بررسی ارتباط بین سبک‌های یادگیری و جهت‌گیری هدف با فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهرستان بستان‌آباد در سال تحصیلی 92-91

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

علی‌اصغر کوشافر ¹ , نادره حسنی زنگبار ² , یوسف ستاری ³

1 - ارومیه، مؤسسه آموزش عالی غیر انتفاعی کمال
2 - تبریز
3 - گروه علوم تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1392/03/22 تاریخ پذیرش : 1392/10/15 تاریخ انتشار : 1393/09/01

کلید واژه: جهت‌گیری هدف, فرسودگی تحصیلی, سبک‌ یادگیری,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سبک یادگیری و جهت‌گیری هدف با فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان مقطع متوسطه بستان‌آباد صورت گرفت. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش عبارت است از کلیه دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهرستان بستان‌آباد در سال تحصیلی 92-1391 که 2172 نفر بود و از میان آنها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 360 نفر به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از سه پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو و همکاران جهت‌گیری هدف الیوت و مک گریگور و سبک یادگیری کلب استفاده شد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین جهت‌گیری هدف و فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان رابطه معنی‌داری وجود ندارد. در ضمن مشخص شد از میان چهار مؤلفه‌ی جهت‌گیری هدف، مؤلفه‌ی تبحری- اجتنابی رابطه منفی و معنی‌دار و عملکردی-اجتنابی رابطه‌ی مثبت و معنی‌داری با فرسودگی تحصیلی دارند. از یافته‌های دیگر پژوهش این بود که بین سبک یادگیری و مؤلفه‌های آن با فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد از بین مؤلفه‌های پیش‌بینی کننده، تنها مؤلفه‌های سبک یادگیری آزمایشگری فعال، جهت‌گیری هدف عملکردی-اجتنابی و تبحری-اجتنابی و سبک یادگیری مشاهده فکورانه توانستند فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان را پیش‌بینی کنند. بنابر این یافته‌های این تحقیق بر اهمیت بررسی فرسودگی تحصیلی و تأثیر آن بر متغیرهای تحصیلی تأکید دارد.

چکیده انگلیسی:

The present research aimed to investigate the relationship between learning styles and goal orientation with academic burnout of Bostanabad high school students. It was a descriptive study of correlational type. The statistical population of the research consisted of 2172 high school students of Bostanabad province in the academic year 2012-2013, 360 of whom were selected by random stratified method, using Cocoran formula. To gather the data, Breso etal.`s educational burnout, Eluit and Mac Grigor`s goal orientation and Kolb`s learning style questionnaires were used. The computed Pearson product-moment correlation coefficient indicated that there was no significant relationship between the students` goal orientation and academic burnout. It was also found that, among four goal orientation indices, the mastery–avoidance index had a significant negative relationship and performance–avoidance index had a significant positive relationship with academic burnout. Moreover, the results revealed that there was a significant negative relationship between learning style and its indices and students` burnout. Also, the results of the multiple regression analysis showed that, among the predictive indices, only active–experimentation learning indices, performance–avoidance and mastery avoidance goal orientations and reflective–observation learning style could predict students` academic burnout. The results emphasized the importance of examining academic burnout and its effect on academic variables.

منابع و مأخذ:

ایزدی، صمد و محمد­زاده ادملایی، رجبعلی.(1386). بررسی رابطه سبک‌های یادگیری، ویژگی‌های شخصیتی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان. دوماهنامه علمی-پژوهشی دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال چهاردهم، شماره27، ص 28-15.

بدری‌گرگری، رحیم؛ مصرآّبادی، جواد و پلنگی، مریم و فتحی، رحیمه.(1391). ساختار عاملی پرسشنامه فرسودگی تحصیلی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی در دانش‌آموزان متوسطه. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی،سال سوم، شماره7، ص 180-163.

به پژوه، احمد؛ افروز، غلامعلی؛ ساداتی، سمیه سادات و قوام، ملتفت.(1389). رابطة ابعاد جهت‌گیری هدف با خلاقیت در دانش‌آموزان دبیرستانی شاغل به تحصیل در مدارس استعدادهای درخشان. مجله مطالعات آموزش و یادگیری. دوره دوم، شماره اول، ص 67-49.

پولادی ری شهری، رضا.(1374). ساخت و اعتباریابی مقیاس عوامل استرس‌زا در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.

حافظی، فریبا؛ احدی، حسن؛ عنایتی، صلاح الدینو نجاریان، بهمن.(1386). رابطه علّی استرس چالش، استرس مانع پیشرفت، فرسودگی وانگیزش یادگیری با عملکرد تحصیلی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، دانش و پژوهش در روانشناسی، شماره سی ودوم، ص166-145.

حجازی، الهه؛ رستگار، احمد و قربان جهرمی، رضا.(1387). الگوی پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی ریاضی: نقش اهداف پیشرفت و ابعاد جهت‌گیری تحصیلی. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، سال هفتم شماره28، ص29-46.

حسینی‌نسب الهام و شریفی حامد.(1389).بررسی رابطه بین سبک‌های یادگیری و خلاقیت با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان (دختر و پسر) پایه سوم دوره متوسطه شهرستان بوکان در سال تحصیلی 89-1388، نشریه علوم تربیتی، سال سوم، شماره12، ص 28-7.

حسینی‌لرگانی، سیده‌مریم و سیف، علی‌اکبر.(1380). مقایسه سبک‌های یادگیری دانشجویان با توجه به جنسیت، مقاطع تحصیلی و رشته‌ی تحصیلی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. شماره19، ص114-93

رضایی، کورش؛ کوهستانی، حمید رضا؛ گنجه، فاطمه و عنبری، زهره.(1388). سبک یادگیری دانشجویان جدید الورود دانشگاه علوم پزشکی اراک1387. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال دوازدهم، شماره4، ص 51-44.

