت و رویکردها و مهارت های مطالعه توسط این دانشجویان تکمیل شدند. آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه استاندارد یا همزمان برای تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که همبستگی منفی و معنی‌دار بین هوش‌های زبانی یا کلامی، منطقی ریاضی، فضایی، درون فردی و طبیعت گرایانه و رویکرد یادگیری سطحی وجود دارد، ولی رابطه بین اکثر هوش‌ها با رویکردهای یادگیری عمقی و راهبردی مثبت و معنی‌دار بود. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ویژگی شخصیتی وظیفه‌شناسی، هوش کلامی یا زبانی و هوش میان‌فردی (با ارزش بتای منفی) عامل‌‌های پیش‌بینی‌کننده معنی‌داری برای رویکرد یادگیری راهبردی بودند. در پیش‌بینی رویکرد عمقی متغیرهایی نظیر هوش کلامی یا زبانی، پذیرا‌بودن نسبت به تجربه، هوش طبیعت‌گرایانه، وظیفه‌شناسی (با ارزش بتای مثبت) و هوش موسیقیایی و برون‌گرایی (با ارزش بتای منفی) از لحاظ آماری معنی‌دار بودند. بهترین عامل پیش‌بینی‌کننده برای رویکرد سطحی یادگیری دانشجویان هوش میان‌فردی بود و متغیرهای پذیرا‌بودن نسبت به تجربه، روان‌رنجورخویی، وظیفه‌شناسی، هوش کلامی یا زبانی و هوش موسیقیایی از لحاظ ارزش بتا در اولویت بعدی قرار داشتند. از بین این متغیرها، پذیرا بودن به تجربه، وظیفه‌شناسی، هوش کلامی و هوش موسیقیایی در پیش‌بینی رویکرد یادگیری سطحی بتای منفی داشتند.

چکیده انگلیسی:

The objective of the study was to investigate the relationship between the multiple intelligence (verbal, logical-mathematical, spatial, musical, physical kinetic, intrapersonal, interpersonal, naturalistic), and personality characteristics (extraversion, compatibility, conscientiousness, neuroticism, flexibility) in prediction of the students’ strategic surface and deep learning procedures. The statistical population included 413 human sciences students from TabrizPayamNoorUniversity. The sampling method was multistage random sampling. The sample size was (283 female and 130 male): to gather the data two questionnaires, namely five main personality factors, the study skills and procedures were used. To analyses the data, Pearson’s correlation coefficient and multiple regression were used. The result showed that there was not significant difference between, verbal, logical- mathematical, spatial, intrapersonal, naturalistic and surface strategic learning procedures. There was significant difference between multiple intelligence components and seep strategic learning procedures. The results of regression analysis showed that the conscientiousness, verbal, and interpersonal (with negative Beta value) were the meaningful predictors of strategic learning procedures. The best predicting factor for surface learning was interpersonal intelligence and openness, neuroticism, conscientiousness, verbal and musical ranked thereafter the predicting for deep learning, variables such as verbal, naturalistic, and conscientiousness (with positive Beta value) were statistically meaningful.

منابع و مأخذ:

ایزدی، صمد.، و محمدزاده‌ملایی، رجب‌علی. (1386). بررسی رابطه سبک‌های یادگیری، ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان. دانشور رفتار، 14 (27)، 28- 15.

آتش‌روز، بهروز.، پاک‌دامن، شهلا.، و عسگری، علی. (1387). ارتباط بین پنج رگه شخصیتی و پیشرفت تحصیلی. روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی). 4(16)، 376-367.

پالانت، جولی. (1389). تحلیل داده های علوم رفتاری با برنامه SPSS (ترجمه اکبر رضایی). تبریز: فروزش. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی2007).

پروین، لورنس ای.، و جان، اولیور پی. (1386). شخصیت: نظریه و پژوهش (ویرایش هشتم) (ترجمه محمدجعفر جوادی و پروین کدیور). تهران: انتشارات آییژ. 

پیشقدم، رضا.، و معافیان، فاطمه. (1386). نقش هوش چندگانه معلمان زبان انگلیسی دبیرستان ها در موفقیت آنان در تدریس. پژوهش زبان های خارجی، 42، 22- 5.

