اثربخشی آموزش مهارت‌های روانی- اجتماعی ویژه دختران فراری بر صمیمیت اجتماعی و احساس تنهایی آنان

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

سحر میرقباد خدارحمی ¹ ( دانشجوی دکتری مشاوره، گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران )
اصغر آقایی جشوقانی ² ( استاد، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران )
محسن گلپرور ³ ( دانشیار، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران )

تاریخ دریافت : 1397/04/24 تاریخ پذیرش : 1397/10/12 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: صمیمیت اجتماعی, احساس تنهایی, دختران فراری, مهارتهای روانی- اجتماعی,

چکیده مقاله :

میزان رو به افزایش فرار دختران از خانه، نشان‌دهنده لزوم مطالعه بیشتر این پدیده و بررسی علمی با رویکرد مداخله‌ای برای درمان آن است. هدف مطالعه‌ حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های روانی-اجتماعی بر افزایش صمیمیت اجتماعی و کاهش احساس تنهایی در دختران فراری ارجاع‌شده به مراکز ارشاد سازمان بهزیستی استان اصفهان بوده‌است.این مطالعه یک پژوهش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون بوده است. نمونه و روش نمونه‌گیری شامل ۴۰ نفر از دختران فراری 14 تا 20 سال ساکن در مراکز ارشاد وابسته به سازمان بهزیستی استان اصفهان است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند.ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش بسته آموزشی مهارت های روانی - اجتماعی ویژه دختران فراری و پرسشنامه صمیمیت اجتماعی)آقا محمدی و همکاران،1390) و مقیاس احساس تنهایی)راسل ، رپلو و فرگوسن، ۱۹78 (بوده است. این بسته آموزشی که با تکیه بر روش کیفی(تحلیل موضوعی) تدوین شده است برای اولین بار در ایران اجرا شد. نتایج کمی تحلیل کواریانس نشان داد آموزش مهارت‌های روانی -اجتماعی در 7 بعد و 13 جلسه آموزشی تاثیر معناداری بر افزایش صمیمیت اجتماعی وکاهش احساس تنهایی دختران فراری در گروه آزمایش داشته است (001/0>p).

چکیده انگلیسی:

Increase of runaway incidence among girls needs to scientific investigation with regards to an interventional approach for etiology and treatment of this phenomenon in the country. This study is purposed to examine the efficacy of psychosocial skills training on improvement of social intimacy and decline of loneliness among refereed runaway girls to guidance centers of welfare organization in Isfahan province. This is a quasi-experimental design with two experimental and control groups and pre and post test assessment. Sample included 40 runway girls with a purposive sampling method which recruited in experimental and control groups randomly. The Psychological Rehabilitation Training Package, the Social Intimacy Inventory (SSI; Aghamohammadi, et al., 2011) and the Loneliness Questionnaire (UCLQ; Russell, Peplau & Ferguson, 1978) were used in the present study. The results of covariate analysis showed that training of psychosocial skills significantly improved social intimacy and decline of loneliness among of runaway girls during pre test of in comparison to their performance on post test. Findings showed that psychosocial skills training with seven dimensions during thirteen sessions have significant effect on improvement of social intimacy and decline of loneliness among runaway girls in the experimental group. Teaching of psycho-social training special for runaway girls can improve social intimacy and decrease loneliness in them (p<0/001).

منابع و مأخذ:

آقا محمدی. س، کجباف. م، نشاط دوست. ح، عابدی. ا، کاظمی. ز، و صادقی .س. (1390). اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر روابط اجتماعی دختران فراری : پژوهش مورد منفرد. مجله روان شناسی بالینی، 3(2):89-79.                                                                                             

بهبودی، مهدی؛ حسینی، اعظم السادات. (1392). بررسی زمینه های فرار دختران و زنان از محیط خانواده و آسیب‌های اجتماعی  ناشی از آن در استان قزوین. فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی قزوین. دوره 2(6): 58-21.

حیدری. ع، مشاک. ر، و درویشی .ح.( 1390). مقایسه خوداثربخشی، احساس تنهایی، ترس از موفقیت و رضایتمندی از زندگی دانشجویان معلول جسمی و عادی دانشگاه آزاد اسلامی شهر اهواز. یافته های نو در روان شناسی، 10: 18-8.

دانشورپور. ز، تاجیک اسماعیلی. ع، شهرآرای. م، فرزاد. و، و شکری. ا.( 1386). تفاوت های جنسیتی در صمیمیت اجتماعی: نقش سبک های هویت. مجله ی روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران،(4)13، 404-393.

رحیم‌زاده. س، بیات. م، و اناری. آ.( 1388). احساس تنهایی و خوداثربخشی اجتماعی در نوجوانان. فصلنامه روان شناسی تحولی روانشناسان ایرانی، 22: 97-87.

