تأثیر قصه درمانی بر بهبود سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال سلوک

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

فرزانه اصغرزاده سلماسی ¹ , حمید پورشریفی ²

1 - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی
2 - استادیار دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت : 1389/10/28 تاریخ پذیرش : 1390/04/02 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: اختلال سلوک, قصه‌درمانی و سازگاری اجتماعی,

چکیده مقاله :

دراین پژوهش، اثربخشی قصه درمانی بر بهبود سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال سلوک، مورد بررسی قرار گرفت. با بهره گیری از طرح نیمه آزمایشی، نمونه ای، شامل 45 نفر از دانش آموزان پسر پایه چهارم و پنجم مبتلا به اختلال سلوک از مدارس ابتدایی شهر تبریز انتخاب و پس از جایگزینی تصادفی درسه گروه (دوگروه آزمایشی) و یک گروه کنترل مورد مطالعه قرارگرفتند (در هر گروه 15 نفر). ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مصاحبه مبتنی بر ملاک های تشخیصی DSM-IV TR، پرسشنامه علائم مرضی کودکان (CSI-4) فرم معلم و مقیاس رفتار سازگارانه واینلند بود. در فرایند اجرا، گروه های آزمایش یعنی گروه قصه درمانی با زبان مادری (ترکی) و گروه قصه درمانی با زبان غیرمادری (فارسی)، به مدت 11جلسه طی چهار هفته تحت مداخله قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. نتایج حاصلاز روش تحلیل کوواریانس یک طرفه نشان داد که سازگاری اجتماعی گروه های آزمایشی از گروه کنترل بیشتر است. بر این اساس به نظر می رسد می توان از قصه درمانی به منظور بهبود سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال سلوک استفاده نمود

چکیده انگلیسی:

In This study the effectiveness of narrative therapy on social adjustment improvement in children with conduct disorder (CD) was studied. In this quasi-experimental method a sample of 45 male 4 & 5 grader students with (CD) were selected from Tabriz primary schools and then randomly assigned to three groups (two experimental groups) and a control group. The data gathering instruments included an interview based on diagnosis criteria DSM-IV TR and child symptom Inventories (CSI-4) teacher’s form and Winelend social maturity scale. The narrative therapy was administered for experimental groups narrative therapy in mother tongue (Turkish), and narrative therapy in non-mother tongue (Farsi) in 11 session (45 minutes for 4 weeks) and control group received no intervention.The results of one way ANCOVA analysis showed that social adjustment of experimental groups was more than control group. It was concluded that narrative therapy could be used social adjustment improvement in children with conduct disorder

منابع و مأخذ:

مآخذ

انجمن روان پزشکی آمریکا (1381). راهنمای تشخیصی و آماری اختلال­های روانی. ترجمه: محمدرضا نیکخو و هامایاک آوادیس یانس، (2002). [چاپ چهارم]. تهران: سخن.

توکلی‌زاده، جهانشیر؛ بوالهری، جعفر؛ مهریار، هوشنگ؛ دژکام، محمود(1379). همه­گیر شناسی
اختلال­های رفتاری ایذایی کمبود توجه در دانش­آموزان شهرگناباد. فصلنامه اندیشه و رفتار، سال سوم شماره 2و1. ص.ص 50-40.

چهارمحالی، ف.، (1385). بررسی اثربخشی قصه­گویی درکاهش اختلالات رفتاری آشکار کودکان پیش دبستانی. پایان­نامه کارشناسی‌ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی تهران.

سادوک، بنیامین و سالاک، ویرجینیا (1382). خلاصه روانپزشکی (جلد سوم). ترجمه:
نصرت­ا... پورافکاری، (2003). [چاپ اول]. تهران: شهرآب.

سیدی، ط.، (1382). کاربرد قصه­درمانی در درمان مشکلات رفتاری، عاطفی، پرخاشگری. فصلنامه تعلیم و تربیت استثنایی شماره 23. ص.ص 43-35.

فارسانی، رجب و شفقی، ساسان (1377). بررسی شیوع اختلال کرداری و برخی عوامل وابسته در دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهر کرمان. پایان­نامه دکتری پزشکی. دانشکده پزشکی کرمان.