رضایی، اکبر. (1390). بررسی پایایی و ساختار عاملی پرسشنامه خودگزارشی هوش های چندگانه گاردنر و ارتباط انواع مختلف هوش‌ها با ویژگی های شخصیتی و رویکردهای یادگیری دانشجویان دانشگاه پیام نور. گزارش پژوهشی. دانشگاه پیام نور استان آذربایجان شرقی.

سرمد، زهره.، بازرگان، عباس.، و حجازی، الهه. (1378). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.

سیف، علی اکبر. (1384). سنجش فرایند و فراورده یادگیری: روش‌های قدیم و جدید. تهران: دوران.

سیف، علی اکبر. (1386). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش(ویرایش ششم). تهران: دوران.

شریفی، حسن پاشا. (1384). مطالعه مقدماتی نظریه هوش چندگانه گاردنر در زمینه موضوع‌های درسی و سازگاری دانش آموزان. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 11، 34- 11.

شکری، امید.، کدیور، پروین.، فرزاد، ولی اله.، سنگری، علی‌اکبر.، زین‌آبادی، حسن‌رضا.، غنایی‌زیبانقش، زهرا. (1386). نقش عوامل شخصیت، رویکردهای یادگیری و سبک های تفکر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان. مجله روانشناسی، 11 (4)، 470-447.

شکری، امید.، کدیور، پروین.، فرزاد، ولی اله.، و دانشورپور، زهره. (1385). رابطه سبک های تفکر و رویکردهای یادگیری با پیشرفت تحصیلی. تازه های علوم شناختی، 30، 52- 44.

شکری، امید.، کدیور، پروین.، فرزاد، ولی‌اله.، و سنگری، علی‌اکبر. (1385). نقش صفات شخصیت و رویکردهای یادگیری در پیشرفت تحصیلی دانشجویان. پژوهشهای روان شناختی، 9 (4-3)، 84-65.

فتح آبادی، جلیل.، و سیف، علی اکبر. (1386). بررسی تاثیر روش های مختلف سنجش (تشریحی یا چند گزینه ای) بر رویکردهای مطالعه و راهبردهای آماده شدن برای امتحان در دانشجویان با پیشرفت تحصیلی بالا و پایین. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، 14، 46- 21.

گروسی فرشی، میرتقی.(1380). رویکردهای نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عامل در مطالعات شخصیت). تبریز: نشر جامعه پروژه؛ دانیال.

مطلب زاده، خلیل.، و منوچهری، مریم. (1387). بررسی رابطه ی هوش چندگانه با مهارت خواندن و درک مطلب در آزمون بین المللی زبان انگلیسی (IELTS) در فراگیران ایرانی. اصول بهداشت روانی، 2 (42)، 140- 135.

منصوری، پریسا.، سلطانی‌شیرازی، علیرضا.، راهمی، فهیمه.، موسوی‌نسب، شمسی.، و آیت الهی، مسعود. (1382). مقایسه رویکرد یادگیری و مطالعه دانشجویان کارشناسی پیوسته پرستاری و مامایی دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه (س) دانشگاه علوم پزشکی شیراز. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 3 (10)، 39-39.

نصرت آبادی، مسعود.، جوشن لو، محسن.، و جعفری کندوان، غلامرضا. (1385). بررسی پایایی و روایی پرسش نامه پنج عامل اصلی شخصیت (BFI) در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی و علوم تربیتی، 5، 148-123.

Akbari, R., & Hosseini, K. (2008). Multiple intelligence and language learning strategies: investigating possible relations.System, 36, 141-155

Alderon, J.C. and Wall, D. (1993). Does washback exist? Applied Linguistics, 14,2,115-29.

Ames, C., & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students' learning strategies and motivational processes. Journal of Educational Psychology, 80, 260-267. doi:10.1037/0022-0663.80.3.260

Biggs, J. B. (2001). Enhancing learning: A matter of style or approach? In R. J. Sternberg & L. F. Zhang (Eds.), Perspectives on thinking, learning, and cognitive styles (pp. 73–102). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.

Burton, L. J., & Nelson, L. J. (2006). The relationship between personality, approaches to learning and academic success in firstyear. Higher Education Research and Development Society: www.Eprints.usq.edu.au.

