تحلیل و بررسی ارتباط متقابل تنوع فرهنگی در مذهب شیعه با اصول یونسکو
محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق اسلامیهدایت حسن پور 1 , فرامرز عطریان 2 , علی رضا انصاری مهیاری 3
1 - دانشجوی دکتری حقوق عمومی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد، ایران
2 - استادیار گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ، نجف آباد، ایران( نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه دانشکده حقوق الهیات و معارف اسلامی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
کلید واژه: تنوع فرهنگی, یونسکو, مذهب شیعه, ارتباط متقابل, قانون اساسی.,
چکیده مقاله :
شیعه به عنوان یک اقلیت حق طلب در جهان اسلام به عنوان شریعتی معقول و مشروع میتواند بر جامعه بزرگ با همه تفاوت های فکری و فرهنگی تاثیر گذار باشد. ضرورت راهبردی همگرایی فرهنگی در جهان تشیع و پرهیز از عمق بخشیدن به شکافها در میان شیعیان و مسلمان جهان نیاز به تاکید مضاعف دارد. نگاهی به سیرهی ائمه شیعه علیهم السلام در برخورد با مخالفان فکری، نوعی تنوع اندیشه و نگاه تنوع فرهنگی را تداعی می‌کند و این موضوع، فخر تشیع است و اکنون نیز فقه شیعه میتواند پرچمدار آن باشد. تنوع فکر و تکثر در مکتب فقه تشیع ضرورت مطالعه تطبیقی تنوع فرهنگی را روشن می سازد. این تحقیق با هدف تطبیق تنوع فرهنگی در فقه شیعه و قانون اساسی ایران با اصول یونسکو، توانایی حفظ ارزش‌های بومی را در کنار پذیرش و بهره‌برداری از ارزش‌های دیگر فرهنگ‌ها نشان می‌دهد. یافتههای تحقیق نشان می‌دهد کنوانسیون یونسکو، تنوع فرهنگی را به معنای همزیستیِ الگوها، شیوه‌های زندگی و نظام‌های ارزشی متنوع در جامعه تعریف می‌کند در حالی که در فقه شیعه و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، محدودیت‌هایی بر این تنوع وجود دارد. بر اساس این محدودیت‌ها، تنوع فرهنگی باید با اصول اسلام، مصالح عمومی و حقوق دیگران همخوانی داشته باشد و این قیود بر نحوه تعاملات بین‌فرهنگی تأثیر گذار میباشد.
As a right-seeking minority in the Islamic world, as a reasonable and legitimate Sharia, Shia can influence the great society with all intellectual and cultural differences. The strategic necessity of cultural convergence in the Shiite world and avoiding deepening the gaps between the Shiites and Muslims of the world needs double emphasis. A look at the history of the Shia imams, peace be upon them, in dealing with intellectual opponents evokes a kind of diversity of thought and view of cultural diversity, and this issue is the pride of Shiism, and even now Shia jurisprudence can be its flag bearer. The diversity of thought and pluralism in the school of Shi'ite jurisprudence makes clear the necessity of comparative study of cultural diversity. This research aims to adapt cultural diversity in Shia jurisprudence and Iran's constitution with the principles of UNESCO to show the ability to preserve local values while accepting and exploiting the values of other cultures. The findings of the research show that the UNESCO Convention defines cultural diversity as the coexistence of diverse life patterns and value systems in society, while there are limits on this diversity in Shia jurisprudence and the Constitution of the Islamic Republic of Iran. Based on these restrictions, cultural diversity must be consistent with the principles of Islam, public interests and the rights of others and these restrictions affect the way of intercultural interactions.
قرآن کریم
آیت اللهی ، حمید(1392). سنجه هایی در دین پژوهی معاصر، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ص388.
التیامی نیا، رضا؛ حسینی، علی (۱۳۹۴). هویت، فرهنگ و سبک زندگی اسلامی در عصر جهانی شدن، فصلنامه علمی مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، 3(۵)، صص ۱۴۲-۱۰۹.
پروین، خیرالله؛ سپهری فر، سیما(1393). حقوق اقلیت ها در قانون اساسی (با تأکید بر اماکن، داراییها و حقوق سیاسی)، دو فصلنامه مطالعات حقوق بشری، سال سوم، (6) ص74.
