عاملیت و ساختار در اندیشه میشل فوکو

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

حسین میرزایی ¹ ( استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد؛ گروه علوم اجتماعی، مشهد- ایران. )
سعید سلطانی‌بهرام ² ( دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه تبریز؛ گروه علوم اجتماعی، تبریز- ایران (نویسنده مسئول). )
داود قاسم‌زاده ³ ( دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه تبریز؛ گروه علوم اجتماعی، تبریز- ایران. )

تاریخ دریافت : 1394/12/23 تاریخ پذیرش : 1394/12/23 تاریخ انتشار : 1391/11/01

کلید واژه: ساختارگرایی, عاملیت, فوکو, تلفیق,

چکیده مقاله :

میشل فوکو از متفکران بین رشته ای معاصر محسوب می شودکه گستردگی و پرمایه بودن را در آثار او می توان یافت. به دلیل گستردگی دامنه آثار وی، تفسیرهای متعدد و متنوعی از آثار وی صورت گرفته که این تفسیرها باعث شده که آرا و اندیشه های فوکو از چشم اندازهای متفاوتی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. باتوجه به این که آرا و اندیشه های فوکو مبتنی برتلفیق گسترده سنت های فلسفی معاصر بوده لذا به شکل گیری ترکیب نظری تازه ای منجر گردیده است. در این مقاله به بررسی وجوه مختلف تلفیق عاملیت و ساختار در اندیشه های فوکو پرداخته می شود و تلاش می شود موضع فکری فوکو در آثار و اندیشه های وی در دو قسمت فکری او در دوران دیرینه شناسی و تبارشناسی از دیدگاه تلفیق نظری مورد بررسی قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Michel Foucault is one of the contemporary interdisciplinary thinkers, who breadth and richness can be found in his works.  Because of the wide scope of his works, numerous and diverse interpretations of them have been provided which are analyzed from different points of views. Considering Foucault’s ideas and thoughts that based on the fusion of contemporary philosophical tradition, has led to a new theoretical synthesis. This paper examines various aspects of Foucault's ideas about structure and functionality, then trying to explore Foucault's viewpoints about integration of theoretical perspectives in the ages of the archeology and genealogy.  

منابع و مأخذ:

اسمارت، ب. (1389). میشل فوکو. ترجمه: ل، جوافشانی و دیگری. تهران: نشر کتاب آمه.

برنز، ا. (1381). میشل فوکو. ترجمه: ب، احمدی. تهران: ماهی. چاپ دوم.

بوستانی، د؛ و دیگری. (1388). مقدمه ای بر ابعاد و گستره دستگاه نظری میشل فوکو. مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. بهار و تابستان. صص 99-53.

پارکر، ج. (1383). ساختاربندی. ترجمه: ا، سعیدی پور. تهران: انتشارات آشیان.

جلائی­پور، ح. و دیگری. (1387). نظریه های متاخر جامعه­شناسی. تهران: نشر نی.

دریفوس، ه؛ و دیگری. (1379). میشل فوکو: فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک. ترجمه: ح، بشیریه. تهران: نشر نی.

دلوز، ژ. (1389). فوکو. ترجمه: ن، سرخوش و دیگری. تهران: نشر نی.

ریتزر، ج. (1384). نظریه جامعه­شناسی در دوران معاصر. ترجمه: م، ثلاثی. تهران: انتشارات علمی. چاپ نهم.

سیدمن، ا. (1390). کشاکش آرا در جامعه­شناسی. ترجمه: ه، جلیلی. تهران: نشر نی.

فوکو، م. (1383). اراده به دانستن. ترجمه: ن، سرخوش و دیگری. تهران: نشر نی.

عالم، ع؛ و دیگری. (1388). فوکو، اندیشمندی اعتقادی. فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. دوره 39. شماره 2. تابستان. صص 257-231.

ضیمران، م. (1378). میشل فوکو: دانش و قدرت. تهران: هرمس.

Cuff, E. C. & Harrock, W. W. & Francis, D. W. (1998). Perspectives in Sociology. London and New York: Routledge. Fourth Edition

Eribon, D. (1991). Michel Foucault. (Tran. Betsy Wing). Cambridge. MA: Harvard University Press.

Foucault, M. (1970). The Archeology of Knowledge. Trans. A. M. Sheridan Smith, London: Tavistock Publications.

Gutting, G. (2005). Foucault: A Very Short Introduction. New York: Oxford university Press.

Jenks, C. (1998). Core Sociological Dichotomies. London: Sage publication.

Mills, S. (2003). Michel Foucault. London and New york: Routledge.

Paul, J. D. (2008). Contemporary Sociological Theory: An Integrated Multi-Level Approach. USA: Springer.