تدوین مدل مفهومی با استفاده از نظریه بنیانی در مطرودین اجتماعی، مطالعه موردی غربت‌های شهر مصیری

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

محمدمهدی یوسفی ¹ ( دانشجوی دکتری تخصصی رشته جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران- ایران. )
امیرمسعود امیرمظاهری ² ( دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران- ایران (‌نویسنده مسئول). )
علیرضا کلدی ³ ( استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی؛ تهران- ایران. )

تاریخ دریافت : 1397/08/04 تاریخ پذیرش : 1398/01/01 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: طرد اقتصادی, طرد اجتماعی, طرد قومی, طرد فرهنگی, طرد از روابط اجتماعی,

چکیده مقاله :

چکیده در این مقاله، ضمن بررسی ابعاد متعدد طرد اجتماعی در محله غربت های[1] شهر مصیری مرکز شهرستان رستم استان فارس، تغییرات ایجاد شده براثر اجرای برنامه نوسازی مورد مطالعه قرار گرفته است. در این پژوهش، از روش نظریه مبنایی و تکنیک های ارزیابی مشارکتی روستایی، مصاحبه نیمه ساخت یافته، مشاهده و قدم زدن در میدان و بحث گروهی استفاده شده و با روش گلوله برفی نسبت به انتخاب نمونه های آماری تا مرحله اشباع نظری در داده ها پرداخته و پس از تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده در میدان از طریق کدگذاری (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) با انتخاب طبقه مرکزی طرد قومی، اقدام به استخراج نظریه طرد قومی، به مثابه عامل طرد اجتماعی براساس داده های گردآوری شده از میدان نموده است. [1]. گروهی از مردم در منطقه مورد مطالعه که از نظر ساختار قشربندی اجتماعی سنتی روستایی منطقه، جز خوش نشین ها به حساب آمده و فاقد حق نسق زراعی بودند. پس از اصلاحات ارضی به این گروه از مردم زمینی تعلق نگرفت. ... به این مردم، در این منطقه غربت می گویند.

چکیده انگلیسی:

This article discusses the multiple dimensions of social exclusion ofGhorbat neighborhood in the Masiri city center of Rostam eparchy in Farsprovince and also review the changes made as a result of governmentprogram of Pseudo-modernism. In this paper the method of GroundedTheory and participatory Rural Appraisal techniques, semi-structuredinterviews, observation and walking in the field and group discussionhave been used. The method of snowball sampling used to comment onthe statistical data to measure the saturation stage. After the analysis ofdata collected in the field through coding (Open, axial and selective), bychoosing the central issue” Ethnic– exclusion” attempting to derive atheory is based on data collected from the field, then, according to dataanalysis based on the principles of grounded theory, theory of "ethnicexclusion - race as factor of social exclusion" obtained.

منابع و مأخذ:

منابع

احدی، حسن. (1371). بررسی عوامل روانی- اجتماعی دزدی و انحرافات جنسی در نوجوانان، مجله تربیت. سال 8، شماره 6.

ازکیا، مصطفی؛ و فیروزآبادی، احمد. (1385). نقش فرهنگی «بیت» در شکل­گیری فعالیت­های توسعه­ای مبتنی بر اجتماع محلی: مطالعه موردی خوزستان، نامه انسان­شناسی. شماره 9، سال پنجم.

اشتروس، انسلم؛ و کوربین، جولیت. (1385). اصول روش تحقیق کیفی «نظریه مبنایی رویه­ها و شیوه­ها». ترجمه: بیوک، محمدی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. چاپ اول.

اعظم ­آزاد، منصوره؛ و تافته، مریم. (1394). منابع مطرودساز، طرد اجتماعی و احساس شادمانی زنان سرپرست خانوار، فصلنامه زن در توسعه و سیاست. دوره 13، شماره 3.

بلالی، اسماعیل. (1389). طرد اجتماعی اقوام در آیینه آمار: بررسی بودجه­های استان­های ترکنشین و کردنشین، مجلهمطالعات اجتماعیایران. دوره چهارم، شماره  .2

بلیک مور، کن. (1385). مقدمه­ای بر سیاست­گذاری اجتماعی. ترجمه: علی­اصغر، سعیدی؛ و سعید، صادقی­جقه، تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.

بوتول، گاستون .(1388). جامعه­شناسی صلح.ترجمه: هوشنگ، فرخجسته. تهران: انتشارات جامعه­شناسان.

حاجی میرزایی؛ و همکاران. (1394). برسی تأثیر نقش سیستم­های اطلاعاتی منابع انسانی بر مدیریت استعدادها. اولین کنفرانس مدیریت و کارآفرینی در شرایط اقتصاد مقاومتی. 

