رابطه عوامل اجتماعی و آگاهی از قوانین با آگاهی از حقوق شهروندی در بین شهروندان شهر رشت

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

یاسمن رمضان مقدم واجاری ¹ (کارشناسی‌ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات گلستان؛ گلستان- ایران (نویسنده مسئول).)
مجتبی جانی‌پور ² (استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه گیلان؛ گیلان- ایران)

تاریخ دریافت : 1396/01/15 تاریخ پذیرش : 1396/01/15 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: آگاهی از حقوق شهروندی, تعهدات شهروندی, آگاهی از قوانین, سواد حقوقی,

چکیده مقاله :

تحقیق حاضر باهدف مطالعه رابطه عوامل اجتماعی و آگاهی از قوانین (سواد حقوقی) با میزان آگاهی از حقوق شهروندی صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر، پیمایشی و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای است. جامعه آماری این پژوهش شهروندان شهر رشت که 328 نفر از آن ها با استفاده فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی، مصرف رسانه‌ای، تحصیلات، تعهدات شهروندی و آگاهی ازقوانین با آگاهی ازحقوق شهروندی رابطه مستقیم معناداری وجود دارد. یعنی با افزایش میزان استفاده از رسانه‌های جمعی، میزان تحصیلات، آگاهی از قوانین، تعهدات شهروندی و هم چنین بالا رفتن پایگاه اقتصادی- اجتماعی افراد، میزان آگاهی از حقوق شهروندی پاسخگویان نیز افزایش پیدا می‌کند. اما بین جنس و آگاهی از حقوق شهروندی رابطه معنی - داری مشاهده نشد. هم چنین پنج متغیر (تحصیلات، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، مصرف رسانه‌ای، تعهدات شهروندی و آگاهی از قوانین) وارد شده در مدل رگرسیونی تحقیق، 30 درصد از تغییرات آگاهی از حقوق شهروندان را تبیین کرده‌اند.

چکیده انگلیسی:

The present study aims to investigate the relationship of social factors and knowledge of laws (legal literacy) with knowledge of citizenship rights. The research method is survey and the sampling method is the stratified random sampling. The population of the study consisted of citizens of Rasht City among whom 328 participants were selected using Cochrane’s formula as the sample size. Findings of the research indicate that, there is a direct and significant correlation between socioeconomic status, media consumption, education, citizenship commitments, and knowledge laws with knowledge of citizenship rights. It means that with the increase in the degree of suing mass media, the level of education and knowledge of laws the level of the knowledge of citizenship rights increases. In addition with enhancing individuals’ socioeconomic statuses, the level of their knowledge of citizenship rights increases. But no significant correlation was found between gender and knowledge of citizenship rights. Also, the five variables, i.e. education, socioeconomic status, media consumption, citizenship commitments, and knowledge of laws which entered into the regression model of the research, explained 30% of the variations related to citizenship rights. 

منابع و مأخذ:

حاج‌زاده و منصوری. (1392). سنجش میزان آگاهی‌های عمومی به حقوق شهروندی در استان خراسان شمالی. مطالعات جامعه‌شناختی جوانان. سال چهارم، شماره 12، صص 76-57.

حسام، فرحناز. (1381). هویت شهروندی. ماهنامه شهرداری‌ها. سال پنجم، شماره 51، صص 13-11.

زیاری، کرامت‌الله، شیخی، عبدالله، باقرعطاران، مرضیه و کاشفی­دوست، دیمن. (1392). ارزیابی میزان آگاهی‌های عمومی شهروندان پیرانشهر از حقوق شهروندی و قوانین شهری. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری. سال اول، شماره 1، صص 77-59.

سام‌آرام، عزت‌الله؛ برزگر پاریزی، فاطمه. (1395). بررسی احساس برخورداری از حقوق شهروندی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین جوانان 15ـ29 ساله شهر سیرجان. برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. سال هفتم، شماره 27، صص 116-75.

شارع‌پور، محمود؛ شعبانی، مریم. (1395). تحلیل جامعه‌شناختی از میزان آگاهی شهروندی شهروندان نسبت به امور شهری. توسعه اجتماعی. سال دهم، شماره 3، صص 66-29.

فاطمی‌نیا، سیاوش؛ حیدری، سیامک. (1387). عوامل مرتبط به تعهدات شهروندی. رفاه اجتماعی. سال دهم، شماره 38، صص 64-41.

فالکس، کیث. (1384). شهروندی. ترجمه: محمدتقی دلفروز. تهران: انتشارات کویر.

کامیار، غلامرضا. (1387). حقوق شهری و شهرسازی. تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.

کلدی، علیرضا؛ پوردهناد، نگار. (1391). بررسی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی در تهران. مطالعات شهری. سال دوم، شماره 4، صص 79-58.

محمدی، جمال؛ تبریزی، نازنین. (1390). سنجش میزان آگاهی‌های عمومی به حقوق شهروندی و قوانین شهری. جامعه‌شناسی مطالعات جوانان. سال اول، شماره 1، صص 190-175.

هزارجریبی، جعفر؛ امانیان، ابوالفضل. (1390). آگاهی زنان از حقوق شهروندی و عوامل موثر بر آن. مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای. سال سوم، شماره 9، صص 18-1.

Brown, A. & Kristiansen, A. (2009). Urban Politics & the Right to the City: Rights. Responsibilities and Citizenship, Habitat, Denmark, UNESCO.

Habermas, J (1992). Citizenship and National Identity: some Reflections on the Future of Europe. In B. S Turner and P. Hamilton, and, Citizenship Critical Consept, London: Routledge.

Hashemianfar, A.; Hejazi, S. N.; Arezi, M.; Heydarkhani, H. (2014). A Study on the Effect of Domestic and Foreign Mass Media on the Rate of Awareness of Citizenship Rights. International Journal of Social Sciences (IJSS). Vol.4, No.1, P.p: 18-11.

Janoski, T. (1998). Citizenship and Civil Society: AFramework of Rights and Obligations in Liberal. Traditional, and Social Democratic Regimes. New York: Mac Graw Hill.

Janowitz, M. (1978). The Last Half-century: Societal changeand Politics in America. Chicago: The University of Chicago.

Marshall, T. M. (1994). Citizenship andSocial Class. In B. S. Turner & P. Hamilton, Citizenship: Critical Concepts. London: Routledge.

McLaughlin, T. H. (2008). Citizenship, diversity and education: A philosophical perspective. In David Carr, Mark Halstead & Richard Pring (Eds.), Liberalism, education and schooling: Essays by T. H. McLaughlin (P.p: 120-136). Exeter: Imprint Academic.

Oliver, D. & Heater, D. (1994). The foundations of citizenship‌. Greate Britain‌: Harvester Wheatsheaf.