بررسی اثر بخشی ارائه شبکه‌ای در مقایسه با ارائه خطی محتوای درس بر بازده‌های شناختی

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

محمد باردل ¹ , سید داود حسینی نسب ²

1 - دانش آموخته‌ی کارشناسی‌ارشد گروه روانشناسی‌تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - 3- استاد گروه روانشناسی‌، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1394/02/05 تاریخ پذیرش : 1394/07/05 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه: ارائه شبکه‌ای, ارائه خطی, نقشه مفهومی, نرم‌افزارهای ارائه اطلاعات, PowerPoint - MindMapper,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی ارائه شبکه‌ای با نرم‌افزار MindMapper در مقابل ارائه خطی با نرم‌افزار PowerPoint بر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی و شاخص‌های شناختی فراگیران اجرا شد. یادداری، درک و کاربست مطالب آموخته شده به عنوان شاخص‌های شناختی در نظر گرفته شدند. طرح پژوهشی مورد استفاده در این تحقیق طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و با گروه‌های مقایسه بود. آزمودنی‌های این پژوهش 60 نفر از دانش آموزان ششم مدارس ابتدایی پسرانه خوی بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش بازده‌های شناختی فراگیران از یک آزمون پیشرفت تحصیلی علوم تجربی ششم ابتدایی استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که استفاده از نرم‌افزار MindMapper به عنوان نماینده ارائه شبکه‌ای اطلاعات در مقایسه با نرم‌افزار PowerPoint به عنوان نماینده شیوه خطی ارائه اطلاعات تأثیر معنی‌داریبر پیشرفت تحصیلی علوم تجربی (شاخص‌های درک و کاربست) دارد.

چکیده انگلیسی:

The present study was implemented to compare the effectiveness of network presentation using MindMapper software with linear presentation using PowerPoint software on the students’ academic achievement in experimental sciences and their cognitive outputs. Recall, understanding and using the learned materials were the cognitive outputs studied here. The research design used in this study was semi-experimental with pretest posttest and compared groups. The participants were 60 elementary school male students at the sixth grade of Khoy who were chosen by available sampling method. An achievement test of experimental sciences was used to measure the students’ cognitive outputs. The results of Covariyance analyses showed that the use of the Mindmapper software for network presentation as compared with the PowerPoint software linear presentation has a significance impact on the students’ academic achievement in experimental sciences (understanding and use).

منابع و مأخذ:

منابع

آخوندزاده، کبری؛ صالحی، شایسته و یوسفی، محمدحسین.(1389).دیدگاه دانشجویان پرستاری در مورد وسایل کمک آموزشی متداول. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. (10)3. صص276-269.

احمدی، غلامعلی. (1380). بررسی میزان همخوانی و هماهنگی بین سه برنامه قصد شده، اجرا شده و کسب شددر برنامه جدید آموزش علوم در دوره ابتدایی، پژوهشکده تعلیم و تربیت.

پاشاشریفی، حسن و شریفی، نسترن. (1391). اصول روان سنجی و روان آزمایی. چاپ اول، تهران، انتشارات رشد.

پنجه پور، مجتبی. (1388). عوامل مؤثر در استفاده کارآمد نرم‌افزار پاورپوینت در ارائه تخصصی دانشگاهی. مجله راهبرد آموزشی.(13)2. صص135-131.

پیاب، دلشاد؛ مهدی‌زاده، حسین و اسلام‌پناه، مریم. (1390). تأثیر نقشه‌های مفهومی طراحی‌شده به‌وسیله رایانه بر میزان یادگیری، یادداری و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی. (2) 2،صص 139-115.

خامسان، احمد و برادران خاکسار، زهرا. (1390). مقایسه آموزش زبان با استفاده از نقشه مفهومی فردی و مشارکتی با شیوه سنتی، پژوهش های زبان شناختی در زبان های خارجی. (1) 1، صص75-57.

