ارائه مدل رسانه ای ارتباطات محیط زیستی از منظر متخصصان علوم اجتماعی و محیط زیست
محورهای موضوعی : جامعه شناسیاسمعیل پوردلشاد 1 , امیر عبدالرضا سپنجی 2 , علی اصغر کیا 3
1 - گروه ارتباطات، روزنامه نگاری و رسانه، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران.
2 - استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.
3 - استاد گروه روزنامه نگاری، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.
کلید واژه: ارتباطات, مدل رسانه ای, محیط زیست, گراندد تئوری, تلویزیون.,
چکیده مقاله :
مسایل محیط زیستی به علت نقش بالای آن در زندگی فردی و اجتماعی، اذهان بسیاری از افراد جامعه، متخصصان و حتی سیاستمداران را به خود مشغول کرده است، در این راستا رسانه‌ها از ظرفیت‌های بالایی در افزایش دانش و آگاهی‌های محیط زیستی افراد جامعه برخوردارند، لذا این تحقیق با هدف ارائه مدل رسانه‌ای به منظور تسریع و بهبود در ارتباطات محیط زیستی و با روش داده بنیاد (گراندد تئوری) انجام شده است. مهم‌ترین موضوعات محیط زیستی که از شاخص‌های ارزیابی سازمان‌های جهانی مرتبط نیز محسوب می‌شوند، در نیمه دوم سال 98 و نیمه اول سال 99 دردو رسانه تلویزیون و اینستاگرام مورد بررسی قرارگرفتند این موضوعات عبارتند از: آب، آلودگی هوا، مصرف انرژی، منابع طبیعی، پسماند، گازهای گلخانه‌ای و تنوع زیستی. در ادامه به منظور ارائه مدل رسانه‌ای با تعداد 16 نفر از متخصصان رشته های محیط زیست، علوم ارتباطات و علوم اجتماعی که اغلب از استادان دانشگاه و به روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه انجام شد. نتایج تحقیق پس از پیاده سازی و تجزیه و تحلیل مصاحبه ها، شامل شرایط علی (ناآگاهی محیط زیستی، فقدان اطلاعات و دانش محیط زیستی)، شرایط زمینه‌ای (عوامل سیاسی- قانونی، شرایط اجتماعی و فرهنگی)، عوامل مداخله گر (فناوری و مخاطبان) و عوامل راهبردی موثر در پیامدهای مطلوب رسانه‌ای (تنوع و تمرکز، نوآوری ، اعتماد سازی در تلویزیون به عنوان رسانه ملی) بود که می‌تواند با حفظ مخاطبان سنتی و جذب مخاطبان جدید به ترویج و ارتقای فرهنگ محیط زیستی کمک کند.
Due to its significant impact on individuals and society, environmental issues have captured the attention of many individuals, experts, and even politicians. This research aimed to propose a media model for enhancing and expediting environmental communication using the grounded theory method. The study focused on key environmental issues that serve as indicators for evaluating international organizations. These issues include water, air pollution, energy consumption, natural resources, waste management, greenhouse gases, and biodiversity. To develop the media model, interviews were conducted with 16 experts in the fields of environment, communication sciences, social sciences, and geography, most of whom were professors at prestigious universities. The experts were selected using the snowball method. The findings of the research, based on the implementation and analysis of the interviews, highlight several factors contributing to environmental ignorance and lack of information and knowledge. Contextual factors, such as political-legal considerations, social and cultural conditions, and intervening factors like technology and audience, were identified. Additionally, strategic factors were acknowledged as influential in achieving desirable media outcomes, including diversity, concentration, innovation, and building trust in television as a national media platform. These outcomes can effectively contribute to the promotion and dissemination of environmental awareness among both traditional and younger audiences.
