تحلیل محتوای دیدگاه مقام معظم رهبری (آیت‌الله خامنه‌ای) پیرامون «ارتباط با آمریکا» در بازه‌ زمانی 1395-

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

ثریا ودادی ¹ (کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد علوم و تحقیقات آذربایجان‌شرقی، تبریز- ایران.)
محمّدرضا رسولی ² (دانشیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد تهران مرکز، تهران- ایران.)

تاریخ دریافت : 1397/08/11 تاریخ پذیرش : 1398/03/13 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا, اسلام و آمریکا, آسیب‌شناسی آمریکا, انزوای آمریکا, مذاکره و رابطه با آمریکا,

چکیده مقاله :

نرمش قهرمانانه، اصطلاحی بود که توسط مقام معظم رهبری در سال 1392، پیرامون تعاملات سیاسی مطرح شده بود. نظر بر این که هر دو کشور ایران اسلامی و آمریکا به عنوان دو قدرت و گفتمان مؤثر در عرصه بین المللی شناخته می شوند و هر نوع تقابل و تعامل بین دو کشور، بسیاری از معادلات منطقه ای و جهانی را دچار تغییر می سازد. بنابراین، اهمیت شناخت راهبردها و تاکتیک ها و گفتمان سیاسی حاکم بر این دو کشور، ضروری و مهم است. در این تحقیق، تحلیل محتوای دیدگاه مقام معظم رهبری- پیرامون آمریکا با تأکید بر چیستی و چگونگی مذاکره و ارتباط با آمریکا در بازه زمانی 1368 تا 1395 را دنبال کردیم تا به شناختی علمی و دقیق از دیدیگاه ایشان نسبت به آمریکا برسیم؛ طبق نمونه گیری هدف مند از بین کل بیانات ایشان، تعداد 209 سخنرانی مرتبط با مفهوم آمریکا به دست آمد و آن ها را در پنج محور موضوعی: اسلام و آمریکا، آسیب شناسی آمریکا، انزوای آمریکا، سیاست خاورمیانه ای آمریکا و مذاکره و رابطه با آمریکا طبقه بندی و مقوله بندی کردیم که بیشترین فراوانی و تأکید در موضوعات فوق به ترتیب عبارتند از: در کلید واژه های مرتبط با مقوله ی اسلام و آمریکا، مربوط به اسلام آمریکایی است؛ در کلید واژه های مرتبط با مقوله آسیب شناسی آمریکا، مربوط به ضعف و افول قدرت در آمریکاست؛ در کلید واژه های مرتبط با مقوله انزوای آمریکا، مربوط به انزوای آمریکا نزد ملّت های جهان است؛ در کلیدواژه های مرتبط با مقوله سیاست خاورمیانه ای آمریکا، مربوط به شکست سیاست های خاورمیانه ای آمریکا است و بیشترین فراوانی در کلید واژه های مرتبط با مقوله مذاکره و رابطه با آمریکا، مربوط به ویژگی و خصوصیات آمریکاست که عبارتند از: سلطه طلبی، زورگویی، دیکتاتوری، تجاوزگری، جنگ افروزی و ظالم بودن؛ در کنار این ویژگی ها، دشمنی و دشمن بودن آمریکا و روحیه استکباری و غرور آن نیز مورد تأکید بود. بنا بر یافته های تحقیق، آمریکا به دنبال مذاکره غیر مشروط با جمهوری اسلامی ایران برای تحمیل خواسته هایش است و در زمینه روابط هم به رابطه مشروط (تسلیم شدن جمهوری اسلامی) می اندیشد که در شرایط فعلی، نه مذاکره و نه رابطه با آمریکا، ضررش بیشتر از سودش است.

چکیده انگلیسی:

