بررسی عوامل جامعه‌شناختی مرتبط با شیوه نگهداشت سالمندان در شهرستان رشت با رویکرد نظریه زمینه‌ای

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

نادر جهان آرای ¹ , سید ناصر حجازی ² , منصور حقیقتیان ³

1 - دانشجوی دکترای جامعه شناسی, واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان،ایران
2 - استادیار گروه جامعه شناسی ، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی ، دهاقان ، ایران ( نویسنده مسئول )[e-mail]
3 - دانشیار گروه جامعه شناسی ، واحد دهاقان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، دهاقان، ایران

تاریخ دریافت : 1399/12/24 تاریخ پذیرش : 1400/02/28 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: شهرستان رشت, بهزیستی اجتماعی سالمند, شیوه نگهداشت سالمندان, رویکرد نظریه زمینه‌ای,

چکیده مقاله :

امروزه روند سالمند شدن جمعیت در جهان و از جمله در ایران روبه فزونی است و بنارین شیوه‌های مراقبت و تامین نیازمندی‌های سالمندان بسیار مهم است. پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل جامعه‌شناختی مرتبط با بهزیستی اجتماعی سالمندان در شهرستان رشت انجام شده است . روش تحقیق ، روش کیفی و تکنیک مورد استفاده ، گراندد تئوری بود . مشارکت‌کنندگان خانواده‌های دارای والدین سالمند و پرستاران و پزشکان خانه سالمندان بودند . روش نمونه‌‌گیری ، هدفمند و ابزار گردآوری داده‌ها ، مصاحبه بود . تجزیه و تحلیل داده‌ها به صورت کدگذاری سه‌گانه باز ، محوری و انتخابی انجام گرفت . یافته‌ها نشان داد که مجموعه عوامل مرتبط با نگهداشت سالمندان موجب بهزیستی اجتماعی سالمند می‌شود. این پدیده متاثر از شرایط علی است که در نگهداشت سالمندان موثر است ؛ از جمله تامین نیازهای سالمندان ، تعداد زیاد فرزندان ، آگاهی و تجربه شیوه های مراقبت ، پشتیبانی تخصصی از سالمند . داشتن تغذیه مناسب ، سطح بهداشتی و درمانی کافی، داشتن مکان زندگی راحت و آسوده از نیازهای اساسی و مهم سالمندان است ، اما مهم ترین خطری که فرد سالمند را تهدید می کند در انزوا قرار گرفتن او از سوی اطرافیان است .

چکیده انگلیسی:

Today, the aging population is increasing in the world, including in Iran, and therefore the methods of care and meeting the needs of the elderly is very important. The aim of this study was to determine the sociological factors related to social welfare of the elderly in Rasht. The research method, qualitative method and technique used were grounded theory. Participants were families with elderly parents and nurses and nursing home physicians. The sampling method was purposeful and the data collection tool was interview. Data analysis was performed in the form of open, axial and selective triple coding. Findings showed that the set of factors related to the care of the elderly contributes to the social well-being of the elderly. This phenomenon is affected by causal conditions that are effective in caring for the elderly; Including meeting the needs of the elderly, large number of children, knowledge and experience of care methods, specialized support for the elderly. Having proper nutrition, adequate level of health and treatment, having a comfortable and comfortable living place are the basic and important needs of the elderly, but the most important danger that threatens the elderly is his isolation from those around him.

منابع و مأخذ:

احمدی، زهرا (1396). بررسی سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با سبک زندگی سالمندانشهر ارومیه در سال 1396. پایان نامه کارشناسی ارشد

پورهادی، سمانه (1395). طراحی مدل مراقبت از سالمندان ایرانی ساکن جامعه. پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته سالمندشناسی. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، دانشکده علوم توانبخشی

پولادی شهناز؛ منیره انوشه؛ زارعیان، آرمین؛کاظم ن‍ژاد، انوشیروان (1393). کشف عوامل تقویت کننده خانواده در مراقبت از سالمند به روش تحلیل درونمایه ای. فصلنامه پرستاری گروه‌های آسیب پذیر. ۱ (۱): ۵۰-۶۴

پولادی، شهناز؛ انوشه، منیره؛ کاظم نژاد، انوشیروان؛ زارعیان، آرمین (1392). عوامل محدود کننده خانواده در مراقبت از سالمند: یک تحلیل درون مایه‌ای. تحقیقات کیفی در علوم سلامت. 2(2): 146-157

زارع فتح آباد، سعیده (1396). مطالعه تجارب زیسته‌ی پرستاران، بیماران سالمند و همراهان بیمار در مراقبت از سالمندان (مورد مطالعه: بیمارستان‌های شهدا، شهید مدنی و امام رضا تبریز). پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته علوم اجتماعی. دانشگاه تبریز، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی

زرگر, ساناز؛ رحمانی، محسن ؛ محمدابراهیمی، حسین؛  حیدری، محمدجواد (1397). حمایت اجتماعی در دوران سالمندی و عوامل مرتبط با آن در ایران بر اساس مدل سازمان جهانی بهداشت (مطالعه مروری سیستماتیک)، یازدهمین همایش دانشجویی تازه‌های علوم بهداشتی کشور، تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

سلمان نژاد، محسن (1398). بررسی تأثیر برنامه مراقبت سالمند از سالمند بر رضایت از زندگی و کیفیت زندگی سالمندان و بار مراقبتی مراقبین آسایشگاه سالمندان قدس. پایان نامه دکتری. رشته سالمندشناسی. دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

