بررسی نگرش مدیران میانی به نقش سرمایه انسانی سازمانی با رویکرد فرهنگ سازمانی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و مدل مسیر

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

ناصر فقهی فرهمند ¹ ( عضو هیئت علمی (دانشیار) گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران )

تاریخ دریافت : 1395/05/19 تاریخ پذیرش : 1395/05/19 تاریخ انتشار : 1393/11/01

کلید واژه: فرهنگ سازمانی, سرمایه اجتماعی, فرهنگ سازگاری, فرهنگ رسالتی, فرهنگ مشارکتی, فرهنگ تدوام,

چکیده مقاله :

سرمایه اجتماعی یکی از متغیر هایی است که برفرهنگ سازمانی تأثیرگذار بوده و کنش های معین افراد را در درون ساختار تسهیل می‌کند؛ برهمین اساس نیز هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه اجتماعی برفرهنگ سازمانی از دیدگاه مدیران میانی می‌باشد. این تحقیق با توجه به هدف آن کاربردی بوده اما بر اساس روش تحقیق ازنوع توصیفی همبستگی می‌باشد. نمونه آماری این تحقیق شامل 276 نفر از مدیران میانی شاغل دربخش های مختلف سازمان‌های خدماتی شهر تبریز می باشد. در این مقاله برای گردآوری مبانی نظری و ادبیات پژوهش از فیش تحقیق استفاده شده است؛ هم چنین برای گردآوری داده‌ها جهت آزمون فرضیه‌های تحقیق ازدو پرسشنامه استفاده گردیده که پس از بررسی روایی و پایایی در بین نمونه آماری تحقیق توزیع شده است. منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون‌‌های ضریب همبستگی پیرسون ومدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد سرمایه انسانی سازمانی با ضریب استاندارد شده 79/0 و مقدار 63/12=t بر فرهنگ سازمانی تأثیر دارد. هم چنین سرمایه اجتماعی با ضریب 602/0 بر فرهنگ تداوم، با ضریب 481/0 بر فرهنگ رسالتی، با ضریب 804/0 بر فرهنگ مشارکتی و با ضریب 581/0 بر فرهنگ سازگاری تأثیر دارد.بر همین اساس پیشنهاد شده که مدیران با تفویض اختیار بیشتر به مدیران میانی، تشکیل تیم های کاری مختلف و ایجاد احساس اعتماد بیشتر به مجموعه و همکاران، سرمایه اجتماعی را تقویت نموده تا از طریق آن فرهنگ سازمانی تقویت شده و از مزایای فرهنگ قوی استفاده شود. نتایج به دست آمده برای این تحقیق با محدودیت هایی همراه بوده است که از جمله می توان به استفاده از پرسشنامه اشاره نمود که با توجه به محدودیت های پرسشنامه در تشخیص وضعیت واقعی و موجود، پیشنهاد می گردد تا در تحقیقات بعدی ضمن استفاده از پرسشنامه، از ابزارهای دیگری نیز برای جمع آوری داده ها استفاده گردد. محدودیت دیگر این تحقیق، به محدود بودن نمونه آماری آن باز می گردد؛ نمونه آماری تحقیق حاضر فقط شامل 276 نفر از مدیران میانی بوده است که با در نظر گرفتن تعداد شاغلان در این شغل، این تعداد کم به نظر می آید؛ بنابراین بایستی در تعمیم نتایج تحقیق به کل جامعه احتیاط بیشتری صورت گیرد.

چکیده انگلیسی:

In this article, a research form used to gather the theoretical basics and research literature; In addition, to gather data for testing the research hypotheses, two questionnaires were used which distributed among statistical sample of the investigation after examining the reliability and stability. In order to analyze the data, the Pearson's correlation coefficient test and structural equations also used. The findingssuggests that, social capital with a standardized coefficient of 0.76and12.54 t-value impacts on organizational culture. As well, social capital influences the sustainability culture by a factor of 0.602, on the responsibility culture by a factor of 0.481, and on collaborative culture by a factor of 0.804 and on the adaptation culture by a factor of 0.581. Accordingly, it proposed that managers can strengthen the social capital by giving more authority to middle managers, establishing different work teams, and creating more sense of confidence to the staff and colleagues and as a result, the organizational culture consolidated and the benefits of a strong culture will used.Results obtained for this research have some limitations, including use of questionnaires and due to those in the diagnosis of the actual/available situation, it recommended that in future researches, other tools should usedto collect data in addition to using questionnaires. Another limitation of this study is in its statistical sample; Statistical sample of the present study consists of only276middle managers, which seems low with regard to the number of employees in this job; therefore, more cautious should taken I generalizing the results of the study to the general society.

منابع و مأخذ:

دفت، ر. (1385). تئوری و طراحی سازمان. ترجمه: ع، پارسائیان و دیگری. (جلد دوم)، تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی.

رابینز، ا. (1383). مبانی رفتار سازمانی. ترجمه: ع، پارسائیان و دیگری. تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی.

زرنگار، م. (1385). پذیرش فرهنگ سازمانی و بقای سازمان. فصلنامه مطالعات مدیریت. 19 (50)، صص 139-126.

سالارزاده، ن؛ و دیگری. (1385). بررسی تأثیر میزان سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی معلمان. فصلنامه علوم اجتماعی. (33)، صص 26-1.

شجاعی، م؛ و دیگران. (1384). بررسی و تبیین فرهنگ سازمانی اعضاء هیئت علمی پردیس دانشکده­های فنی و پردیس علوم دانشگاه تهران. فرهنگ مدیریت. 3 (11)، صص 17-5.

فقهی فرهمند، ن. (1380). فرآیند مدیریت اجرایی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، چاپ اول.

فقهی فرهمند، ن. (1381). مدیریت در ایران. کتابفروشی مرکز آموزش مدیریت دولتی تبریز، چاپ دوم.

فقهی فرهمند، ن. (1382). مدیریت پایای سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ اول.  

فقهی فرهمند، ن. (1382). مدیریت ساختار استراتژیک سازمان. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، چاپ چهارم.

فقهی فرهمند، ن. (1388). تدوین برنامه استراتژیک سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ اول.

فقهی فرهمند، ن. (1390). مدیریت استراتژیک سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ دوم.

فقهی فرهمند، ن. (1390). مدیریت تکنولوژی سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ دوم.

فقهی فرهمند، ن. (1393). مدیریت پویای سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ سوم.

مقدسی، ع. (1385). فرهنگ سازمانی عامل مزیت رقابتی. ماهنامه کنترل کیفیت. 3 (12)، صص 52-46.

ناطق­پور، م. ج؛ و دیگری. (1385). شکل­گیری سرمایه اجتماعی و فرا تحلیل عوامل موثر بر آن. نامه علوم اجتماعی. (28)، صص 160-190.

Adler, K. (2000). Social capital: prospects for a new concept. Academy of Management Review. 27 (1), P.p: 43- 67.

Ahmed, P. K., Loh, A. Y., &  Zairi, M. (1999). Cultures for continuous improvement and learning. Total QualityManagement Journal. 10 (4/5), P.p: 426-434.

Ashghali Farahani M. (2007). [Designing and evaluation of patient education nursing model in coronary artery disease]. Ph. D Thesis, Tehran, University of Tarbiat Modarres; P.p: 120-150 (Persian).

Barbosa & Cardosa (2007). Exploring the Factors that Influence Employees' Perceptions of their Organization's culture. Journal of Management in Medicine. 15 (6), P.p: 415–429.

Bentler, P. M. & Chou, C. (1987), Practical issues in structural equation modeling, Sociological Methods and Research. 16, P.p: 78-117.

Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. New York: Greenwood Press.

Brehm, J., & Wandy, R. (1997). Individual-Level evidence for the causes and consequances of social capital. American Journal of Political Science. 41 (3), P.p: 999–1023.

Chiu CH, Pan WH, Wei CJ. (2008). Does organizational culture impact patient safety management? Asian Journal of Health and Information Sciences. 3 (1-4), P.p: 88-100.

Clemente, M. N., & Greenspan, D. S. (2003). Culture clashes. Executive Excellence Journal. 16 (10), P.p: 1-12.

Cohen, D. & L. Prusak (2001). In Good Company: How Social Capital Make Organizations Work, In Vilanova & Josa (2003), Social capital as a managerial phenomenon, Working Paper, Department of Industrial Engineering and Management,. Tamper University of Technology.

Craigie FC, Hobbs RF. Exploring the organizational culture of exemplary community health center practices. Fam Med. 2004 Nov-Dec; 36 (10): P.p: 733-8.

Edwards D, Burnard P, Bennett K, HebdenU.A longitudinal study of stress and self-esteem in student nurses. Nurse Educ Today. 2010 Jan; 30 (1): P.p: 78-84.

Fankvise, W. (2006). Organizational Development, Behavioral Science, Interventions for Organization Improvement. Prentice Hall.

Greenberg, J., & Baron, R. A. (2001). Behavior in Organizations. New Jersey: Prentice-Hall.

Kennedy, B., Kawachi, I., & Brainerd, E. (1998). The role of social capital in the Russian mortality crisis. World Development. 26 (11), P.p: 2029–2043.

Kotter, J.P. & Heskett, J.L.(1992). Corporate culture andperformance. New York: Maxwell.

Krejcie, R., & Morgan, D. (1970). Determining sample size for Research activities. Educational and Psychological Measurement. 30, P.p: 607-610.

Lochner, K., Kawachi, I., Brennan, R., & Buka, S. (2003). Social capital and neighborhood mortality rates in Chicago. Social Science & Medicine. 56 (8), P.p: 1797–1805.

Lohlin, J. C. (1992). Latent variables Models: An introduction to factor, path and structural analysis (2^nd ed.), Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum associated, Inc.

Navarro, V., & Shi, L. (2001). The relationship between participative and social capital. Sociology. 62 (1), P.p: 481–491.

O’Brien, M. S., Brudsal, C. A., & Molgaard, C. A. (2004). Further development of an Australian-based measure of social capital in a US sample. Social Science & Medicine. 56 (6), P.p: 1207–1217.

Offe, C., & Fuchs, S. (2002). A decline of Social Capital? The GermanCase. New York: OxfordUniversity Press.

Portes, A. (1998). Social capital: its origins and applications in modern sociology. Annual Review of Sociology. 24 (1), P.p: 1–24.

Putnam, R. D. & Goss, K. A. (2002). Democracies in flux, The Evolution of Social Capital in Contemporary Society. New York: OxfordUniversity Press.

Rafii F, Hajinezhad ME, Haghani H. Nurse caring in Iran and its relationship with patient satisfaction. Australian Journal of Advanced Nursing. 2007; 26 (2), P.p: 75-85.

Rob & P. Zemeski (2000). Essential of Organizational Behavior. Prentice Hall.

Robbins SP. Essentials of organizational behavior. 7th ed. USA: Prentice Hall; 2002.

Skrabski, A., Kopp, M. & Kawachi, I. (2003). Social capital in a changing society: cross sectional associations with middle aged female and male mortality rates. Journal of Epidemiology & Community Health, 57(2), P.p: 114–119.

Winter, L. (2000). Towards a theorised understanding of family life andsocial capital. Working Paper, Australia: Australian Institute of Family Studies.