جاوید، محمدجواد(1400). از تنوع فرهنگی تا مهندسی فرهنگی؛ چالشی بین حقوق بشر و حقوق شهروندی، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، 15(2)، صص231-232.
جعفری، علی (۱۳۸۸). جمهوری اسلامی و تنوع فرهنگی یونسکویی (بررسی انتقادی کنوانسیون حفظ و ترویج بیانهای فرهنگی، رسانه، (۷۸).
خسرو پناه، عبدالحسین(1375). نگاهی به پلورالیسم یا تکثر گرایی ادیان، روش شناس علوم انسانی، (8)، ص80-81.
دهقان، علیرضا و معتمدی، بشیر (۱۳۹۲). الگویی دینی پیرامون ارتباطات بین فرهنگی، فصلنامه راهبرد، 22( 66)، بهار، صص 35-7.
ذوالقدر، مالک ؛ وحید محمدزاده(1393). حقوق بشر و جهان بینیها و نسبیگرایی، دو فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی ، (6). ص 22.
رحیم پور، حسن(1388). مدارا نه از راه پلورالیزم، چاپ 5، مشهد: طرح فردا، ص95.
سجودی، فرزان (بهار ١٣٨٨)، ارتباطات بین‌فرهنگی: ترجمــه و تــأثیر آن در فرآینــدهای جــذب و طــرد، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 12(5) ،ص 68.
طاهری شمیرانی، صفت الله (1378). حق شرط به معاهدات، مجله سیاست خارجی، 13(1)، ص129.
طباطبایی، محمدحسین و مرتضـی مطهـری (١٣٨٢). اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج٣، تهران: صدرا.
ظهیری، سید مجید(1384) تنوع کثرت گرایی، قبسات، (37)، ص61.
غائبی، محمدرضا (۱۳۸۶). تنوع فرهنگی راه برون رفت از بن بست نزاع جهانشمولی و نسبی گرایی حقوق بشر، سیاست خارجی، (۸۴).
فصیح رامندی، منصوره(1396). تضمین قانون حقوق فرهنگی بشری مؤثر در برنامه ریزی فرهنگی، فصلنامه حقوق پزشكی، 11(40)، ص170.
کسوله، عمر احمد(1384). جهان شمولی حقوق بشر در مقابل تنوع فرهنگی: پاسخی از دیدگاه اسلام، مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی حقوق بشر. قم: دانشگاه مفید، ص61.
مهرپور، حسین(1375). حقوق بشر در اسناد بینالمللی و موضع جمهوري اسلامی ایران. تهران: انتشارت اطلاعات.ص 57.
هاشمی، محمد(1392 ). حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی. تهران: نشر میزان، دانشگاه شهید بهشتی.ص384.
Council of Europe, (2016), Human rights in culturally diverse societies 3
Guidelines adopted by the Committee of Ministers 3 Compilation of Council of Europe standards 3 Proceedings of the High-level Seminar ENG.
Javid, M.J. )2012(. Droit naturel et droit divin comme fondements de la légitimité
politique: une étude comparative du Christianisme et de l’Islam.
Khamenei, )2001(. Cultural invasion on Islam: a reality or a conspiracy theoryو
Khamenei.ir.Available:http://english.khamenei.ir/news/5798/Culturalinvasion-on-Islam-a-reality-or-a-conspiracy-theory [Accessed May 3, 2020].
PIECE, M., )2019(. International and European Cultural Engineering (PIECE),
M.A. University Bourgogne Franche-Comté | Dijon, France -Mastersportal.com. Available at: https://www.mastersportal.com/studies/276338/international-and-europeancultural-engineering.html [Accessed May 3, 2020].
Ramsey, A.W., (1999), Re-forming the Body: Religion, Community, and
Modernity by Philip A. Mellor and Chris Shilling. The American Journal of
Wani, H., Abdullah, R., & Chang, L. W. (2015). An Islamic perspective in managing religious diversity. Religions, 6(2), 642-656.
Sociology, 104(6), pp.1893–1894.