ساداتی، سمیه سادات. (1386). بررسی رابطه ابعاد جهت‌گیری هدف و ابعاد کمال‌گرای با خلاقیت در دانش‌آموزان شاغل به تحصیل در مدارس استعدادهای درخشان. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران.

سیف، علی‌اکبر.(1386). روان شناسی پرورشی نوین، ویرایش ششم، تهران: نشر دوران.

عبدلی، بهروز؛ چهارباغی، زهرا و شفیعی‌نیار، مهدیه. (1388). مقایسه سبک یادگیری بازیکنان نخبه در یادگیری مهارت‌های شناختی ادراکی-حرکتی و حرکتی. مجله پژوهش در علوم ورزشی، شماره23، ص70-61.

کرمی، رزاق.(1381).بررسی رابطه‌ی سبک‌های شناختی با شیوه‌های مطالعه و یادگیری بین دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهرستان چاراویماق، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تبریز.

مشتاقی، سعید.(1391). پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی براساس جهت‌گیری هدف پیشرفت.فصلنامه راهبردهای آموزش، دوره 5، شماره2، ص94-89.

میکائیلی، نیلوفر؛ افروز، غلامرضا و قلیزاده، لیلا.(1391). ارتباط خودپنداره و فرسودگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر مقطع سوم و چهارم دبیرستان‌های شهر اردبیل. مجله روانشناسی مدرسه، دوره ا، شماره 4، ص 103-90

نعامی، عبدالزهرا.(1388). رابطه بین کیفیت یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی‌ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز. مطالعات روان شناختی، دوره 5، شماره3، ص 134-117.

Ahola, K. &, Hakanen, J. (2007). Job strain, burnout, and depressive symptoms: A prospective study among dentists. Journal of Affective Disorders 104, p 103–10.

Ames, C. (1992). Classrooms: Goals, Structure and Students Motivation. Journal of Educational Psychology. 80 (3), p 260-67.

Breso, E, Salanova, M & Schoufeli, B,.(2007). In search of the third dimension of Burnout, Applied psychology, 56 (3), p 460-472.

Demerouti. E, Bakker. A. B, Nachrciner. E, & Schaufeli. W. B. (2001). The job demandsre sourcesmodel of burnout, Journal of Applied Psychology, 88, p 499-512.

Greenglass, E. R, Burke, R. J & Fiksenbaum, L, (2001). Workload and Burnout in nurses, Journal ofCommunity and Applied Social Behavior and Personality, 11, 211-215.

Elliot, A.J., & McGregor, H. (2001). A 2 × 2 Achievement Goal Framework. Journal of Personality and Social Psychology, 80(3), p 501-19.

Hohn, R.l., (1995). Classroom learning and teaching.USA:Longman.

Kolb, D. (1985). Experimental learning. Englewood Cliffs, N. J: Prentice- Hall.

Lacovides, A, Fountoulakis, K. N, Kaprinis, St & Kaprinis, G,. (2003). the relationship between job strees, burnout and clinical depression, Journal of Applied Disorders, 75, 209-21.

Lee. &, Ashforth. B. (1996). A Meta analytic examination of the correlates of the threedimension ofjob burnout, Journal of Applied Psychology, 81, p 123-33.

Maslach, C & Jackson, S. E, (1984). Burnout in organizational setting, Applied Social Psychology Annual, 5,133-153.

Maslach, C; Schaufeli, B & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual review of psychology, 52, p 397-422.

Moneta. G. B (2011). Need for achievement, burnout, and intention to leave: testing an accupational model in educational settings, Journal Personality and Individual Differences, 50, p 274- 78.

Salanva. M, Schauffeli. W., Martines. I, & Breso. E. (2010). How obstacles and facilitators predict academic performance. The mediating roles of study burnout and engagement. Anxiety, stress coping:Journal Internation, 23, p 53-70.

Salmela- Aro, K & Naatanen, P, (2005). PPI-10: Nuorten kouluuupumus-menetelma, Adolescenta schoolburnout method, Helsinki,Finland, Edita.

Salmela-Aro, K. Kiuru, N., Leskinen, E. and Nurmi, J. (2009). School burnout inventory (SBI): Reliability and Validity. European Journal of Psychological Assessment, 25, p 48-57.

Salmela-Aro, K., Kiuru, N., Pietikäinen, M., & Jokela, J. (2008). Does school matter? The role of school context for school burnout. European Psychologist, 13, p 1-13.

Schaufeli, W. B., Martinez, I., Pinto, A. M., Salanova, M., & Bakker, A. (2002). Burnout and engagement in university students: A crossnational study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33, p 464–81.

Toppinen-Tanner, S, Ojaarvi, A, Vaananen, A, Kalimo, R & Jappinen, P,. (2005). Burnout as a predictor of medically certified sickleave absences and their diagnosed causes, Behavioral Medicine, 31, p 18-27.

Valenta A, Therriault D, Dieter M, Mrtek R. (2001). Identifying student attitudes and learning styles in distance education. JALN; 5(2), p 111-27.

Wade, D. C, Cooley, E & Savicki, V, (1986). A Longitudinal study of burnout, Children and Youth Services Review, 8. 161- 173.

Yang. H. J (2004). Factors affecting student burnout and academicachievement in multiple enrollment programs in Taiwans Techical- Vocational Colleges, Journal International of Educational Development, 24, 284 – 301.

Zallars, K. L, Perrewe, P. L & Hochwarter, W. A, (2000)burnout in health care: The role of t he five factors ofpersonality, Journal of Applied Social Psychology, 30, 1570-1598.