حسینی، حسن؛ و صفری، فاطمه. (1387). معلولیت، فشر و طرد اجتماعی، فصلنامهعلمیپژوهشی رفاهاجتماعی. سال هشتم شماره 30 و 31، صص 284-265.

حمیدیان، اکرم؛ و همکاران. (1394). بررسی رابطه نابرابری­های اجتماعی- اقتصادی و طرد اجتماعی گروه­ها در کلان­شهر اصفهان، دو فصلنامه پژوهش­های جامعه شناسی معاصر. سال چهارم، شماره 6، بهار و تابستان.

راهب، غنچه. (1380). بررسیعواملخانوادگیمؤثردرگرایشنوجواناندخترساکنشهر تهران به بزهکاری. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

زارع شاه­آبادی، اکبر؛ و بلگوریان، مستانه. (1392). بررسی رابطه طرد اجتماعی و بزهکاری در میان دانشجویان دختر دانشگاه یزد، فصلنامه بررسی مسایل اجتماعی ایران. دوره 4، شماره 2، پاییز و زمستان.

زاهدی، محمدجواد؛ و همکاران. (1394). طرد اجتماعی در زندگی زنان فقیر شهری. فصلنامه زن در توسعه و سیاست. دوره 15، شماره 3، پاییز.

سیدان، فریبا؛ و ضمیران، بهار. (1387). بررسی رابطه طرد اجتماعی و سلامت زایمان زنان، فصلنامه زن و مطالعات خانواده. سال،  شماره 2.

شیانی، ملیحه. (1384). فقر، محرومیت و شهروندی در ایران، فصلنامه رفاه اجتماعی. سال پنجم، شماره 18، پاییز.

غفاری، غلامرضا؛ و تاج­الدین، محمدباقر. (1384). شناسایی مؤلفه­های محرومیت اجتماعی، فصلنامهرفاهاجتماعی. پاییز، شماره 17.

فرضی­زاده، زهرا. (1393). طرد اجتماعی دختران روستایی مجرد، فصلنامه توسعه روستایی. شماره .1

فیروزآبادی، احمد؛ و همکاران. (1395). بررسی وضعیت طرد اجتماعی زنان روستایی (مورد مطالعه: روستای چمران از توابع بخش نوبران در شهرستان ساوه)، فصلنامه بررسی مسایل اجتماعی ایران. دوره 7، شماره 1، بهار و تابستان.

فیروزآبادی، احمد؛ و همکاران. (1388). مطالعه شاخص­ها و رتبه توسعه اجتماعی در استان­های کشور و رابطه آن با سرمایه اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی. سال دهم، شماره 37.

فیروزآبادی، احمد؛ و صادقی، علیرضا. (1389). وضعیت طرد اجتماعی زنان فقیر روستایی، فصلنامه بررسی مسایل اجتماعی ایران. دوره 1، شماره 1.

فیروزآبادی، احمد؛ و صادقی، علیرضا. (1389).مطالعه ابعاد طرد اجتماعی زنان روستایی سرپرست خانوار در رابطه با وضعیت اشتغال و اقامت، فصلنامه زن در توسعه و سیاست. شماره 8.

فیضی، کامران؛ و سرکیسیان، آلفرد. (1384). تجزیه و تحلیل معیارهای کیفیت در روش های تحقیق کیفی، مجله مطالعات مدیریت گردشگری. شماره 9، صص 24-1.  

قانع ­عزآبادی، فرزانه؛ و دیگران. (1393). تجارب زیسته دختران 30 سال به بالا در زمینه داغ ننگ ناشی از تجرد (مورد مطالعه: شهرهای اصفهان و یزد)، فصلنامه بررسی مسایل اجتماعی ایران. دوره 4، شماره 2.

گرب، ادوارد. (1381). نابرابری اجتماعی. ترجمه: محمد، سیاهپوش؛ و احمدرضا غروی­زاده. تهران: معاصر.

گیدنز، آنتونی. (1379). جامعه­شناسی. ترجمه: منوچهر، صبوری. تهران: نشر نی.

گیدنز، آنتونی. (1376). جامعه­شناسی. ترجمه: منوچهر صبوری، تهران : نشر نی

محسنی­تبریزی، علیرضا؛ و کفشیان، غلامرضا. (1395). بررسی عوامل مؤثر بر طرد اجتماعی معلولان: مطالعه موردی معلولان جسمی و حرکتی تحت پوشش بهزیستی شهرستان ری، فصلنامه بررسی مسایل اجتماعی ایران. دوره 6، شماره 2، پاییز و زمستان.

