بررسی مبانی فقهی و حقوقی پرداخت دیه غیرمسلمان از بیت‌المال مسلمین

محورهای موضوعی : حقوق خصوصی

امین گلریز ¹

1 - واحد قم

تاریخ دریافت : 1396/02/12 تاریخ پذیرش : 1396/02/12 تاریخ انتشار : 1396/02/12

کلید واژه: قاعده لاضرر, قاعده لایبطل دم, نظریه تقصیر, حمایت از بزه دیده,

چکیده مقاله :

پاسداری از خون و ارج‌نهادن به جان انسان‌ها، همواره مورد توجه دین مبین اسلام است. پرداخت دیه از بیت‌المال، راهکاری است که در جهت جلوگیری از هدر رفت خون انسان‌ها و احترام به حیثیت افراد جامعه به‌کار گرفته می‌شود. نکته‌ی قابل تأمل که در این مقاله به بررسی آن پرداخته می‌شود، این مطلب است که بر اساس برخی روایات، پرداخت دیه از بیت‌المال با در نظرگرفتن شرایطی، باید برای مسلمین باشد. مهمترین سند در این خصوص، روایتی از حضرت علی(ع) تحت عنوان«لایبطل دم امرء مسلم» است. در مورد پرداخت دیه غیرمسلمان از بیت‌المال مسلمین، تاکنون قاعده‌ای خاص در فقه به دست نیامده است. اما با بررسی دقیق‌تر موضوع و با اتکاء به آیات، روایات و مستنداتی در این خصوص، می‌توان پرداخت دیه غیرمسلمان از بیت‌المال مسلمین را تحت شرایطی که در قانون آمده اثبات نمود.

چکیده انگلیسی:

Protecting blood & respecting people lives have always been taken into consideration by Islam. Paying mulct from the treasury is a way to prevent men’s blood from being trampled and respected the prestige of people in the society. A point about this article which is examined is that according to some traditions, paying mulct from the treasury, indicating some conditions should be considered for Muslims. The most important document about this case is a tradition from Imam Ali says: " La Yabtelo Dam Amre Moslem." About paying the mulct of a non-Muslim from the Muslim treasury, there is no special rule. But with more attention and reliance on verses, traditions and documentaries about paying the mulct of non-Muslim from the Muslim treasury under some special rules can be proved.