رحمانی، آزاد؛ فتحی‌آذر، اسکندر و محجل‌اقدم، علیرضا. (1383). تأثیر آموزش بر مبنای نقشه مفهومی در یادگیری نظری دانشجویان پرستاری، فصلنامه پرستاری ایران، (4)17، صص 46 -39.

رحمانی، آزاد؛ محجل‌اقدم، علیرضا؛ فتحی‌آذر، اسکندر و عبداله‌زاده‌محلانی، فرحناز. (1386). مقایسه تأثیر آموزش بر مبنای نقشه مفهومی با روش تلفیقی بر یادگیری درس فرایند پرستاری دانشجویان پرستاری،آموزش در علوم پزشکی،(1) 17، صص 49-41.

سرهنگی، فروغ؛ معصومی، معصومه؛ عبادی، عباس؛ سیدمظهری، مرجان و رحمانی، آزاد. (1389). تأثیر روش تدریس نقشه مفهومی بر مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری، مجله پرستاری مراقبت ویژه، (4)3، صص 148-143.

سعیدی، علی. سیف، علی اکبر. اسدزاده، حسن. ابراهیمی قوام، صغری. ( 1391). تأثی مطالعه به کمک نقشه های        مفهومی بر درک مطلب دانش آموزان سال سوم متوسطه، فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات درعلوم تربیتی، (3)1، صص 143-131.

شعبانی، حسن. (1391). مهارت های آموزشی، چاپ هشتم، تهران: سمت.

فاضلی، فائزه و آقالطیفی، اعظم. (1389). بررسی تأثیر استفاده از نقشه مفهومی در آموزش بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مدرسه راهنمایی حضرت زهراء دماوند، سومین همایش ملی آموزش دانشگاه تربیت معلم شهید رجایی.

قنبری، عاطفه؛ پاریاد، عزت و احسانی، مریم. (1388). تأثیر تدریس به روش نقشه مفهومی بر میزان یادگیری و یادداری یک درس در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی گیلان. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی. (7) 2،صص 118-112.

مصرآبادی، جواد؛ فتحی‌آذر، اسکندر و استوار، نگار.(1384).اثر بخشی ارایه، ساخت فردی و ساخت گروهی نقشه مفهومی به عنوان یک راهبرد آموزشی، نوآوری های آموزشی،(4)13، صص31-9.

مصرآبادی، جواد؛ حسینی‌نسب، داوود؛ فتحی‌آذر، اسکندر و مقدم، محمد. (1386). اثر بخشی راهبرد یاددهی- یادگیری نقشه مفهومی بر بازده‌های شناختی-عاطفی در یادگیری درس زیست شناسی، فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی دانشگاه تبریز، (2) 8، صص 132-109.

مصرآبادی، جواد؛ حسینی‌نسب، داوود؛ فتحی‌آذر، اسکندر و مقدم، محمد. (1388). تأثیر ساخت و ارائه نقشه مفهومی و سبک یادگیری بر یادداری، درک و حل مسئله در زیست‌شناسی، مطالعات تربیتی و  روانشناسی، (10)3، صص 162-141.

مصرآبادی، جواد و استوار، نگار. (1388). اثر بخشی نقشه مفهومی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دروس زیست شناسی، روانشناسی و فیزیک، اندیشه های نوین تربیتی، (1)5، صص 114-93.

مصرآبادی، جواد. (1390). پیامدهای شناختی و عاطفی از اسلاید در کلاس درس. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش. (4)5،صص 308-299.

مظلوم، موسی. (1391). استفاده بهینه از نرم‌افزار پاورپوینت در تدریس. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزشی. (6)3.صص230-223.

مظلومی محمودآباد؛ سیدسعید، زین‌العابدینی، معصومه و شهبازی، حسن.(1391). نگرش دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی یزد در خصوص نقش پاور پوینت در آموزش. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد. (2)7. صص 75-84.

هداوند، سعید. (1388). توسعه یادگیری‌های سازمانی از طریق آموزش‌های شبکه‌ای WBT. ماه نامه عصر فناوری اطلاعات. (44)3، صص41- 13.

