نفقه زوجه و مقاصد شریعت
محورهای موضوعی : حقوق خصوصیسیده فاطمه محمودی 1 , علی اکبر ایزدی فرد 2 , عابدین مؤمنی 3
1 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران
2 - استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
3 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
کلید واژه: نفقه, مقاصد شریعت, نیازهای مادی, نیازهای معنوی, هدف اصلی,
چکیده مقاله :
یکی از رویکردهای مهم در مطالعات فقهی، توجه به مقاصد شریعت در احکام شرعی است، یعنی توجه به ملاکات و علل وضع احکام و نیز مصالح و مفاسد آن از منظر قانون گذار اسلام به گونه ای که آن مقاصد و علل احکام با روح کلی شریعت اسلام منافات نداشته باشد. بر اساس مقاصد کلی شریعت در نکاح که عبارت است از تشکیل خانواده، تولید نسل و انشاء صورت انسانی نه اطفای شهوت حیوانی و مقاصد جزیی شریعت در نفقه که عبارت است از تأمین نیازمندی های زن در خانواده، می توان گفت که اولاً: نفقه همسر به عنوان تکلیف یک جانبه بر عهده شوهر بوده و فقط نشوز زوجه مانع استمرار آن است. ثانیا: نفقه زوجه عبارت است از تامین نیازهای مادی، بهداشتی، معنوی، روانی، علمی و آموزشی او در راستای استحکام نظام خانواده و تربیت صحیح فرزندان، از این رو تعیین نفقه در مسائل مادی مانند مسکن، لباس و غذا از باب طریقیت بوده و فی نفسه موضوعیت ندارد. ثالثاً: نفقه زوجه به عنوان هدف میانی یعنی دنیوی مطرح بوده نه هدف اصلی و اخروی.
One of the important approaches in jurisprudential studies is to pay attention to the aims of the shari'a in the religious law, namely, to pay attention to the criteria and causes of the sentence, as well as its expedients and corruptness from the perspective of the legislator of islam. In such a way that purposes and causes of the sentences, not have constradictions with general nature of sharia of islam. According to the general aims of the shari'a in marriage, which is the formation of the family, the production of the generation and the creation of the human face, is not the livelihood and lust of the animal, and the partial purposes of the shari'a is in alimony, which is the provision of women's needs in the family. It can be said that first, alimony of spouse as a unilaterally duty is responsible for husband and only the disobedience of the wife prevents of countinuing. The alimony of the woman is related to the supply of material needs, health, spiritual, psychological, scientific and educational support to the strengthening of the family system and the proper education of children. Therefore, the determination of alimony in material matters such as housing, clothing and food is through tarighah and does not matter.
49. نجفی، (1404). جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: داراحیاء التراث العربی. چاپ هفتم
_||_The Holy Quran.
Akhund Khorasani, M. K. (2009). Kefayat al-osoul. Qom: Islamic Publishing Institute.
Al-Fiyoumi, A. (1993). Mesbah al-Monir (2nd ed.). Qom: Dar-Al-Hojre.
Allame Tabatabaei, M. H. (1970). Al-mizan fi tafsir al-ghoraan (2nd ed.). Beirut: Al-Elmi Lelmatbooat Institute.
Allame Tabatabaei, M. H. (1974). Al-mizan fi tafsir al-ghoraan (3rd ed.). Beirut: Al-Elmi Lelmatbooat Institute.
Ansari, G. (n.d.). Ahkam va hoghogh kodakan dar islam. Qom: Feghhi Aemeh Athaar Center.
Beiyzavi , A. (1997). Anvar al-tanzil va asrar al-taavil (1st ed.). Beirut: Dar Al-Ahya Al-Taraas Al-Arabi.
Borani, Y. (1984). Al-hadaegha al-nazerah fi ahkame al-etratah al-taherah (1st ed.). Qom: Islamic Publishing Office.
Bstami, H. (2004). Islam va jamee shenasie khanevadeh. Hozeh and University Research Institute.
Dehkhoda, A. A. (1998). Loghat nameh (2nd ed.). University Of Tehran publications and Press.
Eiravani, B. (1994). Al-halghata al-salesata fi osloubeha al-saani. Tehran: Saeeid Ebn Jabir Publication.
Ezadi Fard, A. A., Mohseni Dehkalani, M., & Adabi Firouzjaei, R. (2014). Legal status The condition of non-alimony in a permanent marriage. Journal of Civil Jurisprudence Doctrines, 5(8), 3-26.
Fazel Meghdad, J. (1983). Al-tanghih al-raee lemokhtasar al-sharaye. Qom: Matba Al-Khayam.
