تحلیل و مقایسه محتوای سنگ نوشته‌های قبور بهشت زهرای تهران در دو دهه (1384-1374) و (1394-1384) با تاکید بر ارزش‌های برجسته

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

رضا پورناصرانی ¹ , ندا سلیمانی ²

1 - کارشناس ارشد ارتباطات اجتماعی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران.
2 - گروه ارتباطات اجتماعی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی؛ تبریز- ایران (نویسنده مسئول

تاریخ دریافت : 1396/04/24 تاریخ پذیرش : 1396/04/24 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: مرگ, بهشت زهرای تهران, سنگ نوشته‌ها, قبور, ارزش‌های برجسته شده, تحلیل و مقایسه,

چکیده مقاله :

گورستان ها ازمکان هایی هستندکه می تواند آداب، سنت ها و فرهنگ جوامع را به واسطه نوع عزاداری در مراسم خاکسپاری، شیوه برخورد با پدیده مرگ و هم چنین سنگ نوشته های قبور به تصویر بکشند. بروز و ظهور آداب سوگواری، موسیقی، آواهای عزاداری، شکل ها و محتوای مراسم ها و هم چنین مطالعه سنگ نوشته ها و اشکال روی قبور می تواند نوع نگرش و ارزش های برجسته جوامع را نمایان نماید. سنگ قبور اجتماع نشانه های تصویری و نوشتاری است. این علائم و نشانه ها با نگاهی به فرهنگ عمومی می‌توانند به عنوان پیام هایی برای آیندگان در نظر گرفته شوند. تغییرات مشهود در فرم و نحوه محوطه سازی گورستان ها، ترتیب قرار گیری سنگ مقابر و تندیس ها و سنگ نوشته ها، تصاویر وکتیبه ها، صحنه هایی از فرهنگ عمومی و ارزش های جامعه و حتی از یاد رفتگان را بیان می کنند که می تواند به مرور زمان دستخوش تغییرات گسترده ای قرار گیرد که در این پژوهش مورد بررسی و بازخوانی قرار خواهند گرفت. مکانِ مورد مطالعه ما گورستان بهشت‌ زهرای تهران و انتخاب سنگ قبرهایی است که متعلق به دو دهه اخیر می‌باشند. بدین ترتیب با عکس برداری از قطعاتِ مورد نظر، به تقسیم بندیِ قبور در نشانه های نوشتاری، تصویری، تاریخ تولد و فوت و دیگر نشانه های حک شده بر سنگ ها پرداختیم و پس از کدگذاری به تجزیه و تحلیل نهایی رسیدیم. بر این اساس سنگِ قبور دهه اول مورد مطالعه (1383-1374) با نگاهی به ارزش های برجسته شده سنتی، ارزش مدارانه و امری اجتماعی از سوی بازماندگان ساخته شده است. حال آن که سنگ قبور دهه دوم (1394-1384) دارای ارزش‌های متفاوت تری بوده و گرایش های تجملاتی با نگاهی فردگرایانه تر در آن برجسته شده است.

چکیده انگلیسی:

Cemeteries are places that can describe customs, traditions and culture of societies by kind of mourning in the funeral, the method of encountering to the death phenomenon and inscriptions of the graves. The emergence of mourning customs, music, sounds of mourning, shapes and ceremonies content and also study on inscriptions and figures on the graves can show kind of attitude and outstanding values of communities. Tombstones are collection of visual and written symptoms. These symptoms can be considered as messages for posterity by looking at public culture. Significant changes in the form and method of landscaping of graves, arrangement of tombstones and statues and inscriptions, pictures and epitaphs express scenes of public culture and community values and even forgotten people which can be widely changed over time that in this research will be considered. Our study location is Behesht-e-Zahra cemetery in Tehran and selection of tombstones which belong to the past two decades. By taking pictures of intended parts, we paid to classification of the graves in written, figurative signs, date of birth and death and other signs carved on rocks and after encoding we reached to final analysis. According to results, by looking at featured traditional values, monuments of the first decade of study (1995-2004) have been made socially and value-oriented by survivors. Whereas monuments of the second decade (2005-2015) have different values and luxury orientations have been highlighted by more individualistic looking in it.

منابع و مأخذ:

آنه ماری، دینه سن. (1390). در آمدی بر نشانه­شناسی. ترجمه: مظفر، قهرمان. تهران: نشر پرسش.

بابک، احمدی. (1375). از نشانه­های تصویری تا متن. تهران: نشر مرکز.

امیلیا، نرسیسیانس. (1391). انسان، نشانه، فرهنگ. تهران: نشر افکار.

باردن، لورنس. (1374). تحلیل محتوا. ترجمه: ملیحه، آشتیانی و محمد، یمنی­دوزی سرخابی. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.

