جهانی شدن و سرمایه اجتماعی (جامعه مورد مطالعه: شهروندان تهرانی بالای 20 سال)

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

نوروز هاشم زهی ¹ , انسیه اصغری ²

1 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق، تهران- ایران.
2 - کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی (عضو گروه مطالعات اقتصادی- اجتماعی مرکز پژوهش‌های اجتماعی کند و کاو، تهران- ایران.

تاریخ دریافت : 1398/03/09 تاریخ پذیرش : 1398/05/18 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: سرمایه اجتماعی, جهانی شدن زندگی فرهنگی, جهانی شدن زندگی اقتصادی, جهانی شدن زندگی سیاسی,

چکیده مقاله :

جهانی شدن و سرمایه اجتماعی در ایران حوزه ای نسبتاً جدید است که در مقایسه با سایر واقعیت های اجتماعی پژوهش های کمتری در مورد آن انجام گرفته است. هدف مطالعه حاضر ارزیابی شناخت تأثیر جهانی شدن زندگی بر سرمایه اجتماعی شهروندان تهرانی می باشد. این پژوهش به روش پیمایش و ابزار پرسشنامه و شیوه نمونه گیری خوشه ای در میان حجم نمونه 300 نفر از شهروندان در مناطق یک، هفت و هفده کلانشهر تهران می پردازد. نتایج نشان می دهد، میزان سرمایه اجتماعی و جهانی شدن زندگی شهروندان تهرانی در حد متوسط می باشد. از نظر زیمل، گیدنز و فوکویاما جهانی شدن زندگی باعث می شود که اعتماد اجتماعی کاهش یابد اما این فرضیه در این تحقیق مورد تأیید قرار نگرفت و بر عکس با افزایش جهانی شدن اعتماد نیز افزایش را نشان می دهد. پاتنام و کلمن معتقدند که با وجود جهانی شدن زندگی، همکاری اجتماعی کاهش می یابد، اما داده های موجود نشان می دهد با افزایش جهانی شدن همکاری اجتماعی شهروندان تهرانی افزایش می یابد. از نظر پاتنام گرایش های جهانی باعث می شود مشارکت اجتماعی کاهش یابد، اما این فرضیه نیز در این تحقیق مورد تأیید قرار نگرفت. بنابراین میان همکاری و اعتماد اجتماعی با جهانی شدن زندگی رابطه همبستگی مثبت و مستقیم وجود دارد. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون رابطه علی بین جهانی شدن و سرمایه اجتماعی ضعیف است. تحلیل مسیر، نشان می دهد، فقط جهانی شدن زندگی فرهنگی بر سرمایه اجتماعی تأثیر مستقیم دارد. اما جهانی شدن زندگی اقتصادی و سیاسی بر سرمایه اجتماعی تأثیر غیر مستقیم قابل توجهی دارند

چکیده انگلیسی:

Globalization and social capital in Iran are relatively new and lessresearch is done in comparison with other social realities. The purpose ofthis study is to assess the impact of the globalization of life on the socialstatus of Tehran's citizens. This research uses survey method andquestionnaire and cluster sampling method among sample size of 300citizens in one, seven and seventeen metropolitan areas of Tehran. Theresults show that, the amount of social capital and the globalization of thelives of Tehran citizens are in the average. For Simmel, Giddens, andFukuyama, the globalization of life tends to diminish social trust, but thishypothesis was not confirmed in this study and it shows a rise inconfidence as global confidence increases. Putnam and Coleman believethat, social cooperation decrease with globalization of life, but existingdata show that, the globalization of social cooperation of Tehran citizensincrease. Thus, there is a positive and direct correlation betweencooperation and social trust with the globalization of life. According tothe results of regression analysis, the causal relationship betweenglobalization and social capital is weak. Analysis of the path shows that,globalization of cultural life has a direct impact on social capital. But theglobalization of economic and political life has a significant indirectimpact on social capital.

منابع و مأخذ:

بیدگلی، ز. ( 1382 ). بررسی جامعه­شناختی میزان تفکر مدرن (دبیران خانم شهر تهران). رساله دکترا، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز.

بیرو، آ. (1366(. فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه: باقر، ساروخانی. تهران: انتشارات کیهان. چاپ دوم.

بیرو، آ. (1380 ). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه: باقر، ساروخانی. تهران: انتشارات کیهان. چاپ چهارم.

بهنام، ج. (1383). ایرانیان و اندیشه تجدد. تهران: نشر و پژوهش فروزان روز. چاپ دوم.

تاجبخش، ک. (1384.( کاربرد نظریه سرمایه اجتماعی در تأمین اجتماعی. مجموع مقاله­های نخستین سمپوزیسم سرمایه اجتماعی در رفاه اجتماعی، انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، چاپ اول.

تاجبخش، ک. (1384). سرمایه اجتماعی و سیاست­های اجتماعی، تهران، فصلنامه رفاه اجتماعی. شماره 155.

تاج­الدین، م؛ و محمدرضا، سعیدی. (1388). برنامه­ریزی اجتماعی. تهران: نشر مؤسسه فرهنگی و هنری راهدانه.

پاتنام، ر. (1380). دموکراسی و سنت­های مدنی. ترجمه: محمدتقی، دلفروز. تهران: نشر غدیر.

خواجه نوری، ب؛ و علی­اصغر، مقدس. (1388). رابطه بین تصور از بدن و فرایند جهانی شدن مطالعه موردی زنان شهرهای تهران، شیراز و استهبان، جامعه­شناسی کاربردی. سال بیستم.