شاره. ح، و آقا محمدیان. ح.( 1386). رابطه ی بین پایگاه های هویت و فرار دختران از خانه. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، (2)13: 127-122.

فردوسیان، فرحناز ؛ مهری، علی اصغر. (1393). بررسی علل فرار دختران از خانه و ارائه راه حل برای مقابله با آن. فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی چهارمحال و بختیاری. 2 (7): 111-85.

فلاحت پیشه. م، حبیبی عسگر آباد. م، شمشیری. م، و صادقی. م.( 1395). خانواده نابسامان: تجربه زیسته دختران فراری ساکن کانون اصلاح و تربیت نارکیش از دارا بودن خانواده. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 26: 165-149.

کاظمی. ز، نشاط دوست. ح، کجباف. م، عابدی. ا، آقا محمدی. س، و صادقی. س.( 1391). اثربخشی آموزش تحلیل رفتار متقابل بر صمیمیت اجتماعی دختران فراری شهر اصفهان: یک پژوهش مورد-منفرد.مجله مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، سال دهم، 3: 169-139.

میرقباد خدارحمی، س.، آقایی جشوقانی، ا، گل پرور، م. (1397). تدوین بسته آموزشی ویژه‌ی دختران فراری و بررسی اثربخشی   آن برکیفیت زندگی، صمیمیت اجتماعی، روابط اجتماعی، رابطه والد–فرزند، احساس تنهایی و بازگشت به خانه دختران نوجوان شهر اصفهان. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان).

یاریاری. ف، دهقان. م، و حسینی. ا.( 1394). مقایسه احساس تنهایی، تنظیم هیجانی و رضایت از تصویر بدنی در کاربران شبکه های اجتماعی مجازی بر اساس جنسیت.فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش در سلامت روانشناختی، 9(3)، 44-35.

Aghamohamadi, S., Kajbaf, M., Neshatdoust, H., Abedi, A., Kazemi, Z., & Sadeghi, S. (2011). effectiveness of self efficacy on social relations of runaway girls: case study. Journal of Clinical psychology, 2: 79-89 [In Persian].

Bakkaloğlu, H. (2010). A comparison of the loneliness levels of mainstreamed primary students according to their sociometric status. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2: 330-336.

Behboudi, M., & Hosseini, A. S. (2013). Study of the background of girls and women escaping from thefamily environment and its social damages in Qazvin province. Quarterly Journal of Ghazvin Law Enforcement, 2(6), 21-58 [In Persian].

Bogaerts, S. (2006). Feeling of subjective emotional loneliness: An exploration of attachment. Social Behavior and Personality, 34(7), 797-812.

Daneshvar Pour, Z., Tajik Esmaili, Ah., ShahrAray, M., Farzad, V., & Shekari, A. (2007). Gender differences in social intimacy: the role of identity styles. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 13(4), 393-404 [In Persian].

Dunn, J. C., Dunn, J. G., Bayduza, A. (2007). Perceived athletic competence, sociometric status, and loneliness in elementary school children. Journal of Sport Behavior, 30(3). ‏

Falahatpishe, M., Habibiasgharabadi, M., Shamshiri, M., & Sadeghi, M. (2017). The expeience of runaway home girl resident in modification and education center. journal of Mazandaran medical sciences, 6:149-165 [In Persian].

Ferdosiyan, F., & Mehri, A. A. (2014). Exploring the causes of girls' escape from home and providing solutions to deal with it. Quarterly Journal of Chaharmahal & Bakhtiari Law Enforcement, 2(7), 85-111 [In Persian].

Glassman, M., Karno, D., & Erdem, G. (2010). The problems and barriers of RHYA as socialpolicy. Children and Youth Services Review, 32(6), 798-80.

Heydari, Ah., Mashak, R., & Dervishi, H. (2011). Comparison of Self-efficacy, Loneliness, Fear of Success and Life Satisfaction of Physical and Normal Disabled Students of Ahvaz Islamic Azad University. New Findings in Psychology, 10: 8-18 [In Persian].

Kazemi, Z., Neshatdoust, H., kajbaf M., Abedi, A., Agha Mohammadi, S., & Sadeghi, S. (2012). The Effectiveness of Interactive Learning Analysis Training on Social Intimacy in Fertile Girls in Isfahan: A Case-by-Case Study. Journal of Social Psychological Studies of Women, 10(3), 139-169 [In Persian].

Kiyani, M., & Melali, A. (2017). Determining the role of social intimacy in satisfying the life of married students: the cultural and social outlook. First International Conference on Culture, Psychological Pathology, Tehran, Al-Zahra University [In Persian].

