رابطه ادراک شیوه‌های فرزندپروری و اضطراب صفت پدر و مادر با اضطراب جوانان

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

خلیل اسماعیل‌پور ¹ , Leili Jamil ²

1 - استادیار دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تبریز (نویسنده مسئول)،
2 - فارغ التحصیل روانشناسی بالینی دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت : 1392/04/29 تاریخ پذیرش : 1392/09/23 تاریخ انتشار : 1393/03/01

کلید واژه: ادراک شیوه‌های فرزندپروری, اضطراب صفت, اضطراب فرزندان, اضطراب والدین,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه اضطراب صفت پدر و مادر و ادراک فرزندان از شیوه‌های فرزندپروری والدین‌شان با اضطراب فرزندان بود. این پژوهش از نوع مطالعات همبستگی است. بدین منظور 100 نفر از دانشجویان بومی دانشگاه آزاد اسلامی و دولتی تبریز (50 دختر و 50 پسر) و والدین آن ها به روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شد. به این دلیل از دانشجویان بومی استفاده شد که والدین‌شان بتوانند پرسشنامه ها را تکمیل کنند. برای اندازه گیری اضطراب والدین و فرزندان از سیاهه اضطراب صفت حالت (STAI؛ اسپیلبرگر، گورساچ و لاشن،1970 ) و برای سنجش ادراک فرزندان از شیوه های فرزندپروری والدین از سیاهه گزارش فرزندان از رفتارفرزندپروری (CRPBI؛ شیفر، 1965) استفاده شد. داده ها با روش همبستگی و رگرسیون چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان دادند که بین اضطراب والدین و اضطراب فرزندان رابطه مثبت معنی‌داری وجود دارد. همچنین رابطه بین ادراک شیوه های فرزندپروری و اضطراب فرزندان معنی‌دار بود. به نحوی که بین ادراک پذیرش و ادراک کنترل بیش از حد والدین با اضطراب فرزندان، به ترتیب، رابطه منفی و مثبت وجود داشت. براساس این نتایج می توان گفت که اضطراب بالای والدین و برداشت فرزندان از روش های فرزندپروری آن ها، نقش مهمی در اضطراب فرزندان دارد. بنابراین، می توان با آموزش صحیح فرزندپروری به والدین و کاهش اضطراب آنها، از میزان اضطراب فرزندان و آثار مخرب آن کاست.

چکیده انگلیسی:

The purpose of present study was to investigate the relationship between perceived parenting practices and maternal-paternal trait anxiety with young adults' anxiety. To do so, 100 (50 female and 50 male) local students of Tabriz Public, and Azad Universities were selected through volunteer sampling. Since parents were needed to fill questionnaires, the sample was selected among local students. State-Trait Anxiety Inventory (STAI; Spiel Berger, Gorsuch and Lushene, 1970) was used to measure parents and children's trait anxiety, and Children's Report of Parenting Behavior Inventory (CRPBI; Schaefer, 1965) was used for assessing children's perceptions of parenting practices. Data were analyzed through correlation and multiple regression methods. The results showed that there was positive, significant relationship between parents and children's anxiety. Also there was significant relationship between children's perceptions of parenting practices and offspring's anxiety, so that children's perception of accepting and over-controlling parenting, respectively, had negative and positive relationships with children's anxiety. Based on the results, it was concluded that parents with high anxiety and children's perception of parenting practices have incredible role in children's trait anxiety. Therefore, by training appropriate parenting practices to parents and reducing parents' anxiety the offspring's anxiety and its harmful traces could be reduced.  

منابع و مأخذ:

پناهی شهری، محمود. (1372). بررسی مقدماتی روایی، اعتبار و نرم یابی فهرست حالت-صفت اضطراب اسپیلبرگر. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

حیدری، بهنام. (1378). مقایسه سلامت روانی و شیوه‌های فرزندپروری والدین کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی و عادی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز.

صرامی، زهرا.، امیری، شعله.، نشاط دوست، حمید. و مولوی، حسین. (1388).اختلال وسواس- بی­اختیاری مادر و اضطراب در کودکان. فصلنامه روانشناسان ایرانی، 20، 342-333.