Haki, S. M. (1983). Mostamsaka al-orvat al-vasgha. Qom: Ayat Ollah Marashi Najafi Library.
Hur Ameli , M. (1988). Vasael al-shiah ela tahsile masael al-shariate (1st ed.). Qom: Al Al-Beyt Institute.
Ibn Abedin , M. A. (2000). Radd al-mokhtar ala al-durr al-mokhtar. Beirut: Dar Al-Fikr.
Ibn al-Hemam, K. (n.d.). Fath al ghadir. Ghahereh.
Ibn Ashour, M. T. (2000). Maqasid al-shariat al-eslamiya. Ordon: Dar Al-Nefas
Ibn Manzum, M. (1993). Lesan al-arab (3rd ed.). Beirut: Dar Al-Fekr-Dar Sader.
Ibn Najar, T. (n.d.). Montaha al-eradat. Maktabat Dar al-Orobah. Beirut: Dar al-Jail Institute.
Imami, S. H. (2014). Hoghogh madani (23rd ed.). Tehran: Eslamiyeh Publishing.
Johary, E. (1989). Al-sahah (1st ed.). Beirout: Dar Al-Elm Lel-Malaein.
Kashef Al-Qata, H. (2001). Anvar al-faghahah (ketab al-nekah). Najaf Ashraf: Kashef Al-Qata Institute.
Keidari, M. (1995). Asbah al-shiye bemesbah al-shariah. Qom: Imam Sadegh Institute.
Khouei, S. A. (n.d.). Manhaj al-salehin (2nd ed.). Beirut: Dar Al-Zahra publications.
Majlesi Dovom, M. B. (1983). Merat al-oqoul (2nd ed.). Tehran: Dar-Al-Kotob Al-Eslamiyah.
Majlesi Dovom, M. B. (1989). Bahar al-anvar. Beirut: Al-Tab Va Al-Nashr Institute.
Mansour, J. (2002). Ghanoon madani. Tehran: Publication Of Doran.
Mohaghegh Damad, S. M. (1967). Qavaed Feghh (bakhsh Madani) (8th ed.). Tehran: Samt Publications.
Mohaghegh Damad, S. M. (1975). Barresi feghhi hoghogh khanevadeh (18th ed.). Tehran: Center of Publication of Islamic Sciences.
Montesquieu, S. L. (1970). Rooh al-qavanin (tarjome ali akbar mohtadi). Tehran: Amir Kabir.
Mousavi Khomeini, S. R. (1989). Al-Rasayel. Qom: Ismaeilian Institute.
Mousavi Khouei, S. A. (1996). Mohazerat fi osoul al-feghh. Qom: Ansariyan Publications.
Mozaffar, M. R. (1996). Osoul Al-Feghh (5th ed.). Qom: Ismaeilian Institute.
Najafi, M. H. (1983). Javaher al-kalam fi sharhe sharaye al-islam (7th ed.). Beirut: Dar Al-Haya Al-Taras Al-Arabi.
Qarafie, A. (1997). Al-forough o anvar al-borough fi anvar al-forough. Beirout: Dar-Al-Kotab Al-Elmiye.
Ragheb Esfahani, A. (n.d.). Mofradat alfaz ghoran. Tehran: Al-Maktabat Al-Mortazaviyah.
Sabzevari, M. (2002). Kefayat al-ahkam (2nd ed.). Qom: Islamic Publications Office.
Sadr, S. M. B. (1994). Doroos fi elme al-osoul. Qom: Islamic Publications Office.
Seyed Hashemi, S. M. E., & Mortazavi , Z. S. (2014). Study the right and ruling in custody, alimony and recourse in divorce. Law Research Magazine, 17(67), 55-75.
Shahid Aval, Z. (1979). Al-Ghavaed Va Al-Favayed (2nd ed.). Qom: Mofid Publications.
Shahid Saani, M. (n.d.). Sharhe lomee. Beirut: Dar Al-Alam Al-Islami.
Sheikh Sadough, M. (1868). Elal al-sharaye (1st ed.). Najaf: Maktabat Al-Heidariyeh.
Sheikh Tousi, A. J. (1967). Al-mabsout fi feghh al-imamiyeh (1nd ed.). Tehran: Al-Maktabat Mortazaviyah.
Tabarsi, F. (1993). Majme al-bayan fi tafsir al-ghoraan (3rd ed.). Tehran: Naser Khosro Publications.
Zamakhshari, M. (1986). Al-keshaf (2nd ed.). Beirut: Dar Al-Ketab Al-Arabi.