Asan, A. (2007). Concept Mapping in Science Class, Educational Technology & Society, 10(1), 186-195.

Atherton, J. S. (2002). Learning and teaching: Deep and surface learning. Retrieved from. http://www.dmu.ac.uk/-jamesa/lerning/deepsurf.htm.

     Atkins-Sayre, W., Hopkins, S., Mohundro, S., & Sayre, W. (1998). Rewards and liabilities of presentation software as an ancillary tool: Prison or paradise? Paper presented at the National Communication Association Eighty Fourth Annual Convention, New York.

Bartlett, J. E, Kotrlik, J. W & Higgins, C .C (2001). Organizational Research: Determining Appropriate Sample Size in Survey Research. Information Technology, Learning and Performance Journal, 19 (1) 43-50

Brewster, J. (1996). Teaching abnormal psychology in a multimedia classroom: should we replace the blackboard with power point? Computer and Education, 35, 175-187.

Daley, B. Y., Shaw, C.R., Balistrieri, T., Glasenap. D. & Piacentine, L. (1999). A Strategy to Teach and Evaluate Critical Thinking, Journal of Nuersing Education, 38(1), 42- 47.

Fajonyomi M.G. (2002). Concept mapping student's locusof control as gender as determination of Nigerians high school student's achievement in biology, African journals online, 2(10). 423-431.

Francis, R. (2007). Demonstrating Scholarship and effectiveness of through the application of data collected from concept maps. Journal of University Teaching and Practice, 4(2), 64-71.

Hasting N & Szabo. A. (2000). Using IT in the undergraduate classroom: should we replace the blackboard with PowerPoint? Computer and education, 34, 75-79

Horton P. B., Mcconny, A. A. & Gallo M. (1993). An investigation of the effectiveness of concept mapping as an instructional tool, Science edu, 77 (1), 95- 111.

Huang, H. S., Chiou, C. C., Chiang, H. K., Lai, S. H., Huang, C. Y. & Chiu, Y.Y. (2012).effects of multidimensional concept maps on fourth graders learning in web based computer Course. Computers & Educationa, 58(3). 863-873.

Huber, F. E. (2001). Effects of concept mapping on learning anatomy and transfer of anatomy knowledge to kinesiology in health sciences students Doctoral dissertation, West Virginia University.

Irvin, N., G. (1995). Can concept mapping be used to promote meaningful learning in nurse education? Journal of advanced niursing, 21 (6). 1175-1179

Jena, A. K., (2012). Does constructivist approach applicable through concept maps to achieve meaningful learning in Science? Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 13, (1), 7,1-23.

Khamesan, A. (2008). Linguistic Bias of Concept Mapping: Is word order a mater? In A. Canas, J. D. Novak, P. Reiska, M. K. Ahlber (Eds), ConceptMapping: Connection educators   (p 493-499). The Proceeding of 3rd International Conference on Concep Mapping Estonia Finland, September 22-25, 20.

Krishna, M., Surapaneni, B. & Aratekian, C. (2013). Concept Mapping Enhances Learning of Biochemistry, Journal of Nursing Education, 13 (4). 163-178.

Kinchin, I. (2006). Concept mapping. Power point, and pedagogy of acces. Journal of biological Education. 4 (2), pp: 79-83

Nancy L. & Gallenstein, Nl., (2013). Concept mapping for learners of all ages, Journal for Educators, Teachers and Trainers.4 (1), 59-72.

Paivio, A. (1991). Bulding an organixed knowledge base, Concept mapping & achievement in secondary school physics. Journal of Research in Science Teaching, 27, 315-333.

Redford, J.S., Thiede, K. W., Wiley, J. & GriffinT T. D. (2012). Concept mapping improves meta-comprehension accuracy among 7th gradeers. Learning and Instruction, 22 (4), 262-270.

Wu, P. H., Hwang, G. J., Milard, M., Ke, H., R., & Huang, Y. M.(2012). An innovative concept map approach for improving students learning performance whit an instant feedback meachanism. British Journal of Educational Teaching, 43(2), 217-232.