بلند، حمید رضا؛ توکلی، محمدعلی و بقولی، حسین (1376). هنجاریابی مقیاس رفتار سازگارانه واینلند درگروه سنی 11 سال تا 18 سال و11 ماه در ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد روان­شناسی بالینی، انیستیتو روانپزشکی تهران.

کراتو چویل، توماس آر؛ موریس، ریچارد جی (1381). روان شناسی بالینی کودک در روش­های درمانگری. ترجمه: محمدرضا نائینیان (1998). تهران: رشد.

 محمداسماعیل، الهه (1380). بررسی اعتبار، روایی و تعیین نقاط برش اختلال‌های پرسشنامه علایم مرضی کودکان بر روی دانش­آموزان 14-6 ساله مدارس ابتدایی تهران. پژوهشکده کودکان استثنایی.

محمداسماعیل، الهه (1384). درسنامه درمان رفتاری-شناختی کودکان مبتلا به
بیش­فعالی/کمبود توجه. تهران: دانژه.

یوسفی لویه، م.، متین، آ.، (1387). بررسی قصه­درمانی بر راهبردهای رویارویی کودکان با مشکلات یادگیری. پژوهش درحیطه کودکان استثنایی شماره 6. ص.ص 622-603.

Arad. (2004). If your mother were on animal, what animal would She be? Creating play stories in family therapy: the AnimalAttribution Story-telling technique. Family process.

Barrera, M., Biglan, A., Taylor, T.K., Gunn, B.K., Smolkowski, K., Black, C., Ary, D.V., & flower, R.C., (2002). Aggression and antisocial Behavior in children prevention science,3,83-94.

Crozier, S., & Tincain, M.J., (2005). Using a modified social story to Decrease disruptive behavior of a child with Autism. focus On Autism and other Developmental Disabilities, 2, 150-157.

Fridberg, R.D., (1994). Story telling and cognitive therapy with children. Journal of cognitive psychotherapy.anternational quarterly. 8(3), 209.

Furlonger, B.F., (1999). Narrative therapy and children with hearing Impairment Am, Ann Deaf. 144(4), 3-325.

Hanney, L., & Kozlowska, K., (2002). Healing trauma ionized children: Creating illustrated story books in family therapy. family Prosses, 41, 37-65.

Howard, G.S., (1991). Cultuertales. A narrative approach tothinking,
Cross-cultural psychology and psychotherapy. American Psycho,46,97-187.

Herman, Lisa (1997). Good enough fairytales for resolving sexual abuse Thruma. Arts in psychotherapy. 24(5), 439-445.

Heffner (2003). Experimental support for the use of story telling to guide behavior. unpublished doctoral dissertation, west Virginia university: (http:proquest.umi.com/-pqdweb).

Montero, K., & Renee (2002). Bridging communication with the story technique west wing publishing cm/hype lexes.

Orcutt, S.R., (2002). Assertive approach to helping children deal With anger: Developing a child book on anger management Unpublished Doctoral Dissertatation Allint internationonal University, California [on-line]. Available: (http:proquest.umi.com/pads web).

Painter, J.T., Silverman, P.S., & Cook, J.W., (1999). The effect of therapeutic story telling and behavioral parent training on noncompliant behavior in young boys. Child &Family Behavior Therapy. 21, 47-66.

Rahill, S.A., (2002). Compression or the effectiveness or story-based and
Skill-based social competence program son the developmnt of social Problem solving and peer relationship skills ofchildern with emotion disability. unpublished Doctoral Dissertation. Carlson Albizu university, Maryland. (http:proquest umi.com/PDF web).

Shechtman, Z., (1999). Bilbotherapy An indirect approach to treatment Of childhood aggression. Child psychiatry and Human Development, 30, 39-53.

Sonsoti, F.J., Powel Smith, K.A., (2006). Using social stories to improve The social behaviour of children with Asperser syndrome. Journal of Positive Behaviour Interventions, 8, 43-57.

Swaggart, B., Gagon, E., Bock, S.J., & Earles, T.L., (1995). Using social Stories to teach social and behavioural skills to children with Autism.Focus on Autism Behavior, 10(1).1-16.

Webb, M., & Berrt (1995). The importance of stories in the act caring. Pastoral psychology 43(3), 215-225.