Heroic flexibility", a term used by the Supreme Leader (AyatollahKhamenei) in 2013, had been raised about the political interactions. BothIran and America are characterized as two powerful and effectivediscourse in the international arena and any interaction and confrontationbetween the two countries, change many regional and global equations.Therefore, the importance of recognizing the strategies and tactics and thepolitical discourse governing these two countries is essential andimportant. This research followed content analysis approach of theSupreme Leader ( Ayatollah Khamenei) about America with an emphasison what and how to "negotiate and communicate with America" during(1986-2016) years to obtain a detailed scientific understanding about hisperspective of America. According to a purposeful sampling of all hisstatements, 209 lectures related to the concept of "America" wereobtained and classified into five basic subjects: "Islam and America","Pathology of America," "America's isolation," "America Middle Eastpolicy" and "negotiation and relationship with America". The mostfrequent issues are: in the "key Words related to Categorization of Islamand America" is "American Islam"; In "Key Words related to Pathologyof America", is related to weakness and decline in American power; in"Key Words related to America's isolation", is related to America’sisolation with the world ; in "key Words related to America Middle Eastpolicy", is failure of US middle east policies; and the most frequentkeywords in the topic of "negotiation and relationship with the UnitedStates" are related to the characteristics of the United States whichinclude: Domination, tyranny, dictatorship, aggression, Warmongeringand Being cruel. In addition to these characteristics, hostility andarrogance of America was emphasized. According to research findings,America looking for unconditional talks with Iran to impose its demandsand in the context of relations, he also contemplates a contingentrelationship (the surrender of the Islamic Republic), which in the currentsituation, neither negotiation nor a relationship with the United States, theloss is more than its profit.

منابع و مأخذ:

آشنا، حسام­الدین. (1382). الگویهنجاریمطلوببرایرسانه­هایجدیداسلامی. مجموعه مقالات جهانشمولی اسلامی و جهانی­سازی، (2). تهران: مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.

اداره کل پژوهش و آموزش سیما. (1386). صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. تجلی پیام در افق رسانه ملی (جلد 5-1)، (نشر داخل سازمانی).

امیرپور، محمّدتقی. (1393). اصول دیپلماسی در جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر دیدگاه مقام معظم رهبری. پایان‌نامه ارشد، دانشگاه بین­المللی امام خمینی (ره) قزوین، دانشکده علوم اجتماعی.

ببی، ارل. (1384). روش­های تحقیق در علوم اجتماعی. (جلدهای 1 و 2)، مترجم: رضا، فاضل. تهران: سمت.

جاویدی، رقیه. (1391). شاخص­هاص نظام سیاسی پیشرفته در اندیشه امام خمینی (ره) و آیت­الله خامنه­ای. پایان‌نامه ارشد، دانشگاه باقرالعلوم علیه­السّلام، دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی، 1391.

خسروپناه، عبدالحسین. (1388). جریان‌شناسی فکری ایران معاصر. قم: مؤسسة فرهنگی حکمت نوین.

دانایی­فرد، حسن؛ و مظفری، زینب. (1387). ارتقا روایی و پایایی در پژوهش­های کیفی مدیریتی: تاملی بر استراتژی­های ممیزی پژوهشی، پژوهش­های مدیریت. شماره 1، صص 162-131.

دهقان، علیرضا؛ با همکاری حمید، عبداللهیان؛ و نورالدین، رضوی­زاده. (1387). بررسی رابطه میان افکار عمومی و رسانه. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.

سایت دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت­ا... العظمی خامنه­ای، بازیابی سال 1390، از  WWW.KHAMENEI.IR

شعبانی ساروئی، رمضان. (1389). جریان‌شناسی سیاسی فرهنگی ایران. قم: اعتدال.

مقامی، عبّاس. (1392). ارتباطات میان ‌فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جهان اسلام: با تأکید بر مسئله فلسطین (تحلیل محتوای بیانات و پیام‌های منتشر شده رهبران جمهوری اسلامی ایران در سایت رهبری). پایان­نامه ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی.

منصورزاده، زهرا. (1391). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مبانی، مواضع و چگونگی آن از دیدگاه آیت­الله خامنه­ای. پایان‌نامه ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، پردیس آموزش­های نیمه حضوری.

مهدی‌زاده، سید­محمد. (1391). نظریه‌های رسانه، اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: همشهری.

نبوی، بهروز. (1380). مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: فروردین.

واعظی دهنوی، عبّاس. (1392). مبانی فقهی سیاست خارجی در اندیشه مقام معظم رهبری. پایان‌نامه ارشد، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی.

ویمر، راجر؛ و دومینیک، جوزف آر. (1384). تحقیق در رسانه­های جمعی. مترجم: کاووس، سیدامامی. تهران: سروش. (نشر اثر اصلی بی­تا).

هومن، حیدرعلی. (1389). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت). چاپ دوم.

Wilson, Jamses R., and Rosy, Wilson., Mass. (2001). Media, Mass culture (fifth Edition). Boston, Mc Graw Hil.

Goffman, E. (1981). Forms of talk, Blackwell publication.

Scheufel, D., and Tewksbury, D. (2007). Framing, Agenda setting, and priming, Journal of communication. Vol (57), No (l).