اﺑﻌﺎد و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی؛ راه ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ﺗﺮﺑﯿﺖ و آﻣﻮزش ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات سیاسی

رضاعلی محسنی ¹

1 - ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺎت ﻋﻠﻤﯽ و اﺳﺘﺎدﯾﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮔﺮﮔﺎن

تاریخ دریافت : 1396/08/26 تاریخ پذیرش : 1396/08/26 تاریخ انتشار : 1389/12/01

کلید واژه: آموزش, شهروند, حقوق شهروندی, حقوق مدنی, حقوق سیاسی, حقوق اجتماعی,

چکیده مقاله :

اساساً حقوق شهروندی بر سه اصل حقوق مدنی، حقوق سیاسی و حقوق اجتماعی بنیان نهاده شده و از ارکان اصلی حقوق بشر محسوب می‌شود. شهروند در جوامع دموکراتیک به افرادی اطلاق می‌شود که تابعیت کشوری را دارا می‌باشند و به تبع این وابستگی از حقوق و مزایایی برخوردار می شوند که در قانون اساسی و سایر قوانین عادی در آن کشور به تصویب رسیده است. شهروندی به‌عنوان یک پایگاه و نقش اجتماعی مدرن فراگیر، مجموعه‌ای به هم پیوسته از حقوق و وظایف برابر همگانی ناظر بر احساس تعلق اجتماعی به جامعه و موثر در مشارکت همگانی فارغ از تعلّقات نژادی، قومی، طبقاتی، فرهنگی و مذهبی است. حقوق شهروندی که مبتنی است بر قرارداد متقابل اجتماعی و یک سلسله حقوق متقابل دولت بر مردم و مردم بر دولت و به‌عنوان یک احساس مشترک عمومی نسبت به هویت ملی و اجتماعی با موانع و مشکلاتی همراه است. موانع و مشکلات اجرای حقوق شهروندی در ایران، بیش از هر عوامل معطوف به عدم تبیین جایگاه حقوق شهروندی، فقدان آموزش حقوق شهروندی و عدم نهادینه شدن آن در لایه‌های متعدد اجتماعی است. این نوشتار به بررسی عوامل یاد شده و ارایه راهکارهای اجرایی حقوق شهروندی می‌پردازد.

چکیده انگلیسی:

In general, citizenship right is defined in terms of three principles of civic, political and social rights. These rights are considered to be the main constituents of human rights. Citizens in democratic societies enjoy the rights and privileges granted to the citizens by the constitution, civil law and other social rules and regulations. Citizenship as a status and modern social role is composed of an interdepended collection of inclusive equal rights and duties, social belonging, the enjoyment of justice and equal protection of law irrespective of the race, ethnicity, class, culture and religion. Problems and obstacles accompanying the administration of the rights of citizenship in Iran, are more than anything else, obscurity surrounding the citizenship status, unfamiliarity of citizens of their rights and obligations, the lack of opportunity to train and educate citizens of their civil rights and finaly internalization of these rights by individuals in various layers of society. This article explores factors serving as obstacles to the citizen’s awareness of their civil rights and then offers viable procedural approaches to the realization and administration of civil rights.