Chamorro-Premuzic, T., & Furnham, A. (2003). Personality predicts academic performance: Evidence from two longitudinal university samples. Journal ofResearch in Personality, 37, 319-338.

Cheng, L. (1997). How does washback influence teaching? Implications for Hong Kong. Language and Education, 11(1), 38-54.

Conard, M. A. (2006). Aptitude is not enough: How personality and behavior predict academic performance. Journal of Research in Personality, 40, 339-346.

Diseth, A. (2003). Personality and approaches to learning as predictors of academic achievement. European Journal of Personality, 17, 143-155.

Duff, A., Boyle, E., Dunleavy, K., & Ferguson, J. (2004). The relationship between personality, approach to learning, and academic performance. Personality and Individual Differences, 36, 1907-1920.

Eggen, P, Kauchak, D. (2001). Educational Psychology. (5^th Ed). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

Entwistle, N. J., Tait, H., & McCune, V. (2000). Patterns of response to an approach to studying inventory across contrasting groups and contexts. European Journal of Psychology of Education, 15, 33–48.

Farsides, T., & Woodfield, R. (2003). Individual differences and undergraduate academic success: the roles of personality, intelligence and application. Personality and Individual Differences, 34, 1225-1243.

Furnham, A. (2009). The validity of a new, self-report measure of multiple intelligence. Current Psychology: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues, 28(4), 225-239. doi: 10.1007/s12144-009-9064-z.

Gardner, H. (1983). Frames of Mind: The theory of multiple intelligence. New York: Basic Books.

Gardner, H. (1989). To Open Minds: Chinese clues to the dilemma of contemporary education. New York: Basic Books.

Gardner, H. (1999). Intelligence reframed. New York: Basic Books.

Harvey, S., Richard, S., Matthew, P. (1997) Integrating learning styles and multiple intelligences, Educational Leadership, 55(1), Eric No: EJ550527.

Hogan, T. P. (2003). Psychological testing: a practical introduction. New York: John Wiley & Sons.

John, O. P., & Srivastava, S. (1999). The Big Five trait taxonomy: History, measurement, and theoretical perspectives. In L. A. Pervin, & O. P. John (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (2nd ed., pp. 102-138). New York: Guilford.

Laidra, K., Pullmann, H., & Allik, J. (2007). Personality and intelligence as predictors of academic achievement: A cross-sectional study from elementary to secondary school. Personality and Individual Differences, 42(3), 441-451.

Marton, F., & Saljo, R. (1976). On qualitative differences in learning (I & II). British Journal ofEducational Psychology, 46, 4–11 & 115–127.

Özdilek, Z. (2010). To what extent do different multiple intelligences affect sixth grade Students’achievement level on the particle model of matter, in Procedia Social and BehavioralSciences, 4, 4858-4862.

Smith, M. K. (2002). Howard Gardner, multiple intelligences and education. Retrieved online 06/01/2009 at: http://www.infed.org/thinkers/gardner.htm

Snow, R.E., Corno, L. and Jackson, III, D. (1996). Individual differences in affective and conative functions. In D.C. Berliner and R. C. Calfee (Eds), Handbook of Educational Psychology. NY: Simon and Schuster Macmillan.

Speth, G., & Brown, R. (1990). Effects of college students’ learning styles and gender on their test preparation strategies. Applied Cognitive Psychology, 4, 189-202.

Stephen, D. (2004). Multiple Intelligences and Learning Styles: two complementary Dimensions. Teacher College Record, 106, (1) 96 – 111.

Tait, H., Entwistle, N. J., & McCune, V. (1998). ASSIST: A reconceptualization of the approaches to study inventory. In C. Rust (Ed.), Improving student learning (pp. 262–270). Oxford, UK: Oxford Brookes University.

Thomas, P., & Bain, J. (1984). Contextual dependence of learning approaches: The effects of assessment. HumanLearning, 3, 227-240.

Wagerman, S. A. & Funder, D. C. (2007). Acquaintance reports of personality and academic achievement: A case for conscientiousness. Journal of Research in Personality, 41(1), 221-229.

Woolfolk, A. E. (2004). Educational Psychology. (9^th Ed.). Pearson, International Edition.

Yeşil, R., Korkmaz, Ö. (2010).Reliability and Validity Analysis of the Multiple Intelligence Perception Scale. Education. 131(1). 8- 32.