بررسى عوامل مرتبط با بازنمایى هویت در فضاى اینترنت در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

پریا عرشی‌‌آراسته ¹ , صمد عابدینی ² , ربابه پورجبلی ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز؛ کارشناسی ارشد جامعه شناسی، تبریز، ایران (نویسنده مسئول).
2 - عضو هیأت علمی دانشکاه آزاد اسلامی واحد خلخال، گروه علوم اجتماعی، خلخال،ایران.
3 - عضو هیأت علمی دانشکاه آزاد اسلامی واحد زنجان، گروه علوم اجتماعی،زنجان، ایران.

تاریخ دریافت : 1394/12/22 تاریخ پذیرش : 1394/12/22 تاریخ انتشار : 1389/02/01

کلید واژه: دانشجویان, هویت بازنمایی شده, فضای اینترنت,

چکیده مقاله :

موضوع پژوهش حاضر بررسی عوامل مرتبط با بازنمایی هویت در فضای اینترنت در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال تحصیلی 91-1390 می‌باشد. چارچوب نظری تحقیق را نظریه‌های کنش‌ متقابل نمادین روزنبرگ، حوزه عمومی هابرماس و آنتونی‌گیدنز تشکیل می‌دهد. روش تحقیق پیمایشی بوده و جامعه آماری کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز که تعداد آن‌ها طبق آمار گزارش شده از سوی دانشگاه برابر با 24686 نفر می‌باشد و طبق فرمول نمونه‌گیری کوکران 378 نمونه به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد که در مقیاس طیف لیکرت 5 درجه‌ای و هم‌چنین سوال‌های بسته پاسخ در مورد متغیرهای زمینه‌ای طراحی گردید. اعتبار ابزار از طریق اعتبار محتوایی و هم‌چنین اعتبار سازه‌ای با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و پایایی آن با آلفای کرونباخ تعیین گردید و نتایج قابل قبول به‌ دست آمد. برای ارائه نتایج از روش‌ها و آماره‌های توصیفی و نیز برای تجزیه و تحلیل داده‌ها شیوه‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تفاوت میانگین مستقل T و تحلیل واریانس یک‌ طرفه و هم‌چنین برای تبیین متغیر ملاک از روی متغیرهای پیش‌بین از تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش گام ‌به گام استفاده شد. قابل ذکر است که تمام تحلیل‌های فوق با نرم‌افزار spss نسخه 16 تجزیه و تحلیل گردیدند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان داد که بین گمنامی در اینترنت، مهارت، فضای آزاد اینترنتی و فشارهای اجتماعی با هویت بازنمایی شده در اینترنت همبستگی مستقیم داشتند. هم‌چنین هویت بازنمایی شده در بین دانشجویان زن و مرد متفاوت بود. در نهایت طبق تحلیل رگرسیون چندمتغیره 34% از تغییرات متغیر ملاک (هویت بازنمایی شده) توسط متغیرهای پیش‌بین در تحقیق تبیین می‌شود. با توجه به یافته‌های تحقیق پیشنهاد می‌شود از طریق فرهنگ‌سازی و نیز آموزش‌های غیر رسمی‌ هنجارمند امکاناتی را فراهم آورد تا از ‌این طریق جوانان بتوانند به تعریف مناسبی از هویت دست یابند.

چکیده انگلیسی:

  This study examined factors related to the representation of identity in cyberspace among students of Islamic Azad University of Tabriz in 2012. Theoretical framework of the study is Rosenberg’s symbolic interaction theory, Anthony Giddens and Habermas.The research method is survey and the statistical population of this study is 24686 people who were selected by stratified random sampling method and the sample size of the study are 378. The data was collected by questionnaire and its reliability measured using alpha Cronbach. Descriptive statistics are used and statistical methods for data analysis are Pearson correlation test, Independent T-Test of mean difference and also variance analysis are used to explain the criterion variable on multivariate regression analysis of predictors. The results showed that, the anonymity on the Internet, skill, space and social pressures were correlated with the identity representation on the Internet. Also, representation of identity between males and females was different. Finally, multiple regression analysis showed that, 34% of the variability criterion (identity representation) is defined by predictors. The findings suggest that culturization and informal training opportunities can provide the proper definition of the identity among young people.

منابع و مأخذ:

آلمال، ف. (1375). بررسی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری هویت فرهنگی دانش‌آموزان سال سوم دبیرستان منطقه 5 آموزش و پرورش تهران. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، گروه فرهنگی تهران.

پورطرق، آ. ‌(1385). بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان استفاده از اینترنت و تاثیر آن بر عملکرد علمی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. به پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه پژوهش علوم اجتماعی، رشته پژوهش علوم اجتماعی.

جنکینز، ر. (1381 ). هویت اجتماعی، ترجمه: تورج یاراحمدی، تهران: نشر شیرازه.

حیدرویس، ن. (1378).  بررسی عوامل اجتماعی موثر بر میزان مشارکت دانش‌آموزان در فعالیت‌های فوق‌برنامه مدارس راهنمایی منطقه 9 آموزش و پرورش شهر تهران. پایان‌ نامه کارشناسی‌ارشد.  دانشگاه علامه طباطبایی.

دانش، پ و دیگری. (1385). ماهواره و هویت جنسیتی دختران جوان. مجله جامعه شناسی ایران. دوره هفتم، شماره 2، تابستان، صص 80-79.

دوران، ب. (1382). تأثیرفضای سایبرنتیک بر هویت اجتماعی. پایان نامه دکترای جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران.

رابرتسون، ر. (1380).  جهانی شدن، تئوری‌های اجتماعی و فرهنگ جهانی. ترجمه: کمال پولادی. تهران:  نشر ثالث.

رفعت جاه، م و دیگری.. (1387).  اینترنت و هویت اجتماعی، مجله جهانی رسانه، شماره 55.

زنجانی زاده، ه و دیگری. (1384). بررسی تاثیر اینترنت بر ارزش‌های خانواده در بین دانش آموزان دبیرستانی مشهد ناحیه 3. مجله جامعه شناسی ایران، دوره ششم، شماره 2.

ساروخانی، ب. (1377). روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، جلد دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

عباسی‌قادی، م. (1386). بررسی رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران. دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها، فصلنامه اطلاع‌رسانی و کتابداری، شماره 69.

کاستلز، ا. ‌(1385).  عصر اطلاعات(اقتصاد، جامعه، فرهنگ). ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.

کوئن، ب. (1372). مبانی جامعه‌شناسی. ترجمه: محسن ثلاثی، فرهنگ معاصر.

گیدنز، آ. (1383). تجدد و تشخص. ترجمه‌: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.

نش، ک. (1382). جامعه‌شناسی سیاسی معاصر. ترجمه: محمد تقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.

Fleming، M. (2002). What is safety culture? Rail way safety ever green House. Available at: www.google.com.rwf.

Kimberly M. C. (2006). The Positive and Negative Implications of Anonymity in Internet Social Interactions. Computers in Human Behavior. 3038-3065.

Selnow Gary (2000). The Internet: The Soil of Democracy. Vital speeches of the Day; New York; nov: 1.

Slevin ، James (2000). The Internet and society. Cambridge ، Blackwell publishers.