نارایان، دیپا؛ و همکاران. (1390). صدای فقرا؛ فریاد برای تغییر. ترجمه: مصطفی، ازکیا؛ و جمال، رحمتی­پور. تهران:  انتشارات کیهان.

نواح، عبدالرضا؛ و دیگران. (1395). قومیت و احساس طرد اجتماعی؛ مخاطرات پیشرو (مورد مطالعه: قوم عرب شهرستان اهواز)، مجله جامعه­شناسی ایران. دوره هفدهم، شماره 4، زمستان.

نواح، عبدالرضا و مجتبی تقوی­نسب (1386). بررسی عوامل مؤثر بر تشدید هویت قومی به عنوان یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در چالش­های استان خوزستان (مورد مطالعه: عرب­های شهرنشین استان خوزستان). تهران: مؤسسه مطالعات ملی.

وثوقی، منصور. (1386). جامعه­شناسی روستایی. تهران: انتشارات کیهان.

هال، آنتونی؛ و میجلی، جیمز. (1388). سیاست اجتماعی و توسعه. ترجمه: مهدی، ابراهیمی؛ و علیرضا، صادقی. تهران: جامعه­شناسان.

یگانه، فریبا. (1392). بررسی وضعیت طرد اجتماعی زنان سرپرست خانوار (مطالعه موردی زنان سرپرست خانوار در لیست انتظار سازمان بهزیستی شهرستان­های تهران و ری). پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم ­اجتماعی دانشگاه تهران.

 یوسفی، جلال. (1390). دانش بومی با تأکید بر جامعه روستایی ایران. تهران: انتشارات راه سبحان با همکاری سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور.

Blackburn, R. M. and Jarman, J. (2006). Gendered Occupations: Exploring the Relationship between Gender Segregation and Inequality, International Sociology. 21: 289.

Card, D. and Steven, R. (2013). Immigration, poverty and socioeconomic inequality. New York, Russell Sage Foundation.

Fangen, K. (2010). Social Exclusion and Inclusion of Young Immigrants, Presentation of an Analytical Framework. Nordic Journal of Youth Research. 2010, 18: 133.

Framework, IDS bulletin, 31(4).

Gacitzia, M. and Estanislao, W. (2001). Measurement and Meaning, Combining Quantitative and Qualitative Methods for the Analysis of Poverty and Social Exclusion in Latin America. The orld Bank.

Glaser, B, G. & Strauss, L. (1997). The Discovery of Grounded theory: Strategies For Qualitativeesearch.Chicago, Aldine publishing Company.

Haan, de, A. (2011). Rescuing exclusion from the poverty debate: group disparities and socialransformation in India. Institute of Social Studies.

Herrnstein, R. and Murray, C. (1994). Intelligence and class structure in American life. New York, NY: Free Press.

Huxley, P. and et al. (2012). Development of a ‘Social Inclusion Index’ to capture subjective andobjective domains (Phase I) Health Technology Assessment. NIHRHTA program.

Kabeer, N. (2000). Social Exclusion, Poverty and Discrimination: Towards an Analytical Framework, IDS bulletin. 31(4).

Loury, G. C. (2000). Social Exclusion and Ethnic Groups: The Challenge to Economics Boston University. (Forthcoming in The Annual World Bank Conference on Development Economics).

Ostby, G. (2006). Horizontal Inequalities, Political Environment and Civil Conflict: Evidence From 55 Developing Countries, CRISE Working Paper. No. 28.

Sen, A. (2000). Social Exclusion: Concept, Application, and Security. Office of Environment and Social Development Asian Development Bank, June 2000.

Silver, H. (2008). Social Exclusion and Social Solidarity: Three Paradigms in David Byrne. Social Exclusion; Critical Concept in Mobility Sociology (262-313). Vol I Social Exclusion – the History and Use of a Concept.

Silver, H. (1994). Social Exclusion and Social Solidarity: Three Paradigms, IILS Discussion Papers. No 69. Geneva: ILO.

Silver, H. (2007). The process of social exclusion: the dynamics of an evolving concept. Department of Sociology, Brown University, Providence, Rhode Island, USA.

Wilson William, J. (1978). The Declining Significance of Race, Blacks and Changing American Institutions. In- Crusky, B, David. (2008). Social Stratification, Class, Race and Gender in  ociological Perspective,USA, Westview Press.

Wolf, Jennifer, Price. (2006). "Sociological Theories of Poverty in UrbanAmerica" Understanding Poverty From Multiple Social Science Perspectives.University of California, Berkeley School of Social Welfare.