سرمایه اجتماعی و تبیین رابطۀ آن با احساس امنیت اجتماعی (مطالعه موردی: شهرستان کاشان)

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

عباس بحری‌پور ¹ ( کارشناس ارشد رشته جامعه‌شناسی. )
ابوالفضل ذوالفقاری ² ( استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شاهد. )

تاریخ دریافت : 1394/12/22 تاریخ پذیرش : 1394/12/22 تاریخ انتشار : 1389/08/01

کلید واژه: اعتماد اجتماعی, آگاهی اجتماعی, احساس امنیت اجتماعی1, سرمایه اجتماعی2,

چکیده مقاله :

احساس امنیت اجتماعی در مقالۀ حاضر به چهار بعد امنیت فردی، امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی و امنیت جامعه ای تقسیم شده و تأثیر سرمایه اجتماعی افراد با مؤلفه های شبکۀ مشارکت اجتماعی، هنجار اعتماد، هنجار عمل متقابل و آگاهی اجتماعی بر آن، مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه در بین ساکنین 18 سال و بالاتر شهرستان کاشان که به تعداد 236750 نفر بود، در سال 1391 به انجام رسیده است. در این تحقیق از شیوۀ نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 362 محاسبه گردید که با وجود توزیع 400 نمونه ای پرسشنامه فقط 359 نفر حاضر به پاسخگویی شدند که اطلاعات مورد نیاز از آن ها استخراج گردید. مهم ترین نتایج حاصل از آزمون رابطۀ بین متغیرهای تحقیق نشان داد که؛ سرمایه اجتماعی شهروندان بر احساس امنیت اجتماعی آن ها تأثیر گذار است. هم چنین بین سه بعد از چهار بعد اندازه گیری شده از سرمایه اجتماعی در این تحقیق یعنی اعتماد اجتماعی، شبکۀ مشارکت اجتماعی و آگاهی اجتماعی با احساس امنیت اجتماعی تفاوت معنی داری مشاهده گردیده است و این تفاوت در بعد هنجار عمل متقابل مشاهده نشد. ضمن این که بین متغیرهای زمینه ای جنس، سن، وضعیت تأهل، شغل، مقطع تحصیلی ومیزان هزینۀ خانواده با احساس امنیت اجتماعی دراین تحقیق هیچ گونه رابطۀ معنی داری ملاحظه نگردید. در انجام تحلیل رگرسیون چند متغیره در این تحقیق در مجموع پنج متغیر سن، مشارکت اجتماعی، هنجار عمل متقابل، هنجار اعتماد و آگاهی وارد معادله گردیدندکه از میان آن ها دو متغیر آگاهی و اعتماد درمعادله باقی ماندند، بطوری که ضریب تبیین آن ها برابر 36 درصد و درمجموع با توجه به بتای استاندارد شده، میزان اثر آگاهی 48/0 درصد و میزان اثر اعتماد 25/0 درصد می باشد.

چکیده انگلیسی:

  In the present article sense of social security divided to personal security, economic security, political security and community security, and the impact of people's social capital has been studied with social participation network, norms of trust, norms of reciprocity and social consciousness.  The research method is survey and a questionnaire has been used among residents of 18 and above 18 years old (236750) in the city of Kashan in1391. In this study, a multi-stage cluster sampling method was used and the sample size of 362 was calculated using Cochran formula and the data were extracted from 359questionnaires out of 400 distributed questionnaires. The main results of the test of relationship between variables show that social capital affects the citizens' sense of social security; and there is a significant difference between sense of social security and social participation network, norms of trust and social consciousness. Also, there is no significant relationship between variables such as gender, age, marital status, occupation, and education and family funds with a sense of social security. In doing multivariate analysis five variables of age, social participation, norms of reciprocity, norm of trust and social consciousness were put into the­equation of which norm­of trust and social consciousness remained in the equation. As their coefficient of determination is 36% and regarding the standardized beta, the effect of consciousness and trust are 48% and 25% respectively.  

منابع و مأخذ:

بوردیو، پ. (1384). شکل­های سرمایه در: سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه. به کوشش کیان تاجبخش، ترجمه: ا، خاکباز و دیگری.تهران: نشر شیرازه.

بوزان، ب. (1378). مردم، دولت­ها و هراس. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.

پاتنام، ر. (1380). دموکراسی و سنت­های مدنی (تجربه ایتالیا و درس­هایی برای کشورهای در حال گذار). ترجمه: م، تقی­دلفروز. تهران: نشر روزنامه سلام.

چلبی، م. ( 1372). وفاق اجتماعی. نامه علوم اجتماعی. جلد دوم، شماره سوم، صص 27-15.

دواس، د. ( 1383 ). پیمایش در تحقیقات اجتماعی. ترجمه: ه، نایبی. چاپ پنجم، تهران: نشر نی.

رجبی­پور، م. (1384). درآمدی بر عوامل موثر بر احساس امنیت، کنکاشی بر جنبه­های مختلف امنیت عمومی و پلیس. مجموعه مقالات 2. معاونت پژوهش دانشگاه علوم انتظامی.

کلاهچیان، م. (1384). راهکارهای تحقق امنیت اجتماعی. مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی. معاونت اجتماعی ناجا، تهران: انتشارات گلپویه.

کلمن، ج. (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه: م، صبوری. تهران: نشر نی.

ناجا. (1383). گزارش نظرسنجی بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی در بین حاشیه­نشینان تهران بزرگ به تفکیک مناطق. تهران: معاونت اجتماعی ارشاد فاتب.

نبوی، ت و دیگری. (1389). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی. فصلنامۀ جامعه­شناسی کاربردی. سال بیست و یکم، شمارۀ دوم.

Gouldner, W. (1960). The Norm of Reciprocity: a preliminary Statement. American Sociological Review, 25.

 Granovetter, M. (1985). Economic Action and social structure: the problem of embeddedness. American Journal of Sociology, 91: 485.

Lin, Nan. (2001). Social Capital: A Theory of social structure and action. Cambridge University Press.

Putnam. R. (2000). Bowling Alone: The collapse and Revival of American Community. New York; Simon & Schuster.

Putnam, Robert, d. and Goss, Kristin A. (2002). "Introduction" In Putnam (ed), Democracies in Flux, the Evolution of Social Capital in Contemporary Society. Oxford University Press.