Larose, S., Guay, F., & Boivin, M. (2002). Attachment, social support and loneliness in young adulthood: A test of two models. Personality and Social Psychology Bulletin, 28: 684- 693.

Mane, SH., & Badr, H. (2010). Intimacy processes and psychological distress among couples coping with head and neck or lung cancers. Journal of Psycho-Oncology, 19: 941-954.

Miller, R. S., & Lefcourt, H. M. (1982). The assessment of social intimacy. Journal of Personality Assessment, 46(5), 514-518.

Mir ghobad khodarahmi, S., Aghaei Jeshvaghani, A., & Golparvar, M. (2018). Developing special training package for runaway girls and evaluating its effectiveness on quality of life, social intimacy, social relationships, parent/child relationship, loneliness and homecoming of adolescent runaway girls in Isfahan.Mirghobadkhodarahmi Ph. D. Dissertation [In Persian].

Montgomery, M. J. (2005). Psychological intimacy and identity: From early adolescence to emerging adulthood. Journal of Adolescent Research, 20: 346-374.

Noller, P., Feeney, J. A., & Peterson, C. (2001). Personal relationships across the Lifespan. NewYork: Brunner-Rutledge.https://trove.nla.gov.au/work/3621009.

Peled, E., & Cohavi, A. (2009). The meaning of running away for girls. Child Abuse and Neglect, 33: 739-749.

Qualter, P., Brown, S. L., Rotenberg, K. J., Vanhalst, J, Harris, R. A., Goossens, L., Bangee, M., & Munn, P. (2013). Trajectories of loneliness during childhood and adolescence: predictors and health outcomes. Journal of Adolescence, 15: 1-11.

Rahimzadeh, S., Bayat, M., & Anari, A. (2009). Loneliness and self-efficacy in adolescents. Quarterly Journal of Evolutionary Psychology, Iranian Psychologists, 22: 87-97 [In Persian].

Raskin, P. M. (2001). The relationship between identity and intimacy in early adulthood. TheJournal of Genetic Psychology, 147: 167- 181.

Russell, D. (1996). UCLA Loneliness Scale (Version 3): Reliability, validity, and factor structure. Journal of Personality Assessment, 66: 20-40.

Russell, D, Peplau, L. A., & Cutrona, C. E. (1980). The Revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent anddiscriminate validity evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39: 472-480.

Russell, D., Peplau, L. A., & Ferguson, M. L. (1978). Developing a measure of loneliness. Journal of Personality Assessment, 42: 290-294.

Shareh, H., & Agha Mohammadian, H. (2007). The relationship between identity bases and girls' escape from home. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 13(2), 122-127 [In Persian].

Tucker, J. S, Edelen, M. O, Ellickson, P. L., & Klein, D. J. (2011). Running away from home: A longitudinal study of adolescent risk factors and young adult outcomes. Journal of Youth and Adolescence, 40(5), 507-518.

West, D., Kellner, R., Moore-West, M. (1986). The effects of loneliness. Comprehensive Psychology, 27(4), 351-363.

Wright, S. L. (2005). Loneliness in the workplace. Unpublished doctoral dissertation. University of Canterbury.

Yaryari, F., Dehghan, M., & Hosseini, A. (2015). Comparison of loneliness, emotional regulation and physical image satisfaction among users of virtual social networks based on gender. Journal of Research in Psychological Health, 9(3), 35-44 [In Persian].

Aghamohamadi, S., Kajbaf, M., Neshatdoust, H., Abedi, A., Kazemi, Z., & Sadeghi, S. (2011). effectiveness of self efficacy on social relations of runaway girls: case study. Journal of Clinical psychology, 2: 79-89 [In Persian].

Bakkaloğlu, H. (2010). A comparison of the loneliness levels of mainstreamed primary students according to their sociometric status. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2: 330-336.

Behboudi, M., & Hosseini, A. S. (2013). Study of the background of girls and women escaping from thefamily environment and its social damages in Qazvin province. Quarterly Journal of Ghazvin Law Enforcement, 2(6), 21-58 [In Persian].

Bogaerts, S. (2006). Feeling of subjective emotional loneliness: An exploration of attachment. Social Behavior and Personality, 34(7), 797-812.

Daneshvar Pour, Z., Tajik Esmaili, Ah., ShahrAray, M., Farzad, V., & Shekari, A. (2007). Gender differences in social intimacy: the role of identity styles. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 13(4), 393-404 [In Persian].

Dunn, J. C., Dunn, J. G., Bayduza, A. (2007). Perceived athletic competence, sociometric status, and loneliness in elementary school children. Journal of Sport Behavior, 30(3). ‏

Falahatpishe, M., Habibiasgharabadi, M., Shamshiri, M., & Sadeghi, M. (2017). The expeience of runaway home girl resident in modification and education center. journal of Mazandaran medical sciences, 6:149-165 [In Persian].