سلیمی، فاطمه؛ گرمارودی، غلامرضا ؛ حسینی، سیدمصطفی؛  باطبی، عزیزاله (1394). بررسی تأثیر برنامه آموزشی خود مراقبتی در بهبود کیفیت زندگی سالمندان تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهر زنجان، مجله آموزش و سلامت جامعه 2 (2)

عابدی حیدرعلی، علوی، موسی (1386). تجارب تیم مراقبت و بیماران سالمند از مفهوم آموزش بیماران سالمند بستری در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. ۷ (۱): ۹۳-۱۰۰

محمدپور، احمد (1392). تجربه نوسازی (مطالعه تغییر و توسعه در هورامان با روش نظریه زمینه‌ای). تهران. انتشارات جامعه‌شناسان

 

Braun, V. & Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, No. 2, Pp. 77-101.

Choi, Yeol, Yeon-Hwa Kwon, Jeongseob Kim (2018). The effect of the social networks of the elderly on housing choice in Korea. Habitat International. 74: 1-8.

Fu, Y., Guo, Y., Bai, X (2017). Factors associated with older people’s long-term care needs: a case study adopting the expanded version of the Anderson Model in China. BMC Geriatr 17, 38. https://doi.org/10.1186/s12877-017-0436-1.

Kleisiaris, Christos & Papathanasiou, Ioanna & Tsaras, Konstantinos & Androulakis, Emmanuel & Kourkouta, Lambrini & Fradelos, Evangelos & Zyga, Sofia. (2019). Factors Affecting the Health Status of Elderly People Receiving Home Care. Archives of Hellenic Medicine. 36. 237-244.

Lapan, S. D., Quartaroli, M. T., & Riemer, F. J. (Eds.). (2011). Qualitative research: An introduction to methods and designs. 1st Edition. Jossey-Bass.

Lopez-Ortega, Mariana (2007). Modelling the Supply of Informal Care to the Elderly in Mexico. IHEA 2007 6th World Congress: Explorations in Health Economics Paper. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=994922.

Zeng, L., Xu, X., Zhang, C., & Chen, L. (2019). Factors Influencing Long-Term Care Service Needs among the Elderly Based on the Latest Anderson Model: A Case Study from the Middle and Upper Reaches of the Yangtze River. Healthcare, 7.

 

-        Chaimongkhon Supromin, Sirirat Choonhakhlai (2017). The provision of public services in municipalities in Thailand to improve the quality of life of elderly people. Kasetsart Journal of Social Sciences.

-        Choi, Yeol, Yeon-Hwa Kwon, Jeongseob Kim (2018). The effect of the social networks of the elderly on housing choice in Korea. Habitat International. 74: 1-8.

-        Fu, Y., Guo, Y., Bai, X (2017). Factors associated with older people’s long-term care needs: a case study adopting the expanded version of the Anderson Model in China. BMC Geriatr 17, 38.

-        Hlasny, Vladimir. Jieun Lee (2020). Investment in social capital by the Korean elderly and baby-boomers. The Journal of the Economics of Ageing. 17.

-        Hong Hu, Jiangang Xu, Xiang Zhang (2020). The role of housing wealth, financial wealth, and social welfare in elderly households' consumption behaviors in China, Cities. 96.

-        Kar N (2015) Lack of community care facilities for older people and increased rate of admission and length of stay in hospitals. Journal of Geriatric Care and Research, 2(2): 28-30.. Available at SSRN.

-        Kim Y-S, Choi H-S, Kim Y-S. (2016). Effects on quality of life and oral health of the elderly in an oral health promotion program. Indian J. Sci. Technol. 2016 May; 9(20):1–4.

-        Mariani, M., Kadir, S., & Hariadi, S.S. (2018). The Effect of Social Capital and Social Support toward Elderly Welfare Members of Home Care Program.

-        Masuy, A. (2011). How does elderly family care evolve over time? An analysis of the care provided to the elderly by their spouse and children in the Panel Study of Belgian Households 1992-2002.

-        Murphy, Michael (2017). Demographic determinants of population aging in Europe since 1850. Population and Development Review, vol. 43, Issue No. 2, pp. 257-283.

-        Oeseburg, B., Hilberts, R., & Roodbol, P.F. (2015). Essential competencies for the education of nursing assistants and care helpers in elderly care. Nurse education today, 35 10, 32-5.

-        Peng, Y., & Lin, T. (2018). Social capital and preventive care use among the elderly under Taiwan's National Health Insurance. Archives of gerontology and geriatrics, 75, 28-36.

-        Preston, Samuel H. and Andrew Stokes (2012). Sources of population aging in more and less developed Countries. Population and Development Review, vol.38, Issue. 2:221–236.

-        Sanderson, Warren C., Sergei Scherbov and Patrick Gerland (2017). Probabilistic population aging. PloS One, vol. 12, No. 6. Available from https://doi.org/10.1371/journal.pone.0179171.

-        Siljander, Eero (2011). The Economic and Socio-Economic Risk and Demand Factors of LTC; Demand of Formal and Informal Care by Elderly People - A Critical Appraisal of the Research Literature. Available at SSRN.

-        Zeng, L., Xu, X., Zhang, C., & Chen, L. (2019). Factors Influencing Long-Term Care Service Needs among the Elderly Based on the Latest Anderson Model: A Case Study from the Middle and Upper Reaches of the Yangtze River. Healthcare, 7.