مطالعه جامعه‌شناختی وجدان کاری و عوامل سازمانی مؤثر بر آن (مطالعه مقایسه‌ای کارکنان ادارات دولتی تهران و یاسوج)
محورهای موضوعی : جامعه شناسیمریم گشتاسب 1 , علیرضا محسنیتبریزی 2 , بختیار کرمی 3
1 - کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
2 - دکترای جامعهشناسی و دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
3 - دکترای جامعهشناسی از دانشگاه میسور هندوستان و مدرس دانشگاه فرهنگیان یاسوج.
کلید واژه: تعهد سازمانی, عدالت سازمانی, وجدان کاری, مشارکت سازمانی, پایگاه شغلی, ادارات دولتی تهران و یاسوج,
چکیده مقاله :
هدف مطالعه حاضر، بررسی میزان وجدان کاری کارکنان ادارات دولتی شهر تهران و یاسوج و مطالعه عوامل سازمانی مؤثر بر آن است. مطالعه حاضر با استناد به نظریه های پارسونز، دورکیم، کوهن، مازلو و هومنز و با هدف پاسخگویی به این که میزان وجدان کاری در بین کارکنان ادارات دولتی مورد نظر (استانداری، فرمانداری و شهرداری) در چه حدی است و عوامل مؤثر بر این مقوله کدامند؟ انجام گرفته است. برای پاسخگویی به این سوال، مطالعه ای با روش توصیفی پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق ساخته 78 گویه ای بر روی 386 نفر از کارکنان که به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شده اند صورت گرفت. در این مطالعه، رابطه متغیرهای مستقل احساس عدالت سازمانی، مشارکت سازمانی، فشار نقش، شفافیت نقش های سازمانی و پایگاه شغلی با متغیر وابسته وجدان کاری، مورد سنجش قرار گرفت که مهم ترین نتایج مبین آن است که میزان وجدان کاری (در بازه یک تا پنج) 76/3 و در حد متوسط رو به بالاست. هم چنین وجدان کاری کارکنان در یاسوج 45/3 و در تهران 37/3 بوده است. عوامل اثرگذار بر پیش بینی وجدان کاریی برحسب اولویت عبارتند از: عدالت سازمانی با تأثیر علّی 887/0 در مرتبه اول، شفافیت نقش سازمانی با تأثیر علّی 411/0 در مرتبه دوم، فشار نقش با تأثیر علّی 285/0- در مرتبه سوم، مشارکت سازمانی با تأثیر علّی 211/0در مرتبه چهارم و پایگاه شغلی با تأثیر علّی 003/0در مرتبه آخر و پنجم قرار دارد.
The present paper studies the job conscience of government staff in Tehran andYasooj and organizational factors influencing on them. In this study the theories of Durham, Haber mass, Parsons, and Maslow were used. The aim of this study was to identify the level of consciousness among employees working in the public sector (state, governor, and mayor) and the factors affecting on them. The research method is survey and the data were collected through questionnaire. The sample population was 386 who were selected by quota sampling. The relationship between the independent variables of the sense of organizational justice, organizational participation, role strain, role clarity and organizational and job status and the dependent variable of work conscience have been measured. The results show that the amount of job conscience is 76/3 and the average upward. Also job conscience inYasooj is 45/3and in Tehran is 37/3.
توسلی، غ. (1384). جامعه شناسی کار و شغل. انتشارات سمت.
چلپی، م. (1384). جامعهشناسی نظم. نشر نی.
دورکهایم، ا. (1386). تقسیم کار اجتماعی. ترجمه: حسن حبیبی. تهران. نشر قلم.
رابینز، ا، پ. (1380). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه: پارسائیان و دیگری.
زنجانیزاده، ه، و دیگران. (1388). میزان تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن. مجله مطالعات اجتماعی ایران. دوره دوم. شماره 3.
طالبیان، ا. (1382). سنجش سطح وجدان کاری و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
کیت، گ. (1382). زمینه جامعهشناسی کار. ترجمه: پرویز صالحی. نشر مازیار.
گیدنز، آ. (1389). جامعهشناسی. ترجمه: منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
گشتاسب، م. (1386). مطالعه فرهنگ کار در میان استادان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران و راهکارهای ارتقاء آن. طرح پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی گچساران.
مزلو، آ. (1376). انگیزش و شخصیت. ترجمه: احمد رضوانی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
محسنیتبریزی، ع، و دیگری. (1381). مروری بر مبانی نظری و تجربی وجدان کاری در مکاتب جامعهشناسی و روانشناسی به منظور ساخت و ارائه یک مدل تحلیلی. فصلنامه علمی، پژوهشی دانشگاه آزاد آشتیان. شماره 11. بهار و تابستان.
معیدفر، س. (1377). بررسی اخلاق کار و عوامل فردی و اجتماعی مؤثر بر آن. پژوهشی در مؤسسه کار و تأمین اجتماعی.
میچل، ت. (1382). مردم در سازمانها، زمینه رفتار سازمانی. ترجمه: حسین شکرکن. تهران: انتشارات رشد.
نیواستورم، ج، و دیگری. (1370). رفتار سازمانی در کار. ترجمه: طوسی. نشر مرکز.
هرسی پال، و دیگری. (1375). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه: علی علاقهبند. نشر امیرکبیر.
Chen, N. F. (2008). Causal relationship Analysis between leadership Behaviour, Organizational commitment, job satisfaction and Turnover intentions for Employees of College Athletic of Departments in Taiwan, Daphne – Alabama: unpublished doctoral dissertations in Education.
Parsons, T. (1960). Structure & process in modern societies. Chicago. Free press.
Cohen, Aaron. (1995). The relationship between work commitment froms and work out comes. http//www.proquest.com. new York.
Porter, L. R. Steers, R. Modway & P. Boulian. (1974). Organizational Commitment, job Satisfaction and Turnover among Psychiatric Technicians. L, journal of Applied Psychology, 59: 606- 609.
Bateman, T. & strasser, S. (1984). A Longitudinal Analysis of the Antecedents of Organizational Commitment. Academy of management journal, 21: 95- 112.
Furnham, A. (1990). Work as a value. Lindon, Macmillan.
Herzberg, F. B. (1974). The motivation of work. New York, Wiley.
Lerner, D. (1958). The passing of traditional society.
Parsons, T. (1988). Essays in sociological theories. Glencoe, free press.
Weiner, M. (1966). Modernization, dynamics of growth. new York.
Weber. Max. (1947). The theory of social & economic organization. Ed. A. H. Henderson, & talcott parsons.