فرزادفر، زینب. و هومن، حیدرعلی. (1387).نقش آموزش مهارت­های فرزندپروری بر کاهش تنیدگی مادران و مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه روانشناسان ایرانی، 15، 292-277. 

کاپلان، هـارولد. و سادوک، بنجامین جی. (1389). خلاصه روان پزشکی: علوم رفتاری/ روان پزشکی بالینی. ویراست دهم، ترجمه ف. رضاعی. تهران: انتشارات ارجمند.

گنجی، حمزه. (1389). بهداشت روانی. تهران: انتشارات ارسباران.

Cobham, V. E., Dadds, M. R. & Spence, S. H. (1998). The role of parental anxiety in the treatment of childhood anxiety. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66, 893-905.

Cobham, V. E., Dadds, M. R. & Spence, S. H. (1999). Anxious children and their parents: What do they expect? Journal of Clinical Child Psychology, 28, 220-231.

Darling, N. & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Bulletin, 113, 487–496.

DeMann, A. F. (1986). Parental control in child rearing and trait anxiety in young adults. Psychology Reports, 59, 477-478.

Dumas, J. E., & Lafreniere, P. J. (1993). Mother-child relationships as sources of support or stress: A comparison of competent, average, aggressive, and anxious dyads. Child Development, 64, 1732-1754.

Fentz, H. N., Arendt, M., O’Toole, M. S., Rosenberg, N. K. & Hougaard, E. (2011). The role of depression in perceived parenting style among patients with anxiety. Journal of Anxiety Disorders, 25(8), 1095-1101.

Ginsburg, G. S., Silverman, W. K. & Kurtines, W. K. (1995). Family involvement in treating children with phobic and anxiety disorders: A look ahead. Clinical Psychology Review, 15, 457-473.

Gruner, K., Muris, P. & Merckelbach, H. (1999). The relationship between anxious rearing behaviors and anxiety disorders symptomatology in normal children. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychology, 30, 27-35.

Halpenny, A. M., Greene, S. M. & Hogan, D. M. (2008). Children’s perspectives on coping and support following parental separation. Child Care in Practice, 14(3), 311-325.

Hudson, J. L. & Rapee, R. M. (2001). Parent-child interactions and anxiety disorders: An observational study. Behavior Research and Therapy, 39, 1411-1427.

King, J. V. (1988). A holistic technique to lower anxiety: Relaxation with guided imagery. Journal of holistic Nursing, 6(1), 16-20.  

Muris, P. & Merckelbach, H. (1998). Perceived parental rearing behavior and anxiety disorders symptom in normal children. Personality and Individual Differences, 25, 1199-1206.

Nixon, E. & Halpenny, A. M., (2010). Children’s Perspectives on Parenting Styles and Discipline: A Developmental Approach. Dublin: Stationery Office.

Rapee, R. M. (1997). Potential role of child-rearing practices in the development of anxiety and depression. Clinical Psychology Review, 17, 47-67.

Reitman. D. & Asseff, J. (2010). Parenting practices and their relation to anxiety in young adulthood. Journal of Anxiety Disorders, 24, 565-572.

Schaefer, E. S. (1965). Children's report of parental behavior: An inventory. Child Development, 36, 413-424.

Schwartz, J. C., Barton-Henry, M. L. & Pruzinsky, T. (1985). Assessing child-rearing behaviors: A comparison of rating made by mother, father, child, and sibling on the CRPBI. Child Development, 56, 462-479.

Siqueland, L., Kendall, P. C. & Steinberg, L. (1996). Anxiety in children: Perceived family environment and observed family interaction. Journal of Clinical Child Psychology, 25, 225-237.

Turner, S. M., Beidel, D. C., Roberson-Nay, R. & Tervo, K. (2003). Parenting behavior in parents with anxiety disorders. Behavior Research and Therapy, 41, 541-554.

Whaley, S. E, Pinto, A. & Sigman, M. (1999). Characterizing interaction between anxious mothers and their children. Journal of Consulting and Clinical Psychology Review, 67, 826-836.

Wood, J. J., Mcleod, B. D., Sigman, M., Hwang, W. C. & Chu, B. C. (2003). Parenting and childhood anxiety: Theory, empirical findings, and future directions. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44, 134-151.