اثر محافظتی نانو‌ذرات سلنیوم بر آسیب ناشی از ایسکمی-بازخونرسانی کلیه در موش صحرایی نر

فرزانه صادق منش ¹ (دانش‌آموخته دکترای تخصصی گروه زیست‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
اکرم عیدی ² (استاد گروه زیست‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
سید پژمان مرتضوی ³ (دانشیار گروه آسیب‌شناسی، دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
شهربانو عریان ⁴ (استاد دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.)

تاریخ ارسال : 1400/05/29 تاریخ تایید : 1400/12/08

کلید واژه: موش صحرایی, کلیه, نانوذرات سلنیوم, ایسکمی رپرفیوژن,

چکیده مقاله :

سلنیوم عنصری مهم در تغذیه و بخش ضروری چندین پروتئین با ویژگی‌های کاتالیزوری و ساختاری می‌باشد. نانوذرات سلنیوم اثر بالاتر و سمیت کمتری نسبت به عنصر سلنیوم دارند. مطالعه حاضر با هدف نشان دادن نقش قوی نانوذرات سلنیوم در حفاظت از آسیب ناشی از ایسکمی/ بازخونرسانی (Ischemia/Reperfusion; I/R) کلیه، در مدل موش صحرایی نر انجام شده‌است. بدین منظور با بستن شریان کلیوی چپ به مدت 20 دقیقه، آسیب I/R ایجاد گردید. تعداد 54 سر موش‌ صحرایی نر نزاد ویستار به‌صورت تصادفی به گروه‌های کنترل سالم، شاهد جراحی، 3 گروه تجربی سالم دریافت‌کننده فقط نانوذرات سلنیوم با دوزهای 25/0، 5/0 و 1 میلی‌گرم برکیلوگرم وزن بدن، کنترل I/R و 3 گروه موش‌‌های I/R دریافت‌کننده نانوذرات با دوزهای فوق، تقسیم شدند (6=n). 30 روز پس از انجام تیمارها، حیوانات آسان‌کشی شدند و سرم آن‌ها از نظر بیوشیمیایی و بافت کلیه از دیدگاه هیستوپاتولوژی، مورد ارزیابی قرار گرفت. نانوذرات سلنیوم در گروه‌های I/R به طور معنی‌داری باعث کاهش سطوح اوره و کراتینین سرم (001/0˂p) و افزایش معنی‌دار میزان پارامترهای آنتی‌اکسیدانی کاتالاز، گلوتاتیون‌پراکسیداز و سوپراکسید‌دیسموتاز و کاهش معنی‌دار سطح مالون‌دی‌آلدئید (001/0˂p) نسبت به گروه‌ کنترل I/R و گروه‌های تجربی I/R و بهبود آسیب بافت‌ کلیه شد (001/0˂p). یافته-های تحقیق حاضر نشان داد که نانوذرات سلنیوم دارای اثرات محافظت‌کنندگی در برابر آسیب ناشی از ایسکمی/ بازخونرسانی کلیوی است و این اثر محافظتی می‌تواند به‌دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن در بهبود آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد در جریان فرآیند مذکور در کلیه باشد و از این طریق باعث کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود ساختار بافت کلیه می‌گردد.

چکیده انگلیسی :

Selenium is an important element in nutrition and an essential part of several proteins with catalytic and structural properties. Selenium nanoparticles have a higher effect and less toxicity than conventional selenium. The aim of this study was to demonstrate the strong role of nano-selenium in protecting against ischemia/reperfusion (I/R) injury in a male rat model. In this study, I/R damage was caused by closing the left renal artery for 20 minutes. 54 rats were randomly divided into 9 healthy control groups, Sham, three healthy experimental groups receiving selenium nanoparticle at doses of 0.25, 0.5 and 1 mg/kg alone, I/R control and three groups of I/R mice receiving selenium nanoparticle at doses above, were divided (n=6). Thirty days after administration, animals were sacrificed for biochemical and histopathological evaluation and the data were statistically analyzed (p˂0.05). Selenium nanoparticle in I/R groups significantly decreased serum urea and creatinine levels (p˂0.001) and significantly increased the antioxidant parameters of catalase, glutathione peroxidase and superoxide dismutase and significantly decreased the level of malondialdehyde (p˂0.001) to 0/1. I/R and repair of renal histological damage (p˂0.001). This study showed that selenium nanoparticle has protective effects against damage caused by renal ischemic reperfusion, and this protective effect can be due to its antioxidant properties in improving damage caused by free radicals in the ischemic reperfusion process, thereby improving the structure of kidney’s tissue and reduce oxidative stress.