خواجه نوری، بیژن؛ علی، روحانی؛ و سمیه، هاشمی. (1390). سبک زندگی و مدیریت بدن، فصلنامه علمی– پژوهشی جامعه­شناسی زنان. سال دوم، شماره 4.

دیوب، اس، سی. (1377). نوسازی و توسعه. ترجمه: احمد، موثقی. تهران: نشر قومس.

ریتزر، ج. (1377). نظریه جامعه­شناسی در دوران معاصر. مترجم: محسن، ثلاثی. تهران: نشر نی. چاپ 3.

ریتزر، ج. (1386). نظریه جامعه­شناسی در دوران معاصر. مترجم: محسن، ثلاثی. تهران: نشر نی. چاپ 12.

ریتزر، ج؛ و داگلاس جی، گودمن. (1390). نظریه جامعه­شناسی مدرن. ترجمه: خلیل، میرزایی. عباس لطفی­زاده. تهران: انتشارات جامعه­شناسان.

رابرتسون، ر. (1385). جهانی شدن، تئوری­های اجتماعی و فرهنگ جهانی. ترجمه: کمال، پولادی. تهران: ثالث.

زاهدی، م، ج. (1382). توسعه و نابرابری. تهران: نشر مازیار.

شهرام­نیا، الف، م. (1386). جهانی شدن و دموکراسی. تهران: نشر نگاه معاصر. چاپ اول.

شارع­پور، م. (1388). سنجش سرمایه اجتماعی در نقاط شهری استان گلستان.

شجاعی­زند، ع. (1384). مدلی برای سنجش دین­داری در ایران، تهران: مجله جامعه­شناسی ایران. دوره ششم، شماره 1، ص 34.

شایگان، د. (1380). افسون­زدگی جدید. ترجمه: فاطمه، ولیانی. تهران: فروزان روز.

شمسینی غیاثوند، ح. (1385). نشانگان عرفی­سازی در گفتمان‏های سیاسی متعارض ایران. دانشگاه تهران: رساله دکترا.

شکربیگی، ع. (1378). مطالعه جامعه­شناختی تجددگرایی و رابطه آن با سرمایه اجتماعی خانواده ایرانی (پژوهشی در شهر تهران).

علی­پور، پ. (1388). بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در شهر تهران، مجله جامعه­شناسی ایران. تهران: شماره 10.

علوی­تبار،ع، ر. (1379). مشارکت در اداره امور شهرها. تهران: انتشارات سازمان شهرداری­های کشور.

فیلد، ج. (1386). سرمایه اجتماعی. ترجمه: غلامرضا، غفاری؛ و حسین، رمضانی. تهران: نشر کویر.

فتحی واجارگاه، ک. (1381). برنامه درسی تربیت شهروندی، الویتی پنهان برای نظام آموزش و پرورش ایران، پژوهش علوم انسانی. دانشگاه اصفهان: شماره 14.

گیدنز، آ. (1384). چشم­انداز جهانی. ترجمه: محمدرضا، جلائی­پور. تهران: نشر طرح نو.

گیدنز، آ. (1383). جامعه­شناسی. ترجمه: منوچهر، صبوری. تهران: نشر نی. چاپ 13.

گیدنز، آ. (1387). جامعه­شناسی. ترجمه: منوچهر، صبوری. تهران: نشر نی. چاپ 22.

گل­محمدی، الف. (1380). تجدد، جهانی شدن و هویت خاص­گرایی فرهنگی در جهان معاصر. پایان­نامه دکترا.

گل­محمدی، الف. (1381). تعاریف و ابعاد جهانی شدن، فصلنامه مطالعه ملی. سال سوم، شماره 11.

گل­محمدی، الف. (1380). جهانی شدن و بحران هویت. تهران: فصلنامه مطالعات ملی. سال سوم، شماره 10.

33- میرمحمدی،د. (1381 ). جهانی شدن، ابعاد و رویکردها. تهران: فصلنامه مطالعات ملی. شماره 11، سال سوم.

مشهدی، ف. (1388). نقش خانواده در سرمایه اجتماعی فرزندان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد تبریز.

مؤمنی، ح؛ و همکاران. (1392). اینترنت و هویت ملی. فصلنامه مهندسی فرهنگی. سال هشتم، شماره 76 .

سیدنورانی، م، ر. (1379). جهانی شدن و کشورهای در حال توسعه در ایران. تهران: انتشارات اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 155و 156.

نوذری، ح، ع. (1379). صورت­بندی مدرنیته و پست مدرنیته بسترهای تاریخی و زمینه­های تکامل اجتماعی. تهران: نشر نقش جهان. چاپ سوم.

همیلتون، م. (1379). جامعه­شناسی دین. ترجمه: محسن، ثلاثی. تهران: نشر ثالث. چاپ دوم.

هابرماس، یورگن. (1384). جهانی شدن و آینده دموکراسی، منظومه پساملی. ترجمه: کمال، پولادی. تهران: نشر مرکز.

براندا، مورفی؛ و والن، هالی. (1382). مدیریت بحران و سرمایه اجتماعی. بی­جا، بی­نا، صص 263-262.

Partridge, Christopher. (2004). Alternative spirituality, new Religions and the Reenchantment of the west. Oxford Hand book of New Religious movments, ed. James R. lewis, oxford university press, New York.

Panave of dysay. (2009). Globalization; innovation and social capital. the changing face indo-french cooperation in science and technology of policy studies; faculty of social sciences its javaharlal university