زن در منظومه فکری- معرفتی نواندیشی دینی

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات سیاسی

ندا حاجی وثوق ¹ ( دانشجوی دوره دکتری علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران. )
محبوبه پاک نیا ² ( استادیار علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. )
محمد توحید فام ³ ( دانشیار علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )

تاریخ دریافت : 1398/12/21 تاریخ پذیرش : 1398/12/21 تاریخ انتشار : 1398/09/01

کلید واژه: حقوق زن, هرمنوتیک, معرفت دینی, نواندیشی دینی, تاریخ‌مندی,

چکیده مقاله :

بازخوانی جایگاه زن مسلمان در جوامع اسلامی مورد توجه اندیشمندان مسلمانِ یک سده اخیر بوده است. مطالعات حوزه زنان در جوامع اسلامی حول محور چهار رویکرد کلی سنتی، احیاگرایانه، متجددانه و نواندیشانه صورت گرفته است. در این مقاله با مفروض قرار دادن نابسندگی سه رویکرد نخست در ارائه پاسخی در خور به نیازها و مطالبات فزاینده زنان مسلمان در دنیای امروز، تلاش شده نگرش نواندیشی دینی نسبت به مسأله زن مورد بررسی قرار گیرد. پرسشی که بدان پرداخته شده این است که سیما، هویت و حقوق زنان چه بازتابی در مبانی فکری- معرفتی نواندیشی دینی داشته است؟ فرض مقاله این است که نواندیشی دینی سیمایی انسانی‌تر از زن ارائه می‌دهد که در آن زن انسانی متفاوت، اما همپای مرد است و هیچ صفت فرودستی در او مشاهده نمی‌شود. در این مقاله سعی شده با در پیش گرفتن روشِ کیفی، با رجوع به اسناد موجود و بهره‌گیری از شیوه توصیفی- تحلیلی، به کاوش در مبانی معرفتی نواندیشی دینی پرداخته شود. بررسی های انجام شده نشان می‌دهد که این رویکرد با خوانشی نوین از نصوص دینی بر پایه عقلانیت، عدالت، اخلاق، تاریخ‌مندی و نگرش اجتهادی الگومحور، به ترسیم زن مسلمانی می‌پردازد که از کرامت و شأن انسانی والا و هم‌کفو مردان و نیز حقوقی برابر با آن ها برخوردار است.

چکیده انگلیسی:

a