Ferdosiyan, F., & Mehri, A. A. (2014). Exploring the causes of girls' escape from home and providing solutions to deal with it. Quarterly Journal of Chaharmahal & Bakhtiari Law Enforcement, 2(7), 85-111 [In Persian].

Glassman, M., Karno, D., & Erdem, G. (2010). The problems and barriers of RHYA as socialpolicy. Children and Youth Services Review, 32(6), 798-80.

Heydari, Ah., Mashak, R., & Dervishi, H. (2011). Comparison of Self-efficacy, Loneliness, Fear of Success and Life Satisfaction of Physical and Normal Disabled Students of Ahvaz Islamic Azad University. New Findings in Psychology, 10: 8-18 [In Persian].

Kazemi, Z., Neshatdoust, H., kajbaf M., Abedi, A., Agha Mohammadi, S., & Sadeghi, S. (2012). The Effectiveness of Interactive Learning Analysis Training on Social Intimacy in Fertile Girls in Isfahan: A Case-by-Case Study. Journal of Social Psychological Studies of Women, 10(3), 139-169 [In Persian].

Kiyani, M., & Melali, A. (2017). Determining the role of social intimacy in satisfying the life of married students: the cultural and social outlook. First International Conference on Culture, Psychological Pathology, Tehran, Al-Zahra University [In Persian].

Larose, S., Guay, F., & Boivin, M. (2002). Attachment, social support and loneliness in young adulthood: A test of two models. Personality and Social Psychology Bulletin, 28: 684- 693.

Mane, SH., & Badr, H. (2010). Intimacy processes and psychological distress among couples coping with head and neck or lung cancers. Journal of Psycho-Oncology, 19: 941-954.

Miller, R. S., & Lefcourt, H. M. (1982). The assessment of social intimacy. Journal of Personality Assessment, 46(5), 514-518.

Mir ghobad khodarahmi, S., Aghaei Jeshvaghani, A., & Golparvar, M. (2018). Developing special training package for runaway girls and evaluating its effectiveness on quality of life, social intimacy, social relationships, parent/child relationship, loneliness and homecoming of adolescent runaway girls in Isfahan.Mirghobadkhodarahmi Ph. D. Dissertation [In Persian].

Montgomery, M. J. (2005). Psychological intimacy and identity: From early adolescence to emerging adulthood. Journal of Adolescent Research, 20: 346-374.

Noller, P., Feeney, J. A., & Peterson, C. (2001). Personal relationships across the Lifespan. NewYork: Brunner-Rutledge.https://trove.nla.gov.au/work/3621009.

Peled, E., & Cohavi, A. (2009). The meaning of running away for girls. Child Abuse and Neglect, 33: 739-749.

Qualter, P., Brown, S. L., Rotenberg, K. J., Vanhalst, J, Harris, R. A., Goossens, L., Bangee, M., & Munn, P. (2013). Trajectories of loneliness during childhood and adolescence: predictors and health outcomes. Journal of Adolescence, 15: 1-11.

Rahimzadeh, S., Bayat, M., & Anari, A. (2009). Loneliness and self-efficacy in adolescents. Quarterly Journal of Evolutionary Psychology, Iranian Psychologists, 22: 87-97 [In Persian].

Raskin, P. M. (2001). The relationship between identity and intimacy in early adulthood. TheJournal of Genetic Psychology, 147: 167- 181.

Russell, D. (1996). UCLA Loneliness Scale (Version 3): Reliability, validity, and factor structure. Journal of Personality Assessment, 66: 20-40.

Russell, D, Peplau, L. A., & Cutrona, C. E. (1980). The Revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent anddiscriminate validity evidence. Journal of Personality and Social Psychology, 39: 472-480.

Russell, D., Peplau, L. A., & Ferguson, M. L. (1978). Developing a measure of loneliness. Journal of Personality Assessment, 42: 290-294.

Shareh, H., & Agha Mohammadian, H. (2007). The relationship between identity bases and girls' escape from home. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, 13(2), 122-127 [In Persian].

Tucker, J. S, Edelen, M. O, Ellickson, P. L., & Klein, D. J. (2011). Running away from home: A longitudinal study of adolescent risk factors and young adult outcomes. Journal of Youth and Adolescence, 40(5), 507-518.

West, D., Kellner, R., Moore-West, M. (1986). The effects of loneliness. Comprehensive Psychology, 27(4), 351-363.

Wright, S. L. (2005). Loneliness in the workplace. Unpublished doctoral dissertation. University of Canterbury.

Yaryari, F., Dehghan, M., & Hosseini, A. (2015). Comparison of loneliness, emotional regulation and physical image satisfaction among users of virtual social networks based on gender. Journal of Research in Psychological Health, 9(3), 35-44 [In Persian].