مطالعه آسیب‌شناسی تأثیر داروی سولفامید+تری‌متوپریم در بافت کلیه جوجه‌های گوشتی

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

یوسف دوستار ¹ , عادل فیضی ² , داریوش مهاجری ³ , میر هادی خیاط نوری ⁴ , محمد حسن محمدپور ⁵

1 - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
2 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
3 - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
4 - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
5 - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1387/02/29 تاریخ پذیرش : 1387/08/09 تاریخ انتشار : 1387/03/01

کلید واژه: کلیه, جوجه‌‌های گوشتی, سولفامید+تری‌متوپریم, مرگ سلولی,

چکیده مقاله :

داروهای سولفانامیدی تأثیرات مخربی در بافت کلیه انسان و حیوانات دارند. هدف از این بررسی، مطالعه آسیب‌شناسی بافتی کلیه متعاقب تیمار با داروی سولفامید+تری‌متوپریم در جوجه‌های گوشتی می‌باشد. در بررسی حاضر، 240 قطعه جوجه گوشتی سالم با سن 3 هفته و شرایط مدیریتی یکسان، به‌طور تصادفی در دو گروه برابر توزیع گردیدند. در گروه تیمار، داروی سولفامید+تری‌متوپریمبا دز 200 میلی‌لیتر در 800 لیتر آب به‌مدت 3 روز به‌صورت آشامیدنی مورد استفاده قرار گرفت و در گروه شاهد دارویی تجویز نگردید. پس از 72 ساعت، از بافت‌ کلیه جوجه‌ها به‌طور هم‌زمان نمونه‌برداری انجام شد و از نمونه‌های پایدار شده در فرمالین بافری 10 درصد، مقاطع میکروسکوپی با ضخامت 5 میکرون و رنگ‌آمیزی‌های هماتوکسیلین-ائوزین و تانل تهّیه گردید. مطالعات ریزبینی بافت ‌کلیه جوجه‌های گروه‌های تیمار و شاهدحاکی از بروز نکروز و آپوپتوز در سلول‌های اپیتلیال لوله‌های ادراری، پر‌خونی و خونریزی و گلومرولوپاتی در گروه تیمار بود. اختلاف بین گروه‌های تیمار و شاهد از لحاظ شدت تغییرات پاتولوژیک در بافت کلیه معنی‌دار بود (001/0>p). نتایج این بررسی نشان می‌دهد که داروی سولفامید+تری‌متوپریم توانائی ایجاد آسیب در بافت‌کلیه از طریق القاء آپوپتوز و نکروز را دارد.

چکیده انگلیسی:

Administration of sulfonamides adversely affects renal tissue in human beings and animals. The aim of the present study was to evaluate the histopathological changes in renal tissue of broiler chickens following administration of Sulfamide+Trimethoprim. In this study, 240 healthy 3 weeks old broiler chickens were randomly assigned to two equal groups. In the treatment groups, sulfonamide +Trimethoprim were administered at a dose of 20ml in 800lit of drinking water for 3 days while no drag was administered in the control group. After 72 hours, tissue samples were collected from the kidneys of the broiler chickens and 5µm thick sections were prepared from specimens fixed in 10% buffered formalin and stained with hematoxylin and eosin and the TUNEL technique. Histopathological examination of the renal tissue in the treatment group indicated the presence of necrosis and apoptosis in renal tubular epithelial cells, congestion, hemorrhage and glomerolopathy. The difference between the treatment and control groups in the severity of renal pathological changes was significant (p<0.001). The result of this study indicates that the drag Sulfamide+Trimethoprim is capable of causing renal tissue damages through induction of apoptosis and necrosis.  

منابع و مأخذ:

1. دوستار، ی. (1383): مطالعه آزمایشی آپوپتوزیس القاء شده توسط ویروس عامل بیماری بورس عفونی جوجه‌ها با استفاده از متد تشخیصی TUNEL و میکروسکوپ الکترونی. پایان‌نامه جهت دریافت دکترای تخصصی دانشگاه تهران، دانشکده دامپزشکی.

2. Agarwal, V.K. (1992): High-performance liquid chromatographic methods for the determination of sulfonamides in tissue, milk, and eggs. J. Chromatography, 624: 411-423.


3. Bevill, R.F. (1989): Sulfonamide residues in domestic animals. J. Vet. Pharmacol. Therap., 12: 241-252.


4. Brockner, J. and Boisen, E. (1978): Fatal multisystem toxicity after co-trimoxazole administration. Lancet, 1: 831.


5. Chaby, G., Viseux, V., Poulain, J.F., De Cagny, B., Denoeux, J.P., Lok, C. (2005): Topical silver sulfadiazine-induced acute renal failure. Ann Dermatol. Venereal, 132(11Pt1): 891-393.


6. Craig, G.R. and White, G. (1976): Studies in dogs and cats dosed with trimethoprim and sulphadiazine. Vet. Rec., 98(5): 82-86.


7. Eyanagi, R., Shigematsu, H., Yoshida, K., and Yoshimura, H. (1985): Metabolism and nephrotoxicity of phenacetin and sulfanilamide. J. pharmacobiodyn., 8(2): 95-105.


8. Finlayson, W.B. and Johnson, G. (1978): Multisystem toxicity after co-trimoxazole. Lancet, 2: 682-3.


9. Izzettin, F.V., Ayca, B., Uras, F., Uysal, V., Cevikbas, U., and Yardimci, T., et al. (1994): Nephrotoxicity of gentamicin and co-trimoxazole combination in rats. Gen. Pharmacol., 25(6): 1185-1189.


10. Jick, H. and Derby, L.E. (1995): A large population-based follow-up study of trimethoprim-sulfamethoxazole, trimethoprim, and cephalexin for uncommon serious drug toxicity. Pharmacotherapy, 15(4): 428-32.


11. Jordan, F.T.W. (1990): Poultry Disease. Bailliere Tindall, pp: 310-326


12. Kraemer, M.J., Kendall, R., Hickman, R.O., Haas, J.E. and Bierman, C.W. (1982): A generalized allergic reaction with acute interstitial nephritis following trimethoprim-sulfamethoxazole use. Ann. Allergy, 49(6): 323-5.


13. Maki, D.G., Fox, B.C., Kuntz, J., Sollinger, H.W. and Belzer, F.O. (1992): A prospective, randomized, double-blind study of trimethoprim-sulfamethoxazole for prophylaxis of infection in renal transplantation. Side effects of trimethoprim-sulfamethoxazole, interaction with cyclosporine. J. Lab. Clin. Med., 119(1): 11-24.


14. Murdoch, J.C. (1965): Toxicity of the sulphonamides. Practitioner, 194: 26-30.


15. Paap, C.M. and Nahata, M.C. (1989): Clinical use of trimethoprim/sulfamethoxazole during renal dysfunction. DICP, 23(9): 646-54.


16. Pak, K., Tomoyoshi, T., Nomura, Y. and Okabe, H. (1988): Studies on nephrotoxicity of cyclosporine. II. Nephrotoxicity in rats receiving cyclosporine and sulfamethoxazole-trimethoprim. Hinyokika Kiyo., 34(10): 1723-31.


17. Pickert, C.B., Belsha, C.W. and Kearns, G.L. (1994): Multi-organ disease secondary to sulfonamide toxicity. Pediatrics, 94 (2Pt1): 237-239.


18. Prescott, J.F. and Baggot, J.D. (1993): Sulfonamides, trimethoprim, ormetoprim, and their combinations. In: Antimicrobial therapy in veterinary medicine, 2nd edition, Ames: Iowa State University Press, pp: 229-251.


19. Riviere, J.E. and Sundlof, S.F. Chemical residues in tissues of food animals. In: Adams HR (2001): Veterinary pharmacology and therapeutics. 8^th ed., IowaStateUniversity Press/Ames., pp: 1166-1174.


20. Rosenberg, M.C. (1985): Update on the sulfonamide residue problem. JAVMA, 187(7): 704-705.


21. Spoo, J.W. and Riviere, J.E. Sulfonamides. In: Adams HR. (2001): Veterinary pharmacology and therapeutics. 8^th ed., IowaStateUniversity Press/Ames., pp: 796-817.


22. Stephan, G., Tragi, H. and Noraz, M. (1997):  NTP toxicology and carcinogenesis studies of salicylazosulfapyridine in F344\N rats and B6C3F1 mice (gavage studies). Natt. Toxicol. Program. Tech. Rep. Ser., 457: 1-327.


23. Tsai, C.Y., Wu, T.H., Yu, C.L. and Chou, C.T. (2000): The in vitro immunomodulatory effects of sulfasalazine on human polymorphonuclear leukocytes, mononuclear cells, and cultured glomerular mesangial cells. Life Sci., 67(10): 1149-61.


24. Tugcu, V., Ozbek, E., Tasci, A.I., Kemahli, E., Somay, A. and Bas, M., et al. (2006): Selective nuclear factor kappa-B inhibitors, pyrolidium dithiocarbamate and sulfasalazine, prevent the nephrotoxicity induced by gentamicin. BJU Int., 98(3): 680-686.


25. Turnwald, G.H., Gossett, K.A., Cox, H.U., Kearney, M.T., Roy, A.F., Thomas, D.E. and Tory, G.C. (1986):  Comparison of single-dose and conventional trimethoprim-sulfadiazine therapy in experimental staphylococcus intermedius cystitis in the female dog. AJVR, 47(12): 2621-2623.


26. Twedt, D.C., Kiehl, K.J., Lappin, M.R. and Getzy, D.M. (1997): Association of hepatic cell death with trimethoprim sulfonamide administration in 4 dogs. J Vet Internal Med. 11: 20-23.


27. Van Miert ASJPAM. (1994): The sulfonamide-diaminopyrimidine story. J. Vet. Pharmacol. Therap., 17: 309-316.


28. Wallner, P.E. and Dunn, P. (2004): Sulfonamide toxicity in poultry. 76^th Nurtheastern Conference on Avian Disease.