بخشی، ‌حامد؛ و همکاران. (1383): تحلیل محتوای ارزش‌های مندرج در فیلم‌ها و سریال‌های سیمای جمهوری اسلامی ایران. مشهد: مرکز افکارسنجی جهاد دانشگاهی.

بخشی، حامد. (1385). تحلیل محتوای نمودهای دینی در آثار سینمایی جشنواره رویش 1384. مشهد: حوزه هنری خراسان رضوی.

خوشنویس، ‌اعظم. (1376). تحلیل محتوای فیلم­های سینمایی شبکه اول سیمای جمهوری اسلامی ایران.

جیمز، الکینز. (1385). نظریه نشانه­شناسی پیرس برای تاریخ هنر چه سخنی دارد؟. مترجم: فرزان، سجودی. گلستان هنر 3.

رایف، دانیل؛ و دیگران. (1381). تحلیل پیام­های رسانه­ای. ترجمه: مهدخت، بروجردی علوی. تهران: نشر سروش.

رفیع‌پور، فرامرز. (1378). وسایل ارتباط جمعی و تغییر ارزش‌های اجتماعی. تهران:‌ کتاب فرا.

سپیده، پارسا پژوه. (1385). مرگ، سوگواری و خاکسپاری، مطالعه میان فرهنگی. گردآورنده آنتونیوس، سی، جی، ام، رابین. نامه انسان­شناسی.

سیدمحمود، طباطبایی اردکانی. (1375). مروری بر مسئله مرگ و جهان پس از مرگ در شاهنامه. زبان و ادبیات، زبان و ادب.

عباس قدیانی. (1387). تدفین مردگان در ایران: از دوره باستان تا پایان قاجاریه، با نگاهی به آیین و مراسم مذهبی. تهران: انتشارات آروَن.

عریضی، فروغ‌السادات. (1374). تحلیل محتوای پنج فیلم سینمایی ویدئویی پر بیننده.

عظیمی هاشمی، مژگان. (؟). تحلیل محتوای پر بیننده‌ترین تولیدات سینمایی در دهه اخیر از جهت ارائه ارزش‌های اجتماعی. مشهد: پژوهشکده اقبال جهاد دانشگاهی.

علی‌پور، یعقوب. (1374). تحلیل محتوای پر بیننده­ترین فیلم­های ویدئویی مؤسسه رسانه‌های تصویری در استان هرمزگان. تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات.

فرزان، سجودی. (1381). نشانه و نشانه­شناسی، بررسی آرای سوسور، پیرس و اکو. ؟. ؟.

کریپندورف، کلوس. (1378). تحلیل محتوا. ترجمه: هوشنگ، نایبی، تهران، انتشارات روش.

کوروش، صفوی. (1383). مقالات اولین هم­اندیشی نشانه­شناسی هنر. تهران: فرهنگستان هنر.

گرانپایه، بهروز. (1374). تحلیل محتوای فیلم‌های پر مصرف ویدئویی. تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات.

لوری، آدامز. (1390). روش­شناسی هنر. مترجم: علی، معصومی. تهران: موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر.

مستوفی، شکوفه؛ نیک‌نژاد، فاطمه. (1368). چهره عمومی سیما. تهران: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای.

هولستی، ؟. (1373). تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی. ترجمه: نادر، سالارزاده امیری. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

(1380): «مخاطب و اندیشه سینمای دینی»، مجله گزارش فیلم، سال دوازدهم، شماره 180، ص 30.

یوهانس، ویلم برتنز. (1388). نظریه ادبی. مترجم: فرزان، سجودی. تهران: موسسه انتشاراتی آهنگ دیگر.

محمدرضا نیلفروشان. (1384). تربت پاک، معرفی تخت فولاد اصفهان. اصفهان: انتشارات گلدسته.

محمود، روح­الامینی. (1379). زمینه فرهنگ­شناسی، تالیفی در انسان شناسی فرهنگ، مردم شناسی. تهران: انتشارات عطار.

مهدی، تمیزی. (1392). در سایه سرو. تهران: نشر رسم.

مهدی، رضایی. (1383). آفرینش و مرگ در اساطیر. تهران: انتشارات اساطیر.

میشل، مالرب. (1390). انسان و ادیان: نقش دین در زندگی فردی و اجتماعی. ترجمه: مهران، توکلی. تهران: نشر نی.

هوشنگ­پور، کریم. (1342). سنگ مزارهای ایران. تهران: مجله هنر و مردم.

Hayes, A. F. (2005). An SPSS procedure for computing Krippendorff's alpha [Computer software].

Neondorf, Kimberly A. (2002). The content analysis guidebook. London, sage pub.

Sargent, james D etall. (2001). Marketing cigrettes in cinema fils. vol 357, No. 9249, http: //www. mas cot coalition. org/ education/